Karaoğlanoğlu’nda P/H XII/11.W.2 de bulunan 74 numaralı parseldeki konutun hissedarlarından biri olan Sayın Jalan Karatay Özkızan, Dairemize yapmış olduğu başvuruda, Sayın Mehmet Bicen’in kayıtlı mal sahibi olduğu 72/2/1 numaralı komşu parselin kuzey hududu boyunca kendisine ait geçit hakkı bulunmasına rağmen Girne Belediyesi tarafından söz konusu parsel için inşaat izni ve nihai tasvip verildiğini, bu nedenle geçit hakkının ihlal edilmiş olması nedeniyle Dairemizden mağduriyetinin giderilmesi için yardım talebinde bulunmuştur.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü nezdinde yapılan araştırmada, 1974 yılı öncesi tapu kayıtlarında, Karaoğlanoğlu toprağı, Pafta/Harita: XII/W 2 Parsel 72/2’nin, Parsel 74 lehine, Kuzey hududu boyunca altı (6) ayak genişliğinde geçit hakkı bulunduğu, bu hususun Parsel 74’ün Koçanında da açıkça görüldüğü, 1974 yılından sonra 72/2 numaralı parsel ES-264/89 numaralı dosya tahtında ifraz edildiği, söz konusu ifraz neticesinde Parsel 72/2/1 ve Parsel 72/2/2 için yeni kayıtlar düzenlenirken, 1974 öncesi mevcut olan geçit hakkından etkilenen Parsel 72/2/1 numaralı taşınmaz malın Taşınmaz Mal Koçanı’na söz konusu geçit hakkının sehven yazılmadığı tespit edilmiştir.
Komşu malın sahibi olan Sayın Mehmet Bicen, Girne-Karaoğlanoğlu, Kemal Kayacan Caddesinde kain ve 1878 numaralı Taşınmaz Mal Koçanı ile kayıtlı bulunan taşınmaz malına inşaat yapmak için Girne Belediyesi’ne başvurmasını müteakip, Girne Belediyesi mezkur mala 9 Nisan 1990 tarihinde 882 numaralı inşaat iznini, 20 Ağustos 2003 tarihinde 2949 sayılı tadilat projesi iznini ve 24 Ağustos 2009 tarihinde ise söz konusu inşaata Onay belgesi (final approval) vermiştir. Girne Belediyesi tüm bu izinleri verirken Sayın Mehmet Bicen’in Taşınmaz Mal Koçanına işlenmiş olması gereken geçit hakkını dikkate almadan bir değerlendirme yapmıştır veya komşu parselin geçit hakkını dikkate almadan söz konusu izinleri vermiştir.
Fasıl 224 Taşınmaz Mal (Tasarruf, Kayıt ve Kıymet Takdiri) Yasası’nın 61’inci maddesi yanlış ve noksanlıkları düzeltme yetkisini düzenlemektedir.Bu maddeye göre, Müdür, Tapu Kütüğündeki veya Kaza Tapu Dairesinin herhangi bir defterindeki veya koçandaki yanlış veya noksanları düzeltebilir ve bu şekilde düzeltilmiş her Kütük, defter veya Koçan ilgili yanlış veya noksan yapılmamış gibi ayni derecede geçerli ve etkili olur.
Sayın Özkızan, tapu kayıtlarının düzeltilmesini içeren dilekçesini Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğüne 13 Kasım 2002 tarihinde vermesine rağmen Müdür tarafından herhangi bir işlem yapılmamıştır veya Sayın Jalan Özkızan bu konuda herhangi bir yanıt alamamıştır. Girne Kaza Tapu Amirliğinde Dilekçeler defteri ile arşiv defterinde yapılan incelemede söz konusu dilekçe veya dilekçeye bağlı herhangi bir kayıt bulunamamıştır. İlgili tarihte Sayın Özkızan’a dilekçe alındı belgesinin verilmediği anlaşılmaktadır. Dilekçe sahibinin dilekçesi kaydedilerek işleme konmuş olsaydı sehven yapılan bu hata Müdür tarafından düzeltilebilecekti ve Girne Belediyesi nezdinde yapılan işlemlerin düzeltilmiş taşınmaz mal koçanı uyarınca ve komşu parselin geçit hakkı dikkate alınarak yapılması sağlanacaktı.
26 Kasım 2013 tarihinde yürürlüğe giren 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesi tahtında İdare, kendisine yazı ile başvuran kişi ya da kişilere, üzerinde tarih bulunan bir alındı belgesi vermek durumundadır veya zorundadır. Bu Yasadan önce de benzer düzenlemeler 1985 KKTC Anayasası’nda da mevcuttur. KKTC Anayasası’nın 76’ncı maddesi ‘Dilekçe Hakkını’ temel hak olarak benimsemiş ve vatandaşa verilen bu hakkın prensiplerini veya takip edilmesi gereken usulü belirlemiştir.
Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü, söz konusu geçit hakkının parsel 72/2/1 numaralı taşınmaz mala işlenmemesinden doğan mağduriyetin giderilebilecek durumda olup olmadığını saptamalıdır. Bu bağlamda, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü öncelikle 72/2/1 numaralı parsel içerisine yapılan inşaatın veya inşaata bağlı tadilatların 1974 öncesi kayıtlarda mevcut olan geçit hakkını ihlal edip etmediği araştırılmalı ve yapılan tespit neticesinde 6 ayaklık genişliğindeki geçit hakkı veya güzergah kapatılmamışsa, Tapu Dairesi Müdürü, Fasıl 224 madde 61 uyarınca yapılacak değişiklikten etkilenebilecek kişilere gerekli ihbarı vererek Taşınmaz Mal Koçanındaki veya Tapu Dairesi nezdinde bulunan kayıtlarda düzeltme yapılmalıdır. Ancak söz konusu geçit inşaa edilen binalarla kapatılmışsa, Parsel 74 ile kamu yolu arasında kalan ve şu an parsel 74’ün sahipleri tarafından araç park yeri ve geçit olarak kullanılan alanın haritalarda yol olarak belirlenmiş olması halinde yola bağlanması ile sorunun çözülebileceği anlaşılmaktadır. Arazi defterinden yapılacak olan araştırmada söz konusu yer yol ise geçit hakkı almaya gerek kalmayacaktır veya herhangi bir mağduriyet söz konusu olmayacaktır. Söz konusu yer kamu yolu değilse, yerinde yapılan araştırmada bu kısımdan geçit hakkı verilebileceği tesit edilmiştir.
Netice itibarıyle, Sayın Jalan Özkızan’ın Tapu ve Kadstro Dairesi Müdürlüğü’ne yeniden müracaat yapması ve sehven yapılan yanlışlığın düzeltilmesini talep etmesi gerekmektedir.
Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’nün ise söz konusu dilekçeyi ivedilikle değerlendirerek çözüm bulması ve başvuru sahibi tarafından yaşanan mağduriyeti en erken bir zamanda gidermesi gerekmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)