Sayın Nilden Bektaş Erhürman, Kıbrıs Çevre Platformu adına Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne başvurarak Ötüken köyünde kain Pafta /Harita XXIV/10 Parsel 89’un Yüksek Orman alanı olduğunu, mezkur ormanın Ambelia Ormanı (Ambelia Forest) olarak bilindiğini, söz konusu ormanın turizm amacı güdülerek Sayın Mehmet Özbada isimli kişiye 25 yıllığına yatırım yapılması için kiralandığını, 2012 yılında söz konusu Kira Sözleşmesinin hitam bulması nedeniyle Devlet Emlak Malzeme Dairesi tarafından DMG Yatırım ŞTİ. LTD.’e yeni bir Kira Sözleşmesi yapıldığını, Şehir Planlama Dairesi Müdürlüğü’nün İskele Belediyesi’ne yazdığı yazıda konu ile ilgili olarak Başsavcılığın görüşü bulunduğunu, söz konusu görüşe göre mezkur yerin kiralanmasında yetki aşımı ve/veya usulsüzlük yapıldığını ve buna rağmen
İskele – Ötüken’de kain yerin 49 yıllığına Bakanlar Kurulu Kararı ile kiralandığını iddia ederek bu konunun soruşturulmasını talep etmiştir.
Konu 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve işbu rapor tanzim edilmiştir.
KKTC Bakanlar Kurulu’nun 23 Kasım 1983 tarihinde Karar Numarası: Ç (K -1) 880-83, Sayı 48 tahtında kamu yararı açısından Devletin kontrolünde kalması gereken Orman Sahalarının, Okaliptus Sahalarının ve Milli Park Sahalarının konum itibarıyla yerlerini belirleyerek veya saptayarak koruma altına almıştır. Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı gereğince kayden Orman Sahaları olan 270, 715 dönümlük saha, tarım dışı arazide olan ve 41/1977 sayılı ITEM Yasası kapsamına giren 133,866 dönümlük arazinin söz konusu Yasa’nın 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca orman sahası ilan edilmek üzere kamu yararına ayrılması, hali arazi üzerinde orman sahası olarak saptanan 31,155 dönümlük arazi kilise olup orman niteliği taşıyan 21,522 dönümlük arazi ve Okaliptus Ormanı olarak saptanan ve 41/1977 sayılı ITEM Yasası kapsamında olan 1,242 dönümlük arazinin kamu yararına ayrılması mezkur Bakanlar Kurulu Kararı ile güvence altına alınmıştır. Yine Bakanlar Kurulu kamu yararı için Devletin kontrolünde kalması gereken orman sahalarının, Okaliptus Sahalarının ve Milli Park Sahalarının bulunduğu köyü, Pafta/Harita bazında kaydını yapmış, Parsel numaralarını ve söz konusu yerlerin alanlarını kayıt altına alarak mezkûr karara dahil etmiştir. Koruma altına alınan bölgeler arasında Tatlısu, Maltepe Kilitkaya, Boğaz, Balalan, Mehmetçik, Görneç, Erenköy, Büyükkonuk, Adaçay, Yeşilköy, Yeni İskele, Yedikonuk, Topçuköy, Sazlıköy, Pamuklu, Ötüken, Mormenekşe, Yarköy, Yeniboğaziçi, Nergisli, Çınarlı, Kaplıca, Bafra, Mersinlik, Dipkarpaz, Lefke, Bademli, Kalkanlı, Ömerli, Alsancak, Lapta, Akçiçek, Ilgaz, Pınarbaşı, Göçeri, Beylerbeyi, Esentepe, Beşparmak, Karşıyaka, Zeytinlik, Girne, Geçitköy, Sadrazamköy, Çatalköy, Karaağaç, Karaman ve Kozanköy gibi köyler vardır.
Yine KKTC Bakanlar Kurulu, Karar No E (K -2) 362 -86 sayılı 18 Aralık 1986 tarihli kararı ile Ötüken köyünde kain Sheet XXIV3W’de yer alan Parsel 23, Parsel 884/2, Parsel 24 ve Parsel 89 kısmen (16,8 dönüm) taşınmaz malların turizm yatırımı yapmak amacıyla 25 yıllığına Sayın Mehmet Özbadaya kiralanması için Karar aldı ve bunu yapmak için Bayındırlık, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı ile Maliye ve Gümrükler Bakanlığını yetkili kıldı. Sayın Mehmet Özbada kararda belirtilen süre içerisinde herhangi bir yatırım gerçekleştirememiştir. Bunu müteakip Bakanlar Kurulu 6 Temmuz 1994 tarihinde 27 Nisan 1994 tarih, A -459-94 sayılı Bakanlar Kurulu Kararını tadil ederek Long Beach Club Ltd ile yeni Kira Sözleşmesi yapma yetkisinin Ekonomi ve Maliye Bakanlığı’na verilmesini onayladı.
Başvuru konusu Orman alanı ile ilgili yaptığımız soruşturmada İskele- Ötüken’de kain Pafta/Harita 24/10 Parsel no 89, 1456 dönümden oluşmaktadır ve Yüksek Orman alanı olduğu tespit edilmiştir. Mezkûr yer 1983 yılında Bakanlar Kurulu Kararı ile koruma altına alınmış ve halen Orman alanı olarak kayıtlıdır. KKTC İçişleri Bakanlığı Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’nün kayıtlarına göre mezkûr orman Kıbrıs Cumhuriyeti adına 1918’de Sicil no 185 ile kayıt olunmuştur.
KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi Müdürü Sayın Sadık R. Ulupınar, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’ne hitaben yazdığı 21 Eylül 2012 tarihli yazı uyarınca Gazimağusa – Karpaz Anayolu üzerinde Pafta/Harita XXIV.3W Parsel 23, Parsel 24 (kısmen) ve Parsel 89 (kısmen) kamu yararına ayrılarak, 63/ 1993 sayılı Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası ve Tüzüğü altında kiralanmak üzere Bakanlığın kontrol ve yönetimine verildiğini, bu nedenle söz konusu taşınmazların ifraz edilerek Devlet adına Taşınmaz Mal Koçanlarının çıkarılarak Tapu Yer Haritası ile birlikte Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’ne gönderilmesini talep etmiştir.
Bu yazıya müteakiben KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi Müdürü Sayın Sadık R. Ulupınar 22 Ekim 2013 tarihinde Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’ne İVEDİ bir “Anımsatma” yazısı göndererek 27 Nisan 1994 tarihli Bakanlar Kurulu’nun A 809 – 94 sayılı ve 6 Temmuz 1994 tarihli kararlarınca Bakanlığın kontrol ve yönetimine verilen Gazimağusa – Karpaz Anayolu üzerinde Pafta/Harita XXIV.3.W Parsel 23, Parsel 24 (kısmen) ve Parsel 89 16.8 dönüm (kısmen) numaralı taşınmaz malların ifraz işlemleri tamamlanarak bu kapsamda bulunan 884/2 numaralı parselin de Devlet adına Taşınmaz Mal Koçanlarının çıkarılmasını talep etti.
Bakanlar Kurulu Kararından görüleceği üzere, Bayındırlık, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı 1061/86 sayılı Önerge ile Gazimağusa – Karpaz ana yolu üzerinde Sheet VXIV. 3W Parsel 23 Parsel 884/2 tamamen, Parsel 24 ve Parsel 89 (16.8 dönüm) kısmen turizm yatırım yapmak amacı ile 25 yıllığına, Parsel 21, Parsel 22 ve Parsel 26’yı kısmen (17 dönüm) ağaçlandırmak ve spor tesisleri kurmak amacı ile birer yıllık sürelerle Sayın Mehmet Özbaday’a kiralanması için mezkur Bakanlığın yetkili kılınmasına ve öngörülen yatırımların 1987 yılında başlatılmasına ve/veya öngörülen işlemin zamanında yapılmaması halinde Kira Sözleşmesinin tek taraflı olarak iptal edilmesini talep ederek 18 Aralık 1986 tarihinde Bakanlar Kurulu belirtildiği şekilde karar almıştır.
Bunun akabinde ise Bakanlar Kurulu, Karar No A – 809 -94 sayılı karar ile Long Beach Club Ltd’e kiralanacak arazi ile ilgili olarak alınan 27 Nisan 1994 tarih ve A-459 -94 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının tadil edilerek 30 yıllık bir süre için yeni kira mukavelesi yapma yetkisinin Ekonomi ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’ne verilmesini onayladı. Ayrıca projeye uygun olarak inşa edilecek yatırımların tamamlanmasını müteakip yatırımcıya Parsel 21 (kısmen), Parsel 22 (kısmen) ve Parsel 26’nın (kısmen) da kiralanması konusunda karar alınmıştır.
KKTC Maliye Bakanlığı, Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi ile DMG Yatırım ŞTİ. LTD. arasında 14 Mayıs 2013 tarihli Kira Sözleşmesi tahtında Gazimağusa Karpaz Anayolu üzerinde kain Pafta / Harita XXIV. 3.W Parsel 23, Parsel 24/1 ve Parsel 89/1/2’nin 1 Mayıs 2013 tarihinden 31 Ağustos 2024 tarihine kadar DMG Yatırım ŞTİ. LTD.’e kiralanmıştır. Tapu ve Kadastro Dairesi Kayıtlarına göre, taraflar arasında Kira Sözleşmesinin imzalandığı tarih olan 14 Mayıs 2013 tarihinde Parsel 89/1/2 diye bir Parsel yoktu ve/veya sadece Orman olarak kayıtlı bulunan Parsel 89 vardı. İlgili tarihte taraflar, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü kayıtlarında olmayan bir taşınmaz malı Kira Sözleşmesine dahil ederek imzaladılar. Süreç içerisinde alınan Bakanlar Kurulu Kararlarına bakıldığında tümünün birbiri ile çelişkili, tutarsız ve ciddi sakatlıklar ve/veya eksiklikler içerdikleri açıkça görülmektedir. 25 Kasım 1983 yılında koruma kapsamı altına alınan Parsel 89 Ormana ilişkin karar hiçbir şekilde Bakanlar Kurulu tarafından tadil edilmemiştir ve /veya Parsel 89 kısmen kapsam veya koruma dışına alınmamıştır. Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi 18 Mayıs 2013 tarihinde DMG Yatırım ŞTİ. LTD. ile Kira Sözleşmenin imzalandığı tarihte Parsel 89/1/2 yoktu ve/veya ilgili tarihte mezkûr Kira Sözleşmesi olmayan bir taşınmaz mal için yapılmıştır. Buna rağmen Kira Sözleşmesi hazırlanırken ve imzalanırken sanki Parsel 89/1/2 varmış gibi gösterilerek işlem yapılmıştır. Halbuki söz konusu Kira Sözleşmesinin imzalandığı tarihte Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi Müdürü Sayın Sadık Ulupınar’ın Parsel 89/1/2 ile ilgili ifraz işlemlerinin Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü tarafından değerlendirilmediğini ve/veya Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü tarafından ifraz işlemlerinin yapılmadığını bildiği anlaşılmaktadır. Nitekim Sayın Ulupunar 21 Ekim 2013 tarihinde Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’ne “Anımsatma – İvedi” başlıklı yazıyı göndererek ifraz işlemlerinin tamamlanmasını talep etmiştir. Ortada ifraz edilmiş bir Orman yokken Parsel 89’un yanında Parsel 89/1/2 varmış gibi göstererek işleme tabi tutulmuştur ve kimsenin fark etmemesini sağlamaya çalışmıştır.
KKTC Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı 27 Mart 2014 tarihinde DMG Yatırım ŞTİ. LTD.’i yaptığı arazi mülkiyet araştırmasına cevaben Parsel 89/1/2’nin Kuzeyi, Güney ve Doğu sınırlarını çevreleyen parselin kayden orman sahası olduğu (Ambelia Forest) ve haritada turuncu renkte boyalı kısımlarda ise orman sahasının ihlal edildiği bildirilmiştir.
KKTC İçişleri Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü 16 Nisan 2014 tarihinde Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi Müdürlüğüne yazarak Bakanlar Kurulu Kararında ve keza Devlet ve Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü’nün yazısında belirtilen Parsel 884/2 kayıtlarda olmadığını ancak söz konusu Parsel’in 88/2 olduğunu ve Parsel 89/1/2’ye dahil edildiğini belirtmiştir.
Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi Müdürlüğü DMG Yatırım ŞTİ. LTD. ile imzaladığı Kira Sözleşmesini müteakip söz konusu Şirket Gazimağusa – Karpaz anayolu üzerinde kain Parsel 23, Parsel 24/1 ve Parsel 89/1/2 için Turistik Tesis Kira Koçanı almıştır. Ayrıca Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi Müdürlüğü DMG Yatırım ŞTİ. LTD. ile Rezerv Ayırma Protokolü imzalayarak Pafta/Harita XXIV.3.W Parsel 21/1, Parsel 22/1, Parsel 26/1/1’den oluşan arazileri yukarıda belirtilen Turistik Tesis Kira Koçanı ile birleştirip 5 yıldızlı bir otel yatırımının gerçekleştirmesi amacı ile rezerv olarak ayırmıştır.
KKTC Hukuk Dairesi (Başsavcılık) 21 Şubat 2014 tarihli Şehir Planlama Dairesi Müdürü Sayın Ertan Öztek’e yazdığı yazıda İskele’de yer alan Parsel 89/1/2, Parsel 23 ve Parsel 63/1993 sayılı Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası altında Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından DMG Yatırım ŞTİ. LTD.’e Turizm amacı ile kiralandığı, yine Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’nin Parsel 21, Parsel 22 ve Parsel 26 nolu arazilerin DMG Yatırım ŞTİ. LTD. ile yaptığı Protokolle Turizm yatırım amacı ile Rezerv Alan olarak ayrıldığını, 15 Eylül 1982 tarihli ve Ç( K-I) 505 – 82 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Gazimağusa – Boğaz arası olan bölge Turizm amaçları için kullanılmak üzere İTEM Yasası uyarınca kamu hüküm ve tasarruf altına alınarak Turizm ile ilgili Bakanlığa tahsis edildiğini, Bakanlar Kurulu E (K-2) 362 – 86 sayılı ve 18 Aralık 1986 tarihli kararı ile Ç(K-1) 505 -82 sayılı kararı ile Turizm ile ilgili Bakanlığa tahsis edilen Gazimağusa - Karpaz Ana Yolu üzerindeki Parsel 23, Parsel 884/2, Parsel 24 ve Parsel 89 (16.8 dönüm-kısmen) turizm yatırımı yapmak amacı ile 25 yıllığına, Parsel 21, Parsel 22 ve Parsel 26 (17dönem – kısmen) ağaçlandırmak ve spor tesisleri kurmak amacı ile birer yıllık sürelerle Sayın Mehmet Özbada’ya kiralanması için Bayındırlık, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı ile Maliye ve Gümrükleme Bakanlığını yetkili kıldığını, Bakanlar Kurulu 16 Nisan 1990 tarih ve E-478-90 sayılı kararı ile Turizm Bakanlığı’na tahsis edilen Parsel 23, Parsel 884/2, Parsel 24 (kısmen), Parsel 89 (Kısmen), Parsel 21 (kısmen), Parsel 26 içerisindeki tatil köyünün Yeni İskele Belediye hudutları içerisine dahil edilmesini onayladığı, belirtilen diğer parseller yanında orman arazisi olan Parsel 89 ve hali arazi olan Parsel 21’in de Turizm amaçları için kullanılmak üzere Turizmle ilgili Bakanlığa tahsis edildiğini, konu yerler Turizmle ilgili Bakanlığa tahsis edilmelerine rağmen sadece E (K-2) 362 -86 sayılı karar ile Bayındırlık, Ulaştırma ve Turizm Bakanlığı’na yetki verildiğini, başka birine kiralanabilmesi veya Rezerv Alan sıfatı ile ayrılabilmesi için Maliye Bakanlığı’na herhangi bir yetki verilmediğini, bu nedenle yatırım maksatları için gerek kira mukavelesi yapmak, gerekse rezerv alan sıfatı ile ayırabilmek yetkisinin Maliye Bakanlığı dolayısı ile Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’nde bulunmadığını, saptanan olgular bu doğrultuda iken yapılan Kira Mukavelesi ile rezerv sıfatı ile Alan Ayırma Protokolü Turizm ile ilgili Bakanlığın yetkisinde iken, Maliye Bakanlığı’na bağlı Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi tarafından yapıldığını, bu hususta usulsüzlük yapıldığını, ayni zamanda yetki aşımı ile Kira Sözleşmesi ve Protokolün imzalandığını, Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi açısından yetkinin nasıl elde edildiğine dair hiçbir açıklama mevcut olmadığını ve/veya ilgili Daire yetkisini aştığını, bir an için tahsislerin Turizmle ilgili Bakanlıkta olmadıkları farz edilse bile yine de Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’nin, orman arazisini 63/1993 sayılı Yasa altında kiraya vermesi mümkün olmadığı gibi, hali arazi için de İçişleri Bakanlığı kararı ile Maliye Bakanlığı’na Turizm amacı ile tahsis edilmediği gerçeği dikkate alındığından hali araziyi de rezerv kaynak olarak ayırması hukuken mümkün olmadığını belirtmiştir.
KKTC Hukuk Dairesi’nin (Başsavcılık) Şehir Planlama Dairesi’ne verdiği 21 Şubat 2014 tarihli görüşten takriben 4 ay sonra 24 Haziran 2014 tarihinde Hukuk Dairesi bir görüş daha vererek (Şehir Planlama Dairesi’nin 18 Haziran 2014 tarihli yazısına verdiği cevapta) Parsel 23, Parsel 24/1 ve Parsel 89/1/2’nin tarla olduğunu ve ekli yazıda belirtildiği gibi orman arazisi olmadığını, Parsel 23, Parsel 24/1 ve Parsel 89/1/2’den oluşan gayrimenkulün Parsel 89/1/2 bölümü Fasıl 96 Yollar ve Binalar Düzenleme Yasası madde 14 altında yayınlanan bildiri ile bildiride yer alan açık yeşil bölgede yer aldığı için imar hakkı %0.05 olduğunu, tüm diğer parseller ayni bildirimdeki mavi bölgede olduğunu ve imar hakkının %47 olduğunu, konu yerleri tasarrufuna alan yatırımcı firmaya Parsel 89/1/2 ile ilgili imar hakkının %0.05 olduğu bilgisine getirilmediğini ve/veya Kira Sözleşmesinde bu hususa yer verilmediğini, yatırımcı firmanın projesi hakkında Şehir Planlama Dairesi’nden bilgi talep etmesi üzerine bu hususun bilgisine getirilerek projesinin yapılabilmesinin mümkün olmayacağı hususunun belirtildiğini, doğal olarak yatırımcı şirketin idareyi sorumlu tuttuğunu, dolayısıyla DMG Yatırım ŞTİ. LTD. tasarrufunda bulundurduğu parsellerin bir bütün olarak değerlendirilerek Parsel 89/1/2’de % 0.05 imar hakkının çok üzerinde yapı ve tesis açık yeşil alanda olmasına rağmen Fasıl 96 Yollar ve Binalar Düzenleme Yasası altında yayınlanan bildiriden önce yaptıkları cihetle yıktırılmaları talep edilemeyeceği, Parsel 89/1/2 üzerindeki bina veya tesis yeşil alanda olmasına rağmen binaların taban ve toplam kullanım alanı kadar miktarı ayni parselde kullanabilmesi veya kullanmadığı alanı Parsel 22 ve Parsel 26’ya aktarması bölge halkına veya kamuya da yararlı olabileceğini, bu nedenle İnşaat Ruhsatı vermeye yetkili makamın onay vermesi halinde mezkur projenin yapılmasının gerçekleşebileceğini belirtmiştir.
KKTC İçişleri ve Çalışma Bakanlığı, Şehir Planlama Dairesi Müdürü Sayın Ertan Öztek 19 Kasım 2015 tarihinde DMG Yatırım ŞTİ. LTD. yazarak otel yapılması tasarlanan parsellerin Bakanlar Kurulu tarafından Ek III, Sayı 76, 10 Temmuz 1989 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanmış şekliyle “Yollar ve Binalar Düzenleme Yasası’nda yapılan Değişiklik nedeniyle madde 14(1) tahtında Parsel 22, Parsel 23, Parsel 26/1/1, Parsel 24/1 “mavi bölge” ve Parsel 89/1/2 “açık yeşil” olarak belirlendiğini, her iki bölgenin imar kurallarının farklı olduğunu, açık yeşil alanda (Parsel 89/1/2) ancak ormancılık ve eski eser amaçlı kısıtlı oranda gelişme yapılabileceğini, otel projesinin tümünün mavi bölge alanı içerisinde kalması halinde yapılmasında sakınca olmadığını, her iki bölgede tasarlanmasının mevzuat açısından uygun olmadığını ve arazi kiralamanın usule ve hukuka uygun yeniden düzenlenmesi ve işlemler tamamlandıktan sonra başvurulması gerektiğini bildirmiştir.
KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı Şehir Planlama Dairesi Müdürü Ertan Öztek’in DMG Yatırım ŞTİ. LTD.’e yazdığı 19 Kasım 2015 tarihli yazıya müteakip Şehir Planlama Dairesi yeni Müdürü Türkmen Yiğitcan Hukuk Dairesi’ne (Başsavcılık) yazı yazarak yeşil alan olarak tanımlanan Parsel 89/1/2 ile ilgili olarak yapılan araştırmada ilgili parselin orman arazisi olmadığını, söz konusu parselin Tapu kayıtlarında KKTC malı tarla olarak nitelendirildiğini ve belirtilen tüm taşınmaz malların Kira Koçanlarını tek olarak düzenlendiğini, bu nedenle yeşil alanlarda uygulanan %5 imar hakkı yerine ilgili parsellerde sahip olunan %47’lik imar hakkının uygulanması gerektiğini, kamu yararı ve yatırımın ekonomiye katkısı dikkate alınarak değerlendirilmesini talep etmiştir.
KKTC Hukuk Dairesi (Başsavcılık) 28 Ekim 2016 tarihli Şehir Planlama Dairesi Müdürü Sayın Türkmen Yiğitcan’a yazılı olarak verdiği cevapta orman olmayan Parsel 89/1/2’nin “Yeşil alan” olarak tanımlanmasının sehven ve/veya hataen yapıldığına karar verildikten sonra kira konusu tüm alanda sehven yapılan “Yeşil Alan” tanımlanması dikkate alınmadan rezervinde bulunan arazilerin tümünün bir bütün olarak değerlendirilebilmesine ve diğer parsellerin sahip olduğu imar hakkının uygulanmasına imkan verilmesi ve ileride bölgenin tümünün imar hakkı gözden geçirilirken Parsel 89/1/2 hakkında sehven yapılan hatalı tanımlamanın düzeltilmesi gerektiğini belirtmiştir.
Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi olarak başlattığımız soruşturmada Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü Taşınmaz Mal Araştırma Belgesi tahtında Ötüken’de kain Pafta / Harita XXIV/10, Parsel 89’un Orman olarak kaydının 1 Mart 1918 tarihinde (Sicil Numarası 185) yapıldığını, söz konusu ormanın Kıbrıs Hükümeti adında kayıtlı olduğu, mezkur Ormanın 1974 tarihinden sonra da ayni şekilde Kıbrıs Hükümetinin adında kayıtlı kalarak koruma altına alındığı ve ayni statünün 2013 yılının sonuna kadar devam ettiği tespit edilmiştir. İlgili Bakanlar Kurulu Kararlarının (E(K-2)362-86), (A-809-94) ile (A-459-94) alındığı tarihlerde ve keza DMG Yatırım ŞTİ. LTD.’in KKTC Maliye Bakanlığı Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi ile Kira Sözleşmesinin imzalandığı tarih olan 14 Mayıs 2013 tarihinde Parsel 89/1/2 diye bir taşınmaz mal yoktu veya söz konusu Ormana bir müdahale yoktu. Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararları alınırken Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü nezdinde 89/1/2 numaralı bir Parsel olduğu husus hiçbir kararda belirtilmemektedir. Kısacası, ortada 89/1/2 diye bir Parsel veya taşınmaz mal yokken tüm işlemler 89/1/2 sayılı bir Parsel varmış gibi veya bir farklı taşınmaz mala işlem yapılıyormuş süsü verilmiştir. Nitekim bu husus Sayın Sadık Ulupınar’ın 21 Eylül 2012 ile 22 Ekim 2013 tarihli yazılarından çok net bir şekilde görülmektedir. Ayrıca söz konusu Bakanlar Kurulu Kararlarına göre Parsel 89 (kısmen) ile diğer parseller Turizm Bakanlığı’na tahsis edilmelerine rağmen Maliye Bakanlığı’nın mezkûr yerleri rezerv alan olarak ayrılabilmesi için yetki verilmemiştir. Keza Parsel 89/1/2’nin Reserv Arazi Ayrılmasına İlişkin Protokol 1 ve 25 Ekim 2016 tarihli Protokole de dahil edilmediği görülmektedir. Mezkûr taşınmaz malların bir kısmının orman arazisi bir kısmının ise hali arazi olduğu dikkate alındığında tahsislerin tümünün Maliye Bakanlığı’nda olmadığı Turizmle ilgili Bakanlıkta olduğu gerçeğine istinaden Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi’nin söz konusu yerleri ve/veya Parsel 89/1/2’yi Taşınmaz Hazine Malları (Kiralama ve Değerlendirme) Yasası altında kiralaması veya Rezerv Arazi olarak ayırması yasal olarak mümkün değildi. Söz konusu Bakanlar Kurulu kararlarından başlayarak, Parsel 89’un veya Parsel 89/1/2’nin kiralanması veya Rezerv Arazi olarak ayrılması, Kira Koçanı verilmesi ve sonraki tüm işlem ve eylemlerin devam etmiş olması usulsüzdür ve/veya hükümsüzdür. Bu nedenle de KKTC Anayasası’nın ilgili hükümlerine aykırıdır.
İskele – Ötüken’de kain Orman KKTC Anayasası’nın 159’uncu maddesi tahtında ve keza 23 Kasım 1983 tarih Ç (K – 1) 880- 83 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Kamu yararı” açısından Devletin kontrolünde kalması gereken orman sahaları arasında yer almaktadır ve bu nedenle de hiçbir şekilde kiralanamazdı. Birçok tanıma göre “Kamu yararı” genel halkın ve toplumun refahı veya yararıdır. Dolayısıyla Kamu yararı İktidarda olanların veya özel veya tüzel kişilerin çıkarlarına hizmet etmek değil ülke üzerinde yaşayan herkesin ortak çıkarlarına hizmet etmesi gerekirdi. Hiç kimse İdare erkini kullanırken keyfi davranamaz ve yetkilerini ancak kamu yararı amacına uygun biçimde kullanabilir. İdareye mevzuatta takdir yetkisi tanınması, keyfi karar alma olanağı vermez. İdare bu yetkisini, eşitlik ilkesine, kamu yararına ve kamu hizmetinin gereklerine uygun olarak kullanması gerekir.
Başvuru konusu şikâyetten kamu kaynaklarının verimli bir biçimde ve/veya usulüne uygun bir biçimde kullanılmadığı açıkça görülmektedir. Devletin ve/veya kamu görevlilerinin, görevlerini gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle veya görevlerini usulüne uygun yapmakta ihmal veya kusur göstererek kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız menfaat sağlayan kişiler suç işlemiş olurlar.
Özetleyecek olursak, Devlet eliyle veya kamu görevlilerinin işlem veya eylemleri neticesinde meydana gelen ve bile bile ormanın bir kısmının yok olmasına sebep olan veya hatalar zinciri sonucunda 1918 yılından itibaren orman olarak kayıtlı bulunan Ambelia Ormanının bir kısmı amaç dışı ve yetkisiz bir şekilde kiralanmıştır. Tüm bu hususların soruşturulması için konunun Polis Genel Müdürlüğüne iletilmesi ve görevi kötüye kullanma suçunun oluşup oluşmayacağının saptanması gerekmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)