Sayın Hasan Kırar, Girne’de kain Naci Talat Caddesi Meyaş Apartmanı, No:16 Daire No:4 adresinde ikamet etmektedir. Kat maliki olan Sayın Kırar’ın ikamet ettiği söz konusu apartmanın zemin katında Çiçek Dükkanı isimli bir işletme bulunduğunu, bu işletmenin apartmanın ortak kullanım alanı içerisine yaptığı pergolenin izinsiz olduğunu, söz konusu yapının apartmana giriş-çıkışı engellediğini, konuyla ilgili Girne Belediyesine yapmış olduğu dilekçelere cevap alamadığını iddia ederek konunun Dairemiz tarafından soruşturulmasını talep etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 Sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
35/2010 sayılı Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Yasası’nın 2’inci maddesi tahtında “Ortak Kullanım Alanları” ana taşınmaz malın bağımsız bölümleri dışında kalıp, korunma ve ortaklaşa kullanma ve faydalanmaya yarayan yerleri anlatmaktadır. “Kullanma Hakkı” ise kat maliklerinin ortak malik sıfatı ile paydaşı bulundukları ortak kullanım alanları üzerindeki faydalanma haklarını ifade etmektedir.
Bu kapsamda, 35/2010 sayılı Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Yasası’nın 6’ıncı maddesi Kat Mülkiyetinde ve Kat İrtifakında Ortak Kullanım Alanlarını belirlemiştir. Ayrıca ortak kullanım alanları, sözleşme ile de belirlenebilir. Ancak yapılacak sözleşmelere bakılmaksızın temeller, duvarlar, taşıyıcı sistemi oluşturan kiriş, kolon ve perde duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, tavan ve tabanlar, avlular, genel giriş kapıları, antreler, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar ve buralardaki genel tuvalet ve lavabolar, kapıcı daire veya odaları, çamaşır kurutma yerleri, ortak garajlar, elektrik, su ve havagazı saatlerinin korunmasına mahsus olup bağımsız bölüm dışında olan yuvalar ve kapalı kısımlar, kuyu ve sarnıçlar, yapının genel su depoları, sığınaklar ve çatı kısımları bu Yasa uyarınca ortak kullanım alanı sayılır. Yukarıda belirtilenlerin dışında kalıp da, yine ortaklaşa kullanma, korunma veya faydalanma için zorunlu olan diğer yerler ve yapılar da ortak kullanım alanı kapsamına girmektedir.
Yine ayni Yasa’nın 20’inci maddesinde Kat Maliklerinin Borç ve Yükümlülükleri belirtilmiştir. Kat malikleri, gerek bağımsız bölümlerini, gerek ilaveleri ve ortak kullanım alanlarını kullanırken, azami dikkat ve ihtimamı göstermek ve iyi niyet kurallarına uymak, özellikle birbirini rahatsız etmemek, birbirinin haklarını çiğnememek ve yönetim planı kurallarına uymakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler.
Sağlıksız şehirleşmenin önüne geçebilmek, imar faaliyetlerini daha etkin bir şekilde düzenleyebilmek ve yönlendirebilmek amacıyla Belediyelerin yerine getirmeleri gereken bayındırlık ve imara ait görevleri ile bunlara ilişkin yetkileri vardır.
51/1995 sayılı Belediyeler Yasası’nın 17’inci maddesi Belediyelerin İmara İlişkin Görevlerini sıralamıştır. Yine mezkur Yasa’nın 25’inci maddesi hangi hallerin rahatsızlık teşkil ettiği, söz konusu rahatsızlıkların nasıl giderileceği ve bu rahatsızlıkların giderilmesi için izlenecek usulü belirlemiştir.
Naci Talat Caddesi, Girne’de kain Meyaş Apartmanında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi Denetçisi tarafından yerinde yapılan incelemede ve çekilen fotoğraflarda Meyaş Apartmanının batı kısmında bulunan Çiçekçi Dükkanı isimli işletmenin Girne Belediyesi’ne ait İş-Meslek-Ticaret-Zanaat İzin Belgesi tahtında izinlendirildiği, 30 Temmuz 2021 tarihinden 29 Temmuz 2022 tarihine kadar Çiçekçilik mesleğini yapabilmesi amacıyla izni olduğunu, işletme önünde yaklaşık 6 metrekarelik bir alana çiçek koymak maksadıyla ahşap bir platformun mezkur dükkanın önüne yerleştirildiği, bu alanın profil demirle çevrelenerek bir pergole oluşturulduğu, ayrıca mezkur alan içerisinde bir masa ve iki sandalye yerleştirildiği, yine Beliko Cafe isimli işletmenin Sayın Seyhan Çimen adında kayıtlı olduğu, söz konusu işyerinin işletme izninin 01 Haziran 2021 tarihinde sona erdiğini, işletmenin önünde ise 4 adet masa, 10 adet sandalye ve 2 adet büyük şemsiye yerleştirildiği tespit edilmiştir.
Her iki işletmenin de söz konusu apartmanın müşterek alanı içerisine gerçekleştirdikleri gelişmelerle ilgili veya söz konusu müşterek alanların kullanılması ile herhangi bir izinleri bulunmamaktadır ve/veya Girne Belediyesinden müşterek alanların kullanılması ile ilgili alınmış herhangi bir izinleri yoktur.
Girne Belediye Başkanı Sayın Nidai Güngördü 01 Ekim 2020 tarihli yazısında Sayın Hasan Kırar’ın konuyla ilgili Alındı Belgesi karşılığında yapmış olduğu 21 Şubat 2020 ve 27 Temmuz 2020 tarihli şikayet dilekçelerinin cevaplanmamasının gerekçesini Covid-19 Pandemi sürecindeki personel eksikliği ve iş yoğunluğunu göstermesi kabul edilebilir bir mazeret değildir. 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesi tahtında en geç 1 aylık süre içerisinde Girne Belediyesine yapılmış dilekçeleri cevaplaması gerekmektedir.
Apartmanlar bir çok farklı insanın bir araya geldiği yerlerdir. Ülkemizde ortak kullanım alanlarına yapılan müdahaleler nedeniyle çok ciddi sorunlar ve sıkıntılar yaşanmaktadır. Bir çok kat maliklerinin ortak kullanım alanlarını kullanırken gereken özen ve ihtimamı göstermedikleri, temizlik, kanalizasyon sorunları ile ilgilenmedikleri ve ortak alanların yasaya aykırı bir şekilde kullanıldığı gözlenmektedir. Ülkemizde Apartmanlarda ve Sitelerde yaşam her geçen gün artmaktadır. Bu yaşam tarzına alışmak ve bu konularla ilgili yasal mevzuata uymak özellikle ortak alanları kullanacak olan bireylerin birbirlerini rahatsız etmeden, birbirlerinin haklarını çiğnemeden yaşamaya özen göstermeli ve ülkemizde hızla artmakta olan bu yeni yaşam şekli günün koşullarına uyumlu hale getirilmelidir. Ülkemizde bir Apartman Yasası bulunmamakla beraber Kat Mülkiyeti ve Kat İrtifakı Yasası uyulması gereken kuralları belirlemiştir. Ancak bu kurallara uyulmadığı zaman bunları denetleyecek ciddi bir irade bulunmamaktadır ve/veya Belediyeler müdahale etmekten imtina etmektedirler.
Netice itibarıyla; Girne Belediye Başkanı Sayın Nidai Gündördü, 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesi tahtında Sayın Kırar’ın dilekçelerini cevaplamayarak hatalı davranmıştır. Keza Girne’de Naci Talat Caddesi, No:16 Meyaş Apartmanının zemin katında bulunan ve ortak kullanım alanına müdahale eden Çiçekçi Dükkanı ve Beliko Cafe adlı işletmelerin apartmanın ortak kullanım alanı üzerinde yerleştirdikleri toplam 1 adet pergole, 5 adet masa, 12 adet sandalye ve 2 adet büyük şemsiyenin ilgili yerden kaldırılması gerekmektedir. Bu nedenle Girne Belediyesi gerekli yasal işlemleri en kısa sürede başlatması ve bu çerçevedeki denetim görevini yerine getirmesi gerekmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)