Sayın Umut Taner Akbulut, direktörü olduğu Akbulut Brothers Otomotiv Ltd adında kayıtlı JR 821 plakalı Mercedes E 320 ticari salon aracın kasasının kaza neticesinde kullanılamaz durumda olduğu hususu KKTC Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı, Trafik Dairesi Müdürlüğü tarafından tespit edilmesi üzerine ilgili Müdürlük tarafından Akbulut Brothers Otomotiv Ltd’e 1 adet salon araç kasası ithalat izni verildiğini, bahse konu ithal izni uyarınca 26 Temmuz 2019 tarihinde Gazimağusa Serbest Liman Bölgesi’nden söz konusu kasanın ve aksamlarının ithalatı gerçekleştirildiğini, mezkur araç kasasının vergilendirilmesi için KKTC Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Rüsumat Dairesi Müdürlüğü, Gazimağusa Gümrük Şube Amirliği’ne başvurduğunu, ithal edilen kasa ve aksamları için gerekenden fazla gümrük resim, harç, kdv ve stopaj ödediğini ve yapılan hesaplamanın hatalı olduğunu iddia ederek Dairemizden yardım talebinde bulunmuştur.
Yapılan başvuru üzerine konu , 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor tanzim edilmiştir.
KKTC Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Rüsumat Dairesi Müdürü Sayın Mustafa Deveci 8 Ocak 2021 tarihli yazısında söz konusu aracın kasası ve aksamlarının ithali için Gazimağusa Gümrük Şube Amirliği’nden gerekli izinler alındığını, izne uygun bir şekilde satın alınan Kayıt Numarası LX53WFM tahtında belirtilenler mezkur aracın parçaları olduğu tespit edildiğini, söz konusu kasa ve aksamlara ait vergiler; Manifesto Numarası SLG1004/13, Gümrük Beyannamesi Tescil Numarası 2046, F2 numarası:B34469, Vezne Numarası Mit:15644 ile 26 Temmuz 2019 tarihinde Genel Tahsilat Makbuzu C 3466867 tahtında ödendiğini belirtmiştir.
Sayın Deveci yazısında ilgili tarihte Ticari Taksi ithalatlarının gümrükleme işlemlerini değerlendirirken, İthal Olunan Mallar (Kıymet Kavramı) Tüzüğü, İthal Vergileri (Malların Kıymetlendirilmesi) Tüzüğü, Gümrük ve Rüsumat Dairesi’nin 7 Eylül 1993 tarihli, GRDM.55A/93 sayılı ve 1 Mart 2017 tarihli, GRDM.0.00-781.53-17-378 sayılı kullanılmış motorlu araçların kıymetlendirilmesi talimatlarını dikkate aldıklarını, bu doğrultuda www.glassbusiness.co.uk sitesinde bulunan “Glass’s Trade” fiyatından %23 (yüzde yirmi üç) düşüş yapılarak, navlun, ordino var ise sigorta bedeli eklendiğini, aracın “T” Taksi işletme İzni olması ve 87.03 sayılı tarife pozisyonunda sınıflandırılmış binek otomobil olması koşuluyla, ilgili tarihte 44/1996 sayılı Gümrük Vergileri Tarife Yasası, Cetvel III, Şartlı Muafiyetler başlık 01, yan başlık 16’ıncı maddesinin (a) fıkrasından yararlanmaktaydı. Üçüncü Ülkelerden gelen araçların ise bir yaşından küçük olması durumunda ödeyeceği gümrük vergisinin %40’ını, bir yaşından yukarı olması halinde ödeyeceği verginin %30’unu, yeni olan araçların ise %25’i ödediğini, Türkiye Cumhuriyeti, Avrupa Birliği ve Avrupa Seyahat Ticaret Birliği (EFTA) menşeli 2000 cc silindir hacmine kadar olan benzin, 2500 cc silindir hacmine kadar olan dizel araçların gümrük vergisi olmadığını, belirtilen oranların üzerinde olan araçlarda ise %10 (yüzde on) oranında gümrük vergisi alındığını, bahse konu araçlarda da ayni şekilde şartlı muafiyetler oranlarının uygulandığını, Cetvel I’e göre ise “T” Taksi İşletme İzni olan binek araçların, Fiyat İstikrar Fonu Emirnamesi tahtında Avrupa Birliği ve Avrupa Seyahat Ticaret Birliği (EFTA) ve Türkiye Cumhuriyeti’nden gelmesi halinde Eşya bedeli+Sigorta bedeli+ Navlun ücreti toplamından oluşan CİF kıymet üzerinden (i) yeni olanlarda % 6’sının, (ii) bir yaşından küçük olanlarda % 7’sinin, (iii) bir yaşından büyük olanlarda % 8’inin tahsil edildiğini, Üçüncü Ülkelerden gelen “T” Taksi işletme izinli araçlarda ise (i) yeni olanlarda % 7’sinin, (ii) bir yaşından küçük olanlarda % 8‘inin, (iii) bir yaşından büyük olanlarda % 10’unun tahsil edildiğini, Fiyat İstikrar Fonu Emirnamesi Cetvel I’de Malın Tanımı Tarife 87.01 ile 87.05 kapsamına giren motorlu araçların aksam,parça ve aksesuarı motorsuz şasiler için % 15 ilave Fiyat İstikrar Fonu Vergisi ödenmekte olduğunu, 47/1992 sayılı Katma Değer Vergisi Yasası altında çıkarılan Katma Değer Vergisi Oranlar Tüzüğü’ne istinaden % 16 Katma Değer Vergisi, 22/1978 sayılı Rıhtım Harcı Yasası’nın 5’inci maddesi uyarınca % 4.4 Rıhtım Harcı, 24/1982 sayılı Gelir Vergisi Yasası’nın 31’nci maddesinin 4’üncü fıkrasına istinaden % 4 Stopaj, 13/1981 sayılı Güvenlik Kuvvetleri Geliştirme Kurumu Yasası’na göre % 2.5 GKK Vergisi, Telsiz Telgraf (Geçici Hükümler) Yasası’na göre 50 Türk Lirası Bandrol Vergisi tahsil edildiğini belirtmiştir.
26 Temmuz 2019 tarihinde “T” Taksi İşletme İznine tabi olan binek araç kasaları ve/veya yedek parçaları Gümrük Vergileri Tarife Yasası, Cetvel III, Şartlı Muafiyetler Cetveli uyarınca tanınan muafiyet hakkına sahip değildi. Bu nedenle söz konusu Yasa gereğince muafiyet hakkına sahip olmadığı cihetle araç kasasının % 4.5 oranında Gümrük Vergisi, kasanın takılacağı aracın silindir hacmine göre belirnenen Fiyat İstikrar Fonu’nun % 75’i, Fiyat İstikrar Fonu Emirnamesi, Not b’ye göre % 10 ilave Fiyat İstikrar Fonu Katkısı, Katma Değer Vergisi Oranlar (Değişiklik) Tüzüğü’ne istinaden % 16 KDV, Gelir Vergisi Yasası’nın 31’inci maddesinin 4’üncü fıkrası gereğince % 4 Stopaj, Telsiz Telgraf (Geçici Hükümler) Yasası’nın ilgili hükmüne göre 50 Türk Lirası Bandrol Vergisi tahsil edilmiştir.
Yine, KKTC Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Rüsumat Dairesi Müdürlüğü’nün yaptığı değerlendirmede Akbulut Brothers Otomotiv Ltd tarafından JR 821 plakalı “T” Taksi İşletme izinli ticari araç için 26 Temmuz 2019 tarihinde ithalatı gerçekleştirilen araç kasası ve parçalarının CİF değerinin 12,700.00 Türk Lirası olduğu saptanmıştır. Sayın Deveci bunun Gümrük Vergileri Tarife Yasası kurallarına uygun bir şekilde sınıflandırıldığını, tarife pozisyonlarına göre araba kasası ve parçalar için % 4.50 oranı, motoru için % 4.20 oranının uygulandığını ve toplamda 559.50 Türk Lirası Gümrük Vergisi hesaplandığını, Fiyat İstikrar Fonu Emirnamesi 87.03 pozisyonlarındaki binek otomobiller için ithal edilen 87.08 tarifesi motorsuz şasiler, takılacağı aracın silindir hacmi baz alınarak hesaplanan spesifik miktarın % 75’i olduğu, bu itibarla söz konusu aracın silindir hacminin 3222 cc olması nedeniyle 3222 cc x 10.53 TL x 0.75 = 25,445.75 Türk Lirası olarak hesaplandığını, Fiyat İstikrar Fonu Emirnamesi “Not” kısmı (b) maddesine istinaden % 10 oranı ile 1270.00 Türk Lirası ilave Fiyat İstikrar Fonu hesaplandığını, Fiyat İstikrar Fonu Emirnamesi gereğince 1 adetin 100 Türk Lirası olarak kıymetlendirildiğini, eksoz için ödenecek miktarı veya oranı % 10 olarak uygulayarak Fiyat İstikrar Fonu’nun 10.00 Türk Lirası hesaplandığını, ithalatçının şirket olması nedeniyle % 4 Stopaj oranı uygulanarak 508.00 Türk Lirasına baliğ olduğunu, bahse konu araç kasasının radyosu olması nedeniyle 50.00 Türk Lirası Bandrol Vergisi hesaplandığını, ithal edilen mallar serbest limandan ithal edildiği nedeniyle %25 Serbest Liman Katkı Payı olarak 31.75 Türk Lirası Katma Değer Vergisi matrahına eklenerek Katma Değer Vergisi’nin 6,207.52 Türk Lirası olarak hesaplandığını ve toplamda 34,050.77 Türk Lirası’nın F2:B034469 nolu Tahsilat Makbuzu karşılığında tahsil edildiğini belirtmiştir.
Yukarıdan görüleceği üzere, “T” Ticari Taksi Plakalı Binek Araçların yedek kasa ve/veya parçalarının, 26 Temmuz 2019 tarihinde 44/1996 sayılı Gümrük Vergileri Tarife Yasası, Cetvel III, Şartlı Muafiyetler Cetvelinde yer alan muafiyet hakkına sahip değildi ve/veya söz konusu Yasaya ekli Cetvel III mezkur aracın muafiyet hakkından yararlanmasına cevaz vermemektedir.
Sayın Umut Taner Akbulut’un direktörü olduğu Akbulut Brothers Otomotiv Ltd tarafından “T” Taksi İşletme İzni olan JR 281 plaka numaralı Mercedes salon araç için 26 Temmuz 2019 tarihinde ithal edilen araç kasası ve parçalarının gümrük kurtarma esnasında gümrük vergi, KDV ve stopajın KKTC Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Rüsumat Dairesi Müdürlüğü, Gazimağusa Gümrük Şube Amirliği tarafından 34,050.77 Türk Lirası olarak hesaplanıp F2:B034469 nolu Tahsilat Makbuzu karşılığında tahsilatının gerçekleştirilmesinde bir hata olmadığı ve/veya ilgili tarihte yürürlükte olan mevzuatın uygulanmasında bir aykırılık olmadığı görülmektedir.
Bu itibarla, Sayın Umut Taner Akbulut’un iddiasının yersiz olduğu sonucuna varılması gerekmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)