Dairemize başvuruda bulunan Sayın Zehra Yüksel ve Sayın Şerife Derya Deniz, babaları Merhum Hüseyin Zihni Deniz’den bağış yolu ile 1/2 eşit hisse ile mal sahibi oldukları Minareliköy – Lefkoşa İlçesi’nde kain Pafta-Harita:XXII-10.W, Ada-Parsel: C-131, Taşınmaz Mal Koçan No: C 234, 10 Dönüm 3 Evlek’ten müteşekkül taşınmaz malın Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı’nın ihtiyacı olması nedeniyle askeri maksatlar için kullanıldığını, bu nedenle bahse konu tarlayı kullanmaktan men edildiklerini, bu konuda uzun yıllar boyunca İdareye yaptıkları tazminat ve/veya karşılık ödenmesine veya iadesine ilişkin başvuruların sonuçsuz kaldığını ve mağdur olduklarını iddia ederek uğradığı mağduriyetinin giderilmesi için yardım talep etmişlerdir.
Yapılan başvuru üzerine konu , 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor tanzim edilmiştir.
5/1979 sayılı Askeri Yasak Bölgeler Yasası’nın 3’üncü maddesi tahtında Bakanlar Kurulu, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ulusal güvenliğini sağlamak amacıyla, Resmi Gazetede yayımlanacak bir kararname ile Kuzey Kıbrıs’ın herhangi bir kısmında askeri yasak bölge veya bölgeler ilan edilebilir. Bakanlar Kurulu, ikametgahı, arazisi veya işyeri askeri yasak bölge olarak ilan edilen yerlerde bulunan kişilere ve kuruluşlara gereken kolaylıkları sağlayacak önlemleri alır. Böyle bir kararname nedeniyle, yasal çıkarları etkilenen kişilerin zarar ziyanları Devletçe tazmin edilir.
Sayın Zehra Yüksel ve Sayın Şerife Derya Deniz 22 Mayıs 2019 tarihinde Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı’na hitaben yazdıkları yazının dağıtımını KKTC Başbakanlık ve KKTC İçişleri Bakanlığı’na da yaparak mezkur dilekçelerinde Minareliköy – Lefkoşa İlçesi’nde kain Pafta-Harita:XXII-10.W, Ada-Parsel: C-131, Koçan No: C 234 gereğince adlarına kayıtlı bulunan 10 Dönüm 3 Evlek yüz ölçümündeki tarlanın 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’ndan itibaren Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri’nin kullanımı ve himayeleri altında olduğunu, söz konusu taşınmaz malın babaları Merhum Hüseyin Zihni Deniz’den kendilerine bağış yolu ile intikal ettiğini, İdare nezdinde başlattıkları girişimleri veya yaptıkları başvuruların sonuçsuz kaldığını, babaları Merhum Hüseyin Zihni Deniz’in 1980 – 1998 yılları arasında KKTC İskan Bakanlığı, Eşdeğer Tazmin Komisyonu Başkanlığı’na müracaatları olmasına rağmen herhangi bir olumlu netice alınamadığını ve esas taleplerinin söz konusu taşınmaz malın üzerindeki askeri yerleşkenin hudutlarının tekrardan gözden geçirilip iade edilmesi ve/veya askeri kullanım dolayısıyle oluşan zarar ziyanlarının tazmin edilmesi olduğunu belirtmiştirler.
KKTC İçişleri Bakanlığı, Plan Proje Müdürü Sayın Mazlum Kortaş 24 Ocak 2020 tarihli cevap yazısında Tapu ve Kadastro Dairesi Taşınmaz Mal Koçanı No C 234 uyarınca Sayın Zehra Yüksel ile Sayın Şerife Derya Deniz adında ½ hisse olarak kayıtlı bulunan Pafta-Harita:XXII-10.W, Ada-Parsel: C-131, 10 Dönüm 3 Evlek’ten müteşekkül tarlanın Kıbrıs Türk Barış Kuvvetleri Komutanlığı’nın askeri maksatlar için kullanımına ihtiyacı olduğu, söz konusu taşınmaz malın iadesinin veya geri verilme talebini uygun bulmadıklarını, ilgili mevzuatın kullanım kaybının tazmini ile ilgili bir durumu öngörmediğini, Güvenlik Kuvvetlerinin kullanımında olan taşınmaz mallar için mevzuat uyarınca ve eğer talep edilirse kamulaştırma işlemleri için ileri yazışmaların yapılabileceğini ileri sürmüştür.
Yaptığımız soruşturma ve incelemelere göre, başvuru konusu olan taşınmaz mal Minareliköy – Lefkoşa İlçesi’nde kain Tapu ve Kadastro Dairesi Taşınmaz Mal Koçanı No C 234 kayıtlı bulunan Pafta-Harita:XXII-10.W, Ada-Parsel: C-131 10 Dönüm 3 EvlekTen oluşmaktadır. Sayın Zehra Yüksel ve Sayın Şerife Derya Deniz’e atalarından kendilerine bağış yoluyla intikal etmiştir. Söz konusu taşınmaz mal tahsis veya eşdeğer bir mal olmayıp, Türk Koçanlı bir maldır.
KKTC Bakanlar Kurulu, bugünkü şartlar içinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin iç ve dış emniyeti, selameti ve savunması için askeri tedbirlerin devam ettirilmesi kanaatine vardığından, Askeri Yasak Bölgeler Yasası’nın 3’üncü maddesine dayanarak Askeri Yasak Bölgeler Kararnamesini isdar etmiştir. KKTC topraklarında, Karasularında ve Hava Sahalarında yasaklama ve kısıtlamalar öngörülmüştür. Karada, 1’inci, 2’inci ve 3’üncü Askeri Yasak Bölgeler, Askeri Emniyet Bölgeleri, Serbest Turizm Bölgeleri ile kontrollu yollar oluşturulmuştur. Sayın Zehra Yüksel ve Sayın Şerife Derya Deniz adlarında kayıtlı bulunan taşınmaz mallarını herhangi bir şekilde kullanamamakta ve/veya söz konusu mallarını satma ve/veya inkişaf etme hakları bulunmamaktadır. Bu nedenle atalarından gelen maldan veya orjinal Türk Malı Koçanlı taşınmaz mallarından mahrum oldukları açıktır. Bu kapsamda 5/1979 sayılı Askeri Yasak Bölgeler Yasası’nın 3’üncü maddesinin 5’inci fıkrası uyarınca söz konusu kişilerin zarar ziyanlarının tazmin edilmesini öngörmektedir. Dolayısı ile Sayın Mazlum Kortaş’ın yazısında belirttiği üzere mezkur Yasa hükümleri mağdur edilen kişilerin tazmin edilmelerini öngörmediği iddiası doğru değildir veya hatalıdır.
Ayrıca alternatif bir çözüm bulunmaması halinde Sayın Zehra Yüksel ve Sayın Şerife Derya Deniz uğradıkları mağduriyet nedeniyle hukuk yoluna başvurma hakları bulunmaktadır.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)