İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları Birliği (İSG-BİR) adına Dairemize başvuruda bulunan Sayın Uğur Ergün, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dairesi Müdürlüğü Girne Bölge Amirliği Müfettişlerinden Sayın Mehmet Yavuzhan ve Sayın Mehmet Özçetin’in mevkilerini kötüye kullandıklarını, mesai saatlerinin dışında Müdürlüğün bilgisi olmadan denetim yaptıklarını, 6 Aralık 2016 tarihinde KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na söz konusu şikayetleri içeren bir dilekçe yaptıklarını ancak bir cevap alamadıklarını iddia ederek konunun soruşturulmasını talep etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 Sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne yapılan başvuru konusu iddiaların esası özetle Girne Bölge Amirliği Müfettişlerinden Sayın Mehmet Yavuzhan ve Sayın Mehmet Özçetin’in görev ve mevkilerini kötüye kullandıklarını, Bakanlığın bilgisi ve mesai saatleri dışında denetim yaptıklarını, ayrıca Sayın Yavuzhan’ın Korkmazcan İş Güvenliğinde çalışan İş Sağlığı Güvenliği Uzmanı Simge Korkmazcan’ın eşi olduğu nedeniyle Sayın Yavuzhan’ın yaptığı tüm işyeri denetimlerinde işyeri sahiplerine Risk Analizlerini eşine yaptırmaları hususunda doğrudan veya dolaylı olarak yönlendirme ve/veya baskı yaptığını ve bu sayede rant elde ettikleridir.
Başvuru konusu şikayeti layıkıyla değerlendirebilmek için KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dairesi Müdürü Sayın Yusuf Önderol’dan gerekli bilgi talep edilmiş ve söz konusu cevaplar yazılı olarak Dairemize gönderilmiştir.
KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dairesi Müdürü Sayın Yusuf Önderol 29 Kasım 2017 tarihli cevap yazısında Sayın Yavuzhan ve Sayın Özçetin hakkında ileri sürülen iddiaların değerlendirildiğini, Sayın Yavuzhan ile Sayın Özçetin’in amirlerinin talimatı ve bilgisi dışında görev yaptıkları ve/veya görevlerini kötüye kullandıkları yönünde herhangi bir bulguya rastlanmadığını, gerek mesai saatleri içerisinde yapılan denetimler, daire işleri ve buna benzer işler, gerekse mesai sonrası ek mesai saatleri içerisinde yapılan denetimler, daire işleri ve buna benzer işlerin Bölge Amirinin veya Müdürün bilgisi dahilinde yapılmakla birlikte Bütçe Dairesi’nden yetki alınarak yapıldığını, Sayın Yavuzhan ile Sayın Özçetin hakkındaki iddialar üzerine konu ile ilgili şüpheyi veya olasılığı engellemek için tüm müfettişlerin yapılan denetimler sırasında veya daireye gelip konu hakkında bilgi isteyen vatandaşlara isim, adres, telefon numarası ve e-mail adreslerinin yazılı olduğu İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları ve İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti veren kuruluşlara ulaşılıp istedikleri kişi veya kuruluşlarla çalışılabilmesi yönünde web sitelerinin adreslerinin verildiğini belirtmiştir. Yine Sayın Önderol 2017 yılı içerisinde Girne Bölge Amirliği’ne Risk Değerlendirme Raporu sunan işyerlerinin listesini Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne göndermiştir. 2017 yılı içerisinde Girne Bölge Amirliğine Risk Değerlendirme Raporu Listesinde yaptığımız incelemede İSG çalışmaları yapan 21 Kuruluştan sadece 3’ü (üç) Korkmazcan İş Güvenliği’ne Risk Değerlendirme yaptırmış ve/veya sadece 3(üç) iş yerine değerlendirme yaptığı tespit edilmiştir.
Görüleceği üzere, KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dairesi Müdürlüğü her iki müfettiş hakkındaki iddiaları değerlendirmiş ve söz konusu kişilerin çalışmalarında mevzuata aykırı herhangi bir bulgu tespit edememiştir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları Birliği’nin diğer yakınması ise KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın 6 Aralık 2016 tarihli dilekçesine olumlu veya olumsuz yanıt alamaması ile ilgilidir. İdare-birey ilişkisinde hukukun üstünlüğünü, demokratikleşmeyi ve saydamlığı sağlayabilmek için, idari faaliyetlerin yürütülmesi sırasında bireysel hak ve özgürlüklere duyarlı davranılması, hukuk devletinin en temel niteliğidir. Kişinin Anayasa ve Yasalarda belirtilen haklarını serbest ve hür bir şekilde kullanmasının sağlanması da, hukuk devletinin asli görevleri arasındadır. Bu sebeple; eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkeleri temelinde, demokratik ve şeffaf bir yönetim anlayışında, bireylerin kamu ile ilgili dilek ve şikâyetleri hakkında idari makamlara başvuruda bulunmaları ve kendileri veya faaliyet alanlarıyla ilgili konularda bilgi edinme haklarını kullanmaları mümkün olmalıdır. KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları Birliği’nin dilekçesine cevap vermiş olsaydı Dairemize yeni bir başvuru yapmalarına gerek kalmayabilirdi.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası’nın 76’ıncı ve 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddeleri gereğince kişilerin kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında tek başına veya topluca yazı ile başvurma ve bunların incelenmesi ve karara bağlanması hakkına sahiptir. Bireylerin bilgi edinme haklarının engellenmemesi gerekmektedir. Bu sayede kamu kurum ve kuruluşları şeffaflaşır, bilgi demokratikleşir ve bunu yaparak bireyler yönetime dahil olurlar.
Netice itibariyle, Sayın Uğur Ergün tarafından KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Dairesi Müdürlüğü Girne Bölge Amirliği Müfettişleri Sayın Mehmet Yavuzhan ve Sayın Mehmet Özçetin hakkında ileri sürülen iddialar amirleri tarafından soruşturulmuş ve soruşturma sonucunu teyit eden ve/veya destekleyen İSG Risk Değerlendirme Raporu Listesini Dairemize sunmuştur. Söz konusu liste tahtında yaptığımız incelemede mezkur iddiaların hukuki dayanağı olmadığını ve/veya yapılan iddiaların yersiz olduğu sonucuna varılmıştır.
KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanları Birliği’nin 6 Aralık 2016 tarihli dilekçesine Anayasa’nın 76’ıncı ve 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddeleri gereğince 30 gün içinde cevap vermesi gerekmekte idi. Bunu yapmamakla KKTC Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı hatalı davranmıştır.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)