Dairemize başvuruda bulunan Sayın Ömür Demir, görev yaptığı Yeni Erenköy Belediyesinde dönemin Belediye Başkanı Sayın Mesut Yıkıcı tarafından yapılan Şube Amirliği atamalarının yasal olmadığını iddia ederek konunun soruşturulması için yardım talebinde bulunmuştur.
Konu şikayet Sayın Ömür Demir’in Dairemize yapmış olduğu ikinci başvurudur. Sayın Demir’in ilk şikayeti, Yeni Erenköy Belediyesi Başkanı Sayın Mesut Yıkıcı’nın kendisine psikolojik şiddet uyguladığı ve Belediye Meclis Üyelerinin de bu duruma sessiz kaldığı yönünde idi. Sayın Demir’in konu iddiaları Dairemiz tarafından soruşturulmuş ve neticede 28 Mart 2017 tarihli bir Rapor tanzim edilerek yayınlanmıştır.
Sayın Demir’in başvurusu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve 28 Mart 2017 tarihli raporun devamı niteliğinde bir rapor tanzim edilmiştir.
27/2009 ve 26/2010 sayılı Değişiklik Yasası ile değiştirilmiş ve birleştirilmiş 65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası uyarınca Yeni Erenköy Belediye çalışanları İntibak Komisyonu tarafından uygun görülen kadrolara intibak ettirildiler. İntibak Komisyonu söz konusu Yasanın geçici 1’inci maddesi tahtında Sayın Yonca Tamcoşar’ı III’üncü Derece Belediye İşletmeleri Memuru mevkisine, Sayın Sami Şarafat’ı ise III’üncü Derece Bayındırlık ve İmar İşleri Memuru mevkisine intibak ettirmiştir.
65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası’nın 76’ncı maddesi bir göreve vekalet etme kurallarını düzenlemektedir. Mezkûr Yasa’nın 76’ncı maddesinin 3’üncü fıkrasına göre vekaleten atama Komisyon tarafından yapılır. Vekalet edecek bir Belediye Personelinin, vekaleten atanacağı kadronun aranan niteliklerine haiz olması gerekir. Ancak, aranan niteliklere haiz Belediye personelinin bulunmaması halinde en yakın bir alt derecede bulunan Belediye personeli vekaleten atanabilir.
Belediyelerin Kadro Şemaları ayni Yasanın III’üncü Cetvelinde yer almaktadır. III’üncü Derece Şube Amiri kadrosu Hizmet Şemasında, söz konusu kadro için aranan nitelikler sıralanmaktadır. Hizmet Şemasında aranan niteliklere bakıldığında bir üniversiteden veya dengi bir yüksek öğretim kurumundan lisans diplomasına sahip olmak ve üniversite mezuniyeti veya yüksek öğrenim gerektiren hizmet sınıflarının I’inci derecesinde en az üç yıl çalışmış olmak, ancak üç yıl çalışmış olma koşuluna haiz uygun nitelikte bir aday bulunmaması halinde en az bir yıl çalışmış olmak vardır.
Sayın Ömür Demir’in yakınma konusu yaptığı Şube Amirliği atamaları ile ilgili yürüttüğümüz soruşturmada, Yeni Erenköy Belediyesi Atama ve Sınav Komisyonu’nun 22 Haziran 2016 tarihinde toplanarak Sayın Yonca Tamcoşar’ı, Mali ve İdari İşler Şube Amirliği kadrosuna, Sayın Sami Şarafat’ı ise Bayındırlık, İmar ve Projeler Şube Amirliği kadrosuna vekaleten atadıkları tespit edilmiştir.
65/2007 sayılı Belediye Personel Yasasının 76’ncı maddesinin 3’üncü fıkrası tahtında vekalet edecek Belediye personelinin, vekaleten atanacağı kadronun aranan niteliklerine haiz olmaması halinde en yakın bir alt derecede bulunan Belediye personeli vekaleten atanabilmektedir. Bu noktadan hareketle en yakın bir alt derecenin II. Derece olduğu sarihtir. Yeni Erenköy Belediyesinde çalışan personelin intibak ettirildikleri dereceler incelendiğinde en yüksek derecenin III’üncü derece olduğu görülmektedir. Sayın Yonca Tamcoşar ve Sayın Sami Şarafat üniversite mezunudurlar. Ancak söz konusu şahısların üniversite mezuniyeti veya yüksek öğrenim gerektiren hizmet sınıflarının I’inci derecesinde en az üç yıl çalışmış olma koşuluna haiz olmadıkları gibi uygun nitelikte bir aday bulunmaması halinde en az bir yıl çalışmış olma koşuluna da haiz olmadıkları tespit edilmiştir. Bu durumda Sayın Yonca Tamcoşar ve Sayın Sami Şarafat dahil Yeni Erenköy Belediyesinde çalışan hiçbir personelin Şube Amirliğine vekaleten atanması yasal olarak mümkün değildir.
Sayın Yonca Tamcoşar ve Sayın Sami Şarafat Yeni Erenköy Belediye Başkanlığına, 22 Haziran 2016 tarihinde konu Belediyenin maddi sıkıntıları giderilinceye kadar vekaleten atanmış oldukları Şube Amirliğinden dolayı elde edecekleri mali artıştan feragat ettikleri yönünde birer dilekçe yapmışlardır.
Sayın Yonca Tamcoşar ve Sayın Sami Şarafat’ın herhangi bir haktan feragat edebilmeleri için kazanılmış bir haklarının olması gerekmektedir. Sayın Tamcoşar ve Sayın Şarafat’ın III’üncü Derece Şube Amirliği mevkiine atanmaları 65/2007 sayılı Belediye Personel Yasasının 76’ncı maddesinin 3’üncü fıkrasına aykırı olduğundan hatalı bir atamadır. Konu şahısların atanmaları Belediye Personel Yasasının ilgili hükmüne aykırı olduğundan kazanılmış haktan söz etmek mümkün değildir.
Vekalet aylığının hangi durumlarda verileceği aynı Yasanın 76’ncı maddesinin 1’inci fıkrasında açıkça belirtilmektedir. Bu fıkra tahtında Belediyelerde, Müdür, Müdür Muavini veya Şube Amiri kadrolarına veya üniversite veya yüksek öğrenim gerektiren mesleki ve teknik hizmet sınıfları ile üniversite veya yüksek öğrenim gerektiren Genel Hizmet Sınıflarının I’inci Derecelerindeki kadrolara vekalet görevlerinin 3 aydan fazla sürmesi halinde vekalet aylığı verilir.
Sayın Yonca Tamcoşar ve Sayın Sami Şarafat’ın vekaleten atanmaları Belediye Personel Yasası’nın 76’ncı maddesine uygun olsa bile göreve vekaleten atanmanın 3 aydan fazla sürüp sürmeyeceği hususunu veya vekalet aylığı almaya hak kazanıp kazanamayacakları hususunu vekaleten atandıkları gün itibarıyla öngörmeleri mümkün değildir. Sayın Tamcoşar ve Sayın Şarafat’ın yazdıkları 22 Haziran 2016 tarihli Feragatname yazılarında feragat etmek istedikleri hakkın henüz doğmadığı, mevsimsiz olduğu ve/veya hukuken kazanılmış bir hak olmadığından dolayı söz konusu yazıların veya feragatların hukuken herhangi bir hükmü bulunmamaktadır.
65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası’nın 61’inci maddesi tahtında Belediye görevine alınmada ve sınıflar içinde derece yükselmelerinde bu Yasa kuralları çerçevesinde yarışma sınavı uygulanır. Yarışma sınavı, belediye görevine ilk kez atanmada ve derece yükselmesinde atanacak adayların atanacakları kadro görevlerini etkinlik ve verimlilikle yerine getirebilecek nitelik ve koşullara sahip olup olmadıklarını saptamak açısından yapılan özel ihtisas sınavıdır. Hangi hizmet sınıfları için ne tür ve hangi düzeyde bir sınav uygulanacağı ve bu sınavların bağlı olacağı usul ve esaslar, Kıbrıs Türk Belediyeler Birliğinden bir temsilci, ilgili Bakanlığın bir temsilcisi, Personel Dairesinin bir temsilcisi, en çok üyeye sahip sendikanın bir temsilcisi ve Eğitim Bakanlığının bir temsilcisinden oluşacak bir Kurulca hazırlanacak ve Bakanlar Kurulunun onayından sonra Resmi Gazete’de yayımlanacak bir Sınav tüzüğü ile saptanır. Sınav Tüzüğünün değiştirilmesinde de aynı yöntem uygulanır.
Yine aynı Yasanın 62’nci maddesi Atama ve Sınav Komisyonu’nun yapacağı sınavlarda uygulanacak usul ve esasları belirlemektedir. Bu madde tahtında Atama ve Sınav Komisyonu, Belediye personelinin atanmalarında, sürekli ve asıl kadrolara yerleştirilmelerinde, terfilerinde yapılacak olan yazılı sınavlarda sorulacak soruları ve değerlendirmeyi; Yazılı sınav sonucuna göre yapılacak olan sözlü mülakatları, bu Yasanın 61’inci maddesi uyarınca hazırlanacak Sınav Tüzüğünde belirtilen usul ve esaslara göre yürütür.
Kamu kurum ve kuruluşları, boş kadrolara memur atarken Yasa ile belirlenen niteliklere sahip, yarışma ve yeterlilik sınavını kazanmış olanları, sınav başarı sırasına göre atamak zorundadırlar. Belediyelerde de atamaların nasıl yapılacağı Sınav Tüzüğü çerçevesinde belirlenmelidir. Ancak hazırlanmış ve yürürlükte olan bir Sınav Tüzüğü olmadığından Belediye personelinin bulundukları sınıflar içinde liyakata göre yükselmeleri mümkün olmamakla birlikte yeni personel de sınavsız olarak istihdam edilmektedir. Bu nedenle 65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası altında düzenlenmesi gereken Sınav Tüzüğünün ivedilikle çıkarılması KKTC’deki birçok Belediyede yaşanan ve Sayın Ömür Demir’in şikayet konusu yaptığı soruna benzer nitelikte olan sorunların çözümüne katkı koyacaktır.
51/1995 sayılı Belediyeler Yasası’nın 36’ıncı maddesi tahtında Belediyenin organları Belediye Meclisi ve Belediye Başkanı’dır. Belediye Meclisi, Belediyenin genel karar organıdır. Belediye Başkanı ise, Belediyenin yürütme organı ve Belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Bu itibarla Yeni Erenköy Belediye Başkanı Sayın Emrah Yeşilırmak’ın Belediye Meclisi ile istişare ederek geçmişte yapılan idari hataları ve/veya Yasaya aykırı atamaları sonlandırması ve/veya düzeltmesi gerekmektedir.
Emine Dizdarlı
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)