Sayın Enver Cahit Gülbaşar, 2014 yılında ailesi ile birlikte Hollanda’dan gelip KKTC’ye yerleştiğini, geçimini sağlamak üzere 3 adet konut satın aldığını, 13 Temmuz 2017 tarihinde Daimi İkamet İzni almak maksadıyla KKTC İçişleri Bakanlığı Muhaceret Dairesi Müdürlüğüne başvurduğunu, söz konusu başvurusunun 51/2015 sayılı Daimi İkamet İzni Yasasının 5’inci maddesinin 2’inci fıkrasının (B) bendindeki koşullara uygun olmadığı gerekçesi ile reddedildiğini, Sayın Cahit Enver Gülbaşar’ın Daimi İkamet İzin başvurusu değerlendirilirken, Muhaceret Dairesi Müdürlüğü’nün sadece Sayın Gülbaşar adında kayıtlı olan konutu dikkate alarak bir değerlendirme yaptığını, evlilik birliği içerisinde edinilen taşınmaz malların müşterek olması sebebiyle ilgili Yasa maddesinin uygulanabilir olmadığını iddia ederek konunun Dairemiz tarafından soruşturulmasını talep etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
Sayın Enver Cahit Gülbaşar, 30 Kasım 2009 tarihinde Sayın Grace Jacintha Edwina Visscher ile Hollanda’da evlendiler. Söz konusu çift 2014 yılına kadar ailesi ile birlikte Hollanda’da yaşadılar. Sayın Gülbaşar 2014 yılında ailesi ile birlikte Hollanda’dan ayrılarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne yerleştiler ve geçimlerini sağlamak amacıyla 3 konut aldılar. Sayın Enver Cahit Gülbaşar adında kayıtlı bulunan Tapu ve Kadastro Dairesi 14628 numaralı Taşınmaz Mal Koçanı tahtında Girne, Yukarı Girne, Büyük Ova mevki’nde kâin taşınmaz malın değeri ve/veya satış bedeli 36,500-Sterlin’dir. Sayın Enver Cahit Gülbaşar’ın eşi Sayın Grace Jacintha Edwina Visscher adına kayıtlı bulunan Tapu ve Kadastro Dairesi 941 numaralı Taşınmaz Mal Koçanı tahtında Girne, Doğanköy, Ahmetli mevki’nde kâin taşınmaz malın satış bedeli ise 87,000- Sterlin’dir. Sayın Enver Cahit Gülbaşar’ın satın almış olduğunu iddia ettiği Girne, Yukarı Girne, Büyük Ova Mevkii’nde Taşınmaz Mal Koçanı No 14626 3’üncü konutun kendi ve/veya eşi adına henüz kayıtlı olmaması sebebiyle satış bedeli soruşturmamız sırasında değerlendirilmemiştir.
51/2015 sayılı Daimi İkamet İzni Yasasının amacı Daimi İkamet İzni verilmesi ve iptal edilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
51/2015 sayılı Daimi İkamet İzni Yasasının 5’inci maddesi Konut satın alan ve garantilenmiş gelire sahip olan kişilere Daimi İkamet İzni verme koşullarını düzenlemektedir. Mezkûr Yasanın 5’inci maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca Muhaceret Dairesi Müdürü veya gaybubeti halinde Bakanın yetkilendireceği, Bakanlıkta görevli bir üst kademe yöneticisi, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde konut satın alma ve garantilenmiş gelire sahip olma ile en az altı yıl kesintisiz izin alan yabancılara, 2’nci fıkrada öngörülen koşullara uymaları durumunda Daimi İkamet İzni verir. Bu fıkra amaçları bakımından “kesintisiz”, altı yılda ardışık olarak her yıl izin almayı ve izinler arasında en fazla kırk gün ara olmasını öngörmektedir.
Söz konusu Yasa’nın 5’inci maddesinin 1’nci fıkrası kapsamında olan kişilere 2’nci fıkrasında belirtilen koşulları taşıyan yabancıya Daimi İkamet İzni verilir. Daimi İkamet İzni Yasasının 5’inci maddesinin 2’inci fıkrasının (B) bendinde aranan koşullardan biri Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde konut sahibi olmaktır. Mezkur konutun değerinin en az 125.000. € (Yüz Yirmi Beş Bin Euro) veya eşdeğeri bir konut olması gerekmektedir.
Sayın Enver Cahit Gülbaşar 13 Temmuz 2017 tarihinde, KKTC İçişleri Bakanlığı Muhaceret Dairesi Müdürlüğüne başvurarak bahse konu Yasanın 5’inci maddesinin 2’inci fıkrası gereği kendisine Daimi İkamet İzni verilmesini talep etmiştir. KKTC İçişleri Bakanlığı Muhaceret Dairesi Müdürlüğü, söz konusu başvuruyu inceleyerek Sayın Gülbaşar’ın adında kayıtlı bulunan konutun Yasada belirtilen 125,000 Euro’luk konut değerinin altında olduğunu ve bu nedenle Daimi İkamet İzni Yasası’nın 5’inci maddesinin 2’inci fıkrasının (B) bendinde belirtilen koşulu taşımadığı cihetle Sayın Gülbaşar’ın Daimi İkamet İzni başvurusunu reddetmiştir.
İlgili Yasa’nın 5’inci maddesinin 2’nci fıkrasında belirtilen koşulların açık, net ve sarih olması gerekmektedir. Bu itibarla 2’nci fıkranın (B) bendinde belirtilen 125.000 Euro konut değeri altında konut sahibi kişilerin Daimi İkamet İzni alması mümkün görülmemektedir. Söz konusu madde incelendiğinde evli çiftlerin her birinin 125,000 Euro’luk mal edinmeleri gerektiği husus müphemdir ve/veya açık değildir. Ancak söz konusu ailenin evlilik birliği içerisinde edindikleri mal varlıklarının 125,000 Euro’nun üzerinde olduğu bir gerçektir.
Sayın Enver Cahit Gülbaşar’ın Daimi İkamet İzni başvurusunun reddedilmesi neticesinde, eşi Sayın Grace Jacinta Edwina Visscher’in KKTC İçişleri Bakanlığı Muhaceret Dairesi Müdürlüğüne 2 Ekim 2019 tarihinde Daimi İkamet İzni için başvuruda bulunmuştur. Sayın Visscher’in başvurusunun ilgili Yasanın 5’inci maddesinde belirlenen koşulları taşıdığı değerlendirilerek 1 Haziran 2020 tarihinde Daimi İkamet İzni verilmiştir.
Sayın Cahit Enver Gülbaşar’ın Daimi İkamet İzni başvurusu değerlendirilirken, sadece kendi adında kayıtlı olan konut üzerinden değerlendirme yapıldığını, Muhaceret Dairesi Müdürlüğü’nün evlilik birliği içerisinde edinilen müşterek malları dikkate almadığını, bu itibarla ilgili Yasa maddesinin uygulanabilir olmadığını ve/veya aile bütünlüğü ilkelerine ters olduğunu iddia etmiştir.
Aile birliğinin korunması ilkesi, sosyal ve ekonomik hak ödevlerinden en önemlilerinden bir tanesidir. İdarenin, aile birliğini korumak, huzur ve refahını sağlamak ve bu konuda gereken tedbirleri almak konusunda bir yükümlüğü bulunmaktadır. KKTC İçişleri Bakanlığı, Muhaceret Dairesi Müdürlüğü’nün bir eşe Daimi İkamet İzni verirken ve diğer eşi reddederken evlilik birliği içerisinde edinilen müşterek malları dikkate almaması ve/veya diğer eşin adında olması nedeniyle dikkate alınmaması adil ve doğru bir değerlendirme değildir.
KKTC İçişleri Bakanlığı, Muhaceret Dairesi Müdürlüğü Daimi İkamet İzni verirken ve/veya bu hususu değerlendirirken eşi ve varsa çocukları da dikkate alması gerekmektedir. Muhaceret Dairesi Müdürlüğü Sayın Grace Jacinta Edwina Visscher’e Daimi İkamet İzni verirken, Sayın Enver Cahit Gülbaşar’ın başvurusu reddedilmiştir. Söz konusu Yasa maddesinin bu şekilde uygulanması bir anomali yaratmaktadır ve/veya bir aileyi bölmektedir. Bu nedenle söz konusu Yasa maddesinin tadil edilmesi gerekmektedir.
Aile bütünlüğünün ve hukuki güvenliğin sağlanması arasındaki hassas dengenin korunması önem arz etmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)