Sayın Orhan Bebek, Judo Kulüpleri olarak Judo Federasyonu kurulmasını sağlamak için uzun yıllardır çaba sarf ettiklerini ancak Spor Dairesi Müdürlüğü’nün yürürlükteki mevzuatı uygulamadığını ve kendilerine engel olduğunu iddia ederek Dairemizden yardım talebinde bulunmuştur.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
Judo, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 90’lı yıllarda gelmiş, branş faaliyetleri önceleri Teakwondo Federasyonu çatısı altında, 2005-2015 yılları arasında ise Judo – Hapkido – Kickboks Federasyonu aynı zamanda Teakwondo Federasyonu çatısı altında sürdürülmüştür. Judo – Hapkido – Kickboks Federasyonu’nun 2015 yılında yapılan tüzük değişikliği ile ismini KKTC Kickboks Federasyonu olarak değiştirmesinin ardından Judo branşı faaliyetlerine Teakwondo Federasyonu çatısı altında devam edilmiştir. Uzakdoğu sporları ile ilgili federasyonun ismi birkaç kez değişikliğe uğramış, 2005 yılındaki Olağanüstü Genel Kurul’da alınan bir kararla Judo branşı faaliyet dışı bırakılmış, 2016 yılında Judo ve Aikido faaliyetlerinin tekrar başlatılmasına karar verilmiştir. Judo branşı hâlihazırda Taekwondo – Judo – Karate – Aikido – Hapkido – Kung Fu – Kurash – Wushu – Muaythai Federasyonu çatısı altında faaliyetlerini sürdürmektedir.
Sayın Orhan Bebek başvurusunda, Judo kulüpleri olarak özerk Judo Federasyonu kurma arzusunda olduklarını, bu amaçla mücadele ettiklerini ancak Spor Dairesi Müdürlüğü yetkililerinin yürürlükteki mevzuata uygun davranmadıkları için bu sporlara ilgilenenlerin mağdur olduğunu iddia etmektedir. Sayın Bebek, 67/1999 sayılı Beden Eğitimi ve Spor Yasası’nın 12’nci maddesinde Federasyonların tek spor branşında faaliyet gösterdiğinin belirtildiğini, Judo branşının Taekwondo – Judo – Karate – Aikido – Hapkido – Kung Fu – Kurash – Wushu – Muaythai Federasyonu çatısı altındaki varlığının, bu maddeye ters düştüğünü ileri sürmektedir. Sayın Bebek’e göre Spor Dairesi Müdürlüğü Yasa’nın 12’nci maddesini uygulamamakta, bu nedenle Judo branşı birden fazla Uzakdoğu branşının bir arada bulunduğu söz konusu Federasyon çatısı altında layıkı ile varlık gösterememektedir.
67/1999 Beden Eğitimi ve Spor Yasası’nın Spor Federasyonlarına ilişkin 12’nci maddesi 40/2004 ve 12/2011 sayılı değişiklik yasaları ile yeniden düzenlenmiştir. Yasa’nın 12’nci maddesinin 1’nci fıkrası herhangi bir değişikliğe uğramadan önceki hali ile federasyonların çeşitli spor dallarında faaliyet yürütebilmesine cevaz vermekte idi. Ancak söz konusu fıkra, 40/2004 sayılı Beden Eğitimi ve Spor (Değişiklik) Yasası ile kaldırılmış ve yerine Yasaya bağlı olarak kurulan spor federasyonlarının tek spor branşında faaliyet gösterebilecekleri hükmü getirilmiştir. Söz konusu 12’nci madde son olarak 12/2011 sayılı Beden Eğitimi ve Spor (Değişiklik) Yasası ile yeniden düzenlenmiş, yapılan son değişiklik ile 12’nci madde kaldırılmış ve yerine yeni 12’nci madde konmak suretiyle değiştirilmiştir. Söz konusu maddenin değiştirilen 1’inci fıkrasına göre spor federasyonları, benzer spor branşlarında faaliyet gösterir.
Anlaşıldığı üzere federasyonların yalnızca tek bir spor branşında faaliyet göstermeleri gerekliliği belirli bir süre yürürlükte olsa da bu koşul, 2011 yılında değiştirilmiş ve federasyonların benzer spor branşlarında faaliyet gösterebilecekleri yönünde bir düzenleme getirilmiştir. Netice itibarı ile Sayın Orhan Bebek’in başvurusunda dile getirdiği gibi federasyonların tek spor branşında faaliyet göstermesi zorunluluğu, 12/2011 sayılı Değişiklik Yasası ile ortadan kaldırılmıştır.
67/1999 Beden Eğitimi ve Spor Yasası (40/2004 ve 12/2011 sayılı Değişiklik Yasasıyla değiştirilmiş ve birleştirilmiş şekliyle), muhtemelen Yasada yapılan değişiklikler düzenlenirken, sehven yapılan hatalı birleştirme nedeniyle internetteki bazı bilgi sağlayıcılarda hatalı biçimde yer almaktadır. Sayın Orhan Bebek’in Yasanın 12’nci maddesi konusunda bu nedenle yanılgıya düşmesi mümkün görünmektedir.
67/1999 sayılı Beden Eğitimi ve Spor Yasası’nın 13’üncü maddesinin (1) (A) fıkrasına göre yeni bir spor federasyonu kurulması, Yasanın 20’nci maddesi ile oluşturulan Genel Yönetim Kurulunca hazırlanacak Geçici Spor Federasyonu Tüzüğünün Resmi Gazetede yayımlanması ile gerçekleşir. Bu yönündeki çabalar neticesinde yeni bir Judo Federasyonu kurulması için Geçici Kuruluş Tüzüğü hazırlanmış ve Genel Yönetim Kurulu, 3 Aralık 2015 tarihli toplantısında, 2015/152 Karar Numarası ile kayıtlara geçen bir kararla yeni kurulacak Judo Federasyonu için hazırlanmış olan yeni tüzüğünün onaylanmasına, oybirliği ile karar vermiştir.
67/1999 sayılı Beden Eğitimi ve Spor Yasası’nın 13’üncü maddesinin (1) (B) fıkrası uyarınca, bir spor dalında faaliyet gösteren spor federasyonunun mevcut olması halinde, aynı spor dalına ilişkin başka spor federasyonu veya mevcut spor federasyonunun oluşumunu veya işlevini etkileyebilecek başka herhangi bir oluşum kurulamaz ve kurulmasına izin verilemez.
Spor Dairesi Genel Yönetim Kurulu, söz konusu Geçici Kuruluş Tüzüğü Taslağı’nı 8 Aralık 2015 tarihinde Başbakanlığa iletilmiş ancak Başbakanlık yaptığı araştırma neticesinde Judo spor dalı ile ilgili bir federasyonun mevcut olduğu tespit edildiğinden Judo Geçici Kuruluş Tüzüğü Taslağı ile ilgili olarak herhangi bir işlem yapılmasının mümkün olamayacağını Spor Dairesi Müdürlüğü’ne bildirmiştir.
Sayın Orhan Bebek başvurusunda Judo branşının hâlihazırda bağlı bulunduğu Taekwondo – Judo – Karate – Aikido – Hapkido – Kung Fu – Kurash – Wushu – Muaythai Federasyonu çatısı altında yeterince varlık gösteremediğini ve bu nedenle bağlı bulunduğu Federasyondan ayrılmasına engel olunmasının Judo sporuyla ilgilenen sporcuları mağdur durumda bıraktığını iddia etmektedir. Ancak bu iddia, İdari denetim gerektiren bir husus olmadığından veya İdari denetim kapsamında kabul edilemeyeceğinden, bu konuda bir değerlendirme yapmamız söz konusu değildir.
Netice itibarı Sayın Orhan Bebek’in, Spor Dairesi Müdürlüğü’nün yürürlükteki mevzuatı uygulamadığı iddiasında haklı olmadığı sonucuna varılması gerekmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)