Sayın Suna Korukoğlu, eşi Sayın İsmet Korukoğlu’nun KKTC Washington Temsilcisi olarak atanması ile Gönyeli-Uzunköprü Sokak No:6’daki daimi ikametgahlarını sadece yıllık izinlerde kullandıklarını, 2017 yılındaki yıllık tatillerinden önce evi zaman zaman kontrol eden aile bireyleri tarafından, sayaçtan depoya giden bahçedeki su hattında çatlak oluştuğunun fark edilerek tamir edildiğini, buna rağmen Haziran ayında bahse konu ikametgahı için 532,02 TL (Beş Yüz Otuz İki Türk Lirasi İki Kuruş) tutarında su faturasının tahakkuk ettiğini, konuya ilişkin şikayetini bildirmek ve izahat almak maksadıyla Gönyeli Belediyesi’ne dilekçe verdiğini ancak yazılı yanıt almadığını, Gönyeli Belediyesi Su Tüzüğü’nün 18’inci maddesinin 2’nci fıkrasının uygulanmaması yönünde Belediye Başkanı Sayın Ahmet Yalçın Benli’nin sözlü talimatı olduğunun Belediye çalışanları tarafından ifade edildiğini iddia ederek Dairemize başvuruda bulunmuş ve konuların soruşturulmasını talep etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
KKTC Anayasası’nın 76’ıncı maddesine göre herkesin, kendileriyle veya kamu ile ilgili dilek ve şikayetleri hakkında tek başına veya topluca, yetkili makamlara yazı ile başvurma ve bunların süratle incelenmesi ve karara bağlanması hakkına sahiptir. Gerekçeye dayanacak olan bu kararın, en geç otuz gün içinde, dilek ve şikayet sahibine yazılı olarak bildirilmesi gerekmektedir. Böyle bir karardan zarar gören herkes veya otuz gün içerisinde kendisine bir karar bildirilmeyen her ilgili, dilek ve şikayet konusu hakkında yetkili mahkemeye başvurabilmektedir. Aynı şekilde, 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesinin 3’üncü fıkrası İdarenin istemle ilgili kararını, en geç otuz gün içinde, gerekçeli olarak, başvuran kişiye veya kişilere yazılı olarak bildirmesini emretmektedir. İdarenin bu süre içerisinde yazılı ve gerekçeli yanıt vermeyi ihmal etmesi durumunda, bu ihmalden dolayı doğacak zararları bu Yasadaki kurallar çerçevesinde gidermekle yükümlüdür.
Sayın Korukoğlu’nun Dairemize yaptığı sikayet sonucunda yürütülen soruşturmada, Sayın Korukoğlu tarafından 23 Haziran 2017 tarihinde Gönyeli Belediyesi’ne verilen dilekçeye, Belediye tarafından yanıt verilmediği tespit edilmiştir. Bilindiği üzere Anayasa kuralları, yasama, yürütme ve yargı organlarını, Devlet Yönetimi makamlarını ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır. Dolayısıyla, Gönyeli Belediyesi’nin Anayasal bir hak olan Dilekçe Hakkı’nda düzenlenen kurallara uyma zorunluluğu vardır.
Özel kişileri kamu gücü ayrıcalıklarını kullanma yetkisine sahip idareye karşı korumak ve bu kişilerin idari işlem, eylem ve ihmallere karşı başvurabilecekleri hukuki yolları düzenleme amacında olan 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nda da aynı şekilde Dilekçe Hakkı’na ilişkin benzer bir düzenleme mevcuttur. Bu bağlamda Gönyeli Belediyesi KKTC Anayasası hükümlerine ve keza İyi İdare Yasası hükümlerine aykırı davranarak Sayın Korukoğlu’nun en temel hakkı olan dikelce hakkını ihlal etmiştir.
Gönyeli Belediyesi İçme Suyu Tüzüğü’nün 17’nci maddesinin 2’nci fıkrasına göre, Belediye’nin su saatinin hava çektiği ve çok fazla su kullanımının mümkün olmadığına kanaat getirildiği durumlarda su faturaları Belediye İdaresi’nin takdir edeceği tonaja göre düzeltilebilir.
Gönyeli Belediyesi, uluslararası normlara göre bir kişinin aylık su tüketiminin yaklaşık 6 ton olduğunu belirtmiştir. Bu bağlamda, bahçe ve diğer harcamalar hariç, 3 kişiden oluşan Korukoğlu ailesinin ortalama su tüketiminin 18 ton olması gerekmektedir.
Gönyeli Belediyesi İçme Suyu Tüzüğü’nün 18’inci maddesinin 2’nci fıkrası tahtında su ücreti tahakkukunda indirimin hangi koşullarda yapılabileceğini düzenlemektedir. Söz konusu düzenlemeye göre, su şebekesinin
sayaçtan sonraki tüketiciye ait kısmında gizli, örtülü ve hatta görülemeyecek şekilde patlak ve kaçak olması hallerinde sayaçta tespit edilmesi muhtemel fahiş tonaj Belediye teknik memuru tarafından bir belge ile tevsik edilir. Söz konusu konutun 16 Şubat 2017 tarihinde tükettiği su faturası bedeli 67,43 Türk Lirasıdır. Bilahare talep edilen meblağ 532,02 Türk Lirasıdır.
51/1995 sayılı Belediyeler Yasası’nın 95’inci ve 133’üncü maddeleri uyarınca düzenlenen Gönyeli Belediyesi İçme Suyu Tüzüğü’nde “fahiş tonaj”ın tanımı yapılmamakla beraber su ücretinde nasıl indirim yapılacağını açıklayan 18’inci maddenin 2’nci fıkrasının (A) bendi belirlemektedir. Tüzüğün bu bendi tahtında Bir önceki devrenin su tüketim tonajı esas alınır ve fahiş tonajla bu tonaj arasındaki farkın 1/3’ü oranındaki miktarı tüketiciye borç tahakkuk ettirilir. Mütebaki tonaj ederi dikkate alınmaz. Dolayısıyla, önceki dönemin faturalarına bakarak ve Korukoğlu Ailesi’nin yılın büyük bir kısmını yurtdışında geçirdiği göz önünde bulundurularak “fahiş tonaj”ın belirlenebileceği görüşündeyim.
Söz konusu Tüzük’te Belediye’nin çok fazla su kullanımının mümkün olmadığına nasıl kanaat getireceği düzenlenmemiş olmakla beraber uygulamada söz konusu ikametgahtaki tamiratın Belediye ekipleri tarafından tamirattan önce yapılması ve bir patlak, kaçak veya arızanın olduğunun saptanması gerekirdi.
Dolayısıyla, Sayın Korukoğlu’nun sayaçta meydana gelen arızayı tamir ettirmeden önce Belediye ekiplerine haber vermesi gerekmekteydi.
Gönyeli Belediyesi iyi niyet göstergesi olarak ve vatandaş ile arasındaki işbirliğini geliştirmek adına emin olduğu meselelerde az da olsa bir indirim yapabilirdi. Böyle bir hareket güven yaratacak ve uzlaşı ruhunu sağlayacaktı.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)