Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneği başkanı Sayın Ediz Tunçel, Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin (KULAD) faaliyet alanının avcılık ve atıcılık olmasına rağmen, KKTC Avcılık Federasyonuna yapmış oldukları üyelik başvurusunun reddedildiğini, reddedilme gerekçesinin tatmin edici olmadığını, Avcılık Federasyonunun bu tutumu ile kendisine tanınan takdir yetkisini kötüye kullandığını, bu durumun Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu iddia etmektedir. İlaveten, Sayın Ediz Tunçel Kasım 2021 tarihine kadar atıcılık faaliyetlerinde bulunan sporculara Fasıl 57 Ateşli Silahlar Yasası’nın 7’inci maddesinin 2’inci fıkrasının (B) bendi tahtında elde yazılarak Özel İzin Belgesi verildiğini, Kasım 2021 tarihinden itibaren bu belgenin e-devlet üzerinden KKTC Avcılık Federasyonu aracılığı ile alındığını, KKTC Avcılık Federasyonuna bağlı bir kuruma üye olmayan sporcuların bahse konu belgeyi alamadığını, avcılık ile ilgisi olmayan ve sadece atıcılık faaliyetinde bulunmak isteyen kişilerin aidat ödemeye ve/veya avcılık faaliyetinde bulunmaya zorlandığını bu durumun mağduriyet yarattığını söyleyerek konunun Dairemiz tarafından soruşturulmasını talep etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
Sayın Ediz Tunçel’in başvurusu ile ilgili görüşü alınmak üzere dönemin Spor Dairesi Müdürüne 16 Şubat 2022 tarihli ve OMB.0.00-00/00-22/26 sayılı yazımız, KKTC Merkez Kaymakamına 16 Şubat 2022 tarihli ve OMB.0.00-00/00-22/27 sayılı yazımız, KKTC Avcılık Federasyonu Başkanına sırasıyla 16 Şubat 2022, 9 Mayıs 2022 tarihli ve OMB.0.00-00/00-22/28, OMB.0.00-00/00-22/78 sayılı yazılarımız gönderilmiştir.
Spor Dairesi Müdürü, 23 Şubat 2022 tarihli ve SPD.0.00-241/06[241/06]-22/E.148 sayılı yazı ile, KKTC Merkez Kaymakamı 23 Şubat 2022 tarihli ve İBK.0.00-012/03-22/E.1439 sayılı yazı ile, KKTC Avcılık Federasyonu 23 Mart 2022 ve 13 Haziran 2022 tarihli yazılar ile görüşlerini tarafımıza iletmişlerdir.
Değiştirilmiş ve Birleştirilmiş şekliyle 67/1999 sayılı Beden Eğitimi ve Spor Yasası’nın 3’üncü maddesine göre bu Yasanın amacı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde beden eğitimi ve sporun düzenlenmesinde temel olan amaç ve ilkeleri belirlemek; beden eğitimi ve sporun genel yapısını ve yapı içinde spor federasyonlarının oluşumlarını; beden eğitimi ve spor faaliyetlerini yürütecek spor federasyonlarına, spor derneklerine, spor kulüplerine, eğitim ve öğretim kurumlarına ve diğer tüm gerçek ve tüzel kişilere ilişkin kuralları; spor alanları ile bina ve tesislerinin donanımlarını; beden eğitimi ve spor için gerekli teknik kişilerin yetiştirilmesini; araç ve gereçlerin teminine ve beden eğitimi ve spor alanlarındaki görev ve sorumluluklara ilişkin temel kuralları bir sistem bütünlüğü içinde düzenlemektir.
Beden Eğitimi ve Spor Yasası’nın 19 maddesinin 2’inci fıkrası tahtında bir derneğin spor derneği, bir kulübün de spor kulübü niteliğini kazanabilmesi için kuruluş tüzüklerinde belirlenen amaçlarında, mevcut spor federasyonları bünyesinde faaliyeti sürdürülen spor dallarından en az biri ile uğraşılacağına dair kural bulunması ve Birlikler ve Dernekler Yasası uyarınca yapılan işlemlerden sonra Bakanlıkça da ayrıca tescil edilmesi gerekir. Ayrıca 19’uncu maddenin 3’üncü fıkrasına göre Bakanlıkça tescili yapılmayan bir spor kulübü veya spor derneği, herhangi bir spor federasyonuna üye olamaz.
Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin 26 Ağustos 2020 tarihinde Spor Dairesi tarafından tescili yapıldığı ve faaliyet alanlarının tüzükleri doğrultusunda atıcılık ve avcılık olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
Beden Eğitimi ve Spor Yasası’nın 13’üncü maddesi Spor Federasyonlarının kuruluşu ile ilgili hükümleri düzenlemektedir. Şöyle ki;
13. (1) (A) Yeni bir spor federasyonunun kurulması bu Yasanın 20’nci maddesi ile oluşturulan Genel Yönetim Kurulunca hazırlanacak Geçici Spor Federasyonu Tüzüğünün Resmî Gazete’de yayımlanması ile gerçekleşir.
(B) Bir spor dalında faaliyet gösteren spor federasyonunun mevcut olması halinde, aynı spor dalına ilişkin başka spor federasyonu veya mevcut spor federasyonunun oluşumunu veya işlevini etkileyebilecek başka herhangi bir oluşum kurulamaz ve kurulmasına izin verilemez.
(2) Yeni kurulan bir spor federasyonunun özerkliğini kazanıncaya kadar her türlü faaliyeti, Genel Yönetim Kurulunun önerisi ve Bakanın onayı ile görevlendirilen geçici bir başkan ve geçici başkan tarafından oluşturulan Geçici Yönetim Kurulu eliyle yürütülür. Geçici Başkanın ve Geçici Yönetim Kurulunun görev süresi bir yıldan fazla olamaz.
Ancak bu bir yıllık süre içerisinde Bakan, Spor Federasyonu Geçici Başkanı ve Geçici Yönetim Kurulu hakkında Genel Yönetim Kurulunun önerisi ile görevden alma dâhil, uygun göreceği her türlü önlemi alabilir.
Yine aynı Yasanın 39’unucu maddesinin 1’inci fıkrasına ilgili spor federasyonları, kendi görev alanlarını ilgilendirdiği oranda spor federasyonunun işleyişini sağlamak ve/veya kolaylaştırmak amacı ile Tüzükler ve/veya bu Tüzüklere dayanılarak Yönetmelikler yapabilirler.
67/1999 sayılı Beden Eğitimi Yasasının 39'uncu maddesinin 1'inci fıkrası tahtında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Atıcılık Federasyonu Esas Tüzüğü 10 Temmuz 2013 tarihinde Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Tüzüğün 4’üncü maddesinin 4’üncü fıkrasına göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki tüm atıcıları, atıcılık dernek veya kulüpleri Federasyon çatısı altında örgütlemek KKTC Atıcılık Federasyonunun amaçlarından biridir.
Sayın Ediz Tunçel, Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin KKTC Atıcılık Federasyonuna üyelik başvurusu yaptığını ve KKTC Atıcılık Federasyonun Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin üyelik başvurusunu onayladığını ifade etmiştir.
67/1999 sayılı Beden Eğitimi Yasasının 39’uncu maddesinin 1’inci fıkrası tahtında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Avcılık Federasyonu Esas Tüzüğü 22 Nisan 2002 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir.
Söz konusu Tüzüğün 4’üncü maddesinin 3’üncü fıkrasına göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde ikamet eden tüm avcıları, Avcılık Dernekleri ve Federasyon çatısı altında örgütlemek KKTC Avcılık Federasyonunun amaçlarından biridir.
Sayın Tunçel, KKTC Avcılık Federasyonunun Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin Avcılık Federasyonuna üyelik başvurusunun keyfi şekilde reddedildiğini ve ilgili Federasyonun yetkilerini ihlal ettiklerini ve bu durumun Anayasanın eşitlik ilkesine aykırı olduğunu iddia etmektedir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Avcılık Federasyonu Tüzüğünün 5'inci maddesinde Federasyona üyelik ve sorumluluklar ile ilgili hükümler düzenlenmektedir. Söz konusu Tüzüğün 5'inci maddesinin 1!inci fıkrasına göre Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren tüm Avcılık, Avcılık ve Atıcılık, Avcılık ve Atıcılık veya Avcılık ile ilgili kolu bulunan Dernek veya Kulüpler, Avcılık Federasyonuna üye olmak istemeleri halinde Federasyon sekreterliğine Tüzüklerinin bir kopyası ile başvuruda bulunurlar. Federasyon Yürütme Kurulu, yapılan başvuruyu olumlu veya olumsuz 30 (otuz) gün içinde sonuçlandırıp gerekçeleri ile birlikte ilgili derneğe yazı ile bildirir.
Yapılan soruşturmada Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin 7 Eylül 2020 tarihinde KKTC Avcılık Federasyonuna üyelik başvurusu yaptığı, bahse konu Dernek Tüzüğünün 8 Eylül 2020 tarihindeki Federasyon Yönetim Kurulu toplantısında incelendiği ve oybirliği ile üyelik başvurusunun reddedildiği, bahse konu değerlendirmenin 9 Eylül 2020 tarihli ve 117/2020 sayılı yazı ile Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğine bildirildiği tespit edilmiştir.
8 Eylül 2020 tarihli Federasyon Yönetim Kurulu toplantısı karar defterinde Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin tüzüğünün ve evraklarının incelendiği, Lefke bölgesinde aktif olarak faaliyet gösteren avcılık kulüpleri olduğu ve ayrıca bahse konu kulüplerde yöneticilik yapan kişilerin aynı zamanda Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin de üye ve yöneticisi olması sebebiyle söz konusu derneğin üyelik başvurusunun reddedildiği yazmaktadır.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Avcılık Federasyonu Tüzüğünün 5’inci maddesinde de belirtildiği üzere Federasyon Yönetim Kurulunun yapılan başvuruyu olumlu veya olumsuz 30 (otuz) gün içinde değerlendirip gerekçeli kararı ilgili derneğe yazı ile bildirmesi gerekmektedir. KKTC Avcılık Federasyonuna Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin Federasyona üyelik başvurusu Tüzükte belirtildiği şekilde değerlendirilmiş ve gerekçeli kararı ilgili derneğe yazı ile bildirmiştir. Bu durumda KKTC Avcılık Federasyonunun idari bir hatası ve/veya ihmali olmadığı görülmektedir.
Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneği, KKTC Avcılık Federasyonuna yaptıkları üyelik başvurusunun reddedilmesinin ardından 15 Eylül 2020 ve 10 Mayıs 2021 tarihlerinde Spor Dairesi Müdürlüğüne yazı göndererek şikâyette bulunmuştur. Bahse konu şikayetler sonrasında Spor Dairesi Müdürünün KKTC Avcılık Federasyonuna 2 Haziran 2021 tarihli ve SPD.0.00-241/06-21/E.442 sayılı yazı göndererek bilgi verilmesini talep ettiği, KKTC Avcılık Federasyonu Başkanının ise 29 Temmuz 2021 tarihli ve 081/2021 sayılı yazı ile cevap verdiği tespit edilmiştir. Bahse konu cevap yazısında Avcılık Federasyonu Başkanı, söz konusu derneğin Avcılık Federasyonuna üyelik tescillerinin yapılması için yeterli olacak şartların tüzüklerinde yer almadığı kanaatine varıldığını belirtmiştir.
Akabinde dönemin Spor Dairesi Müdürü, Hukuk Dairesi’ne 8 Kasım 2021 tarihli ve SPD.0.00-241/05-21/E.1339 sayılı bir yazı göndererek Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneği ile KKTC Avcılık Federasyonun üyelik ile ilgili yaşadığı sorunu ifade ederek tüzüklerinin incelenip bilgi talep ettiği tespit edilmiştir. Hukuk Dairesi Spor Dairesi Müdürlüğüne 25 Ocak 2022 tarihli ve SAV.0.00-EEB-.22/177 sayılı yazı göndererek bahse konu ihtilafın öncelikle Federasyon ve Dernek hukukçuları tarafından çözülmesi gerektiği kanaatini belirttiği saptanmıştır. Spor Dairesi Müdürlüğünün sorunun çözümüne yönelik gerekli yazışmaları yaparak adımlar attığı ancak bir sonuç elde edilmediği görülmektedir.
Sayın Ediz Tunçel'in diğer iddiası Kasım 2021 tarihine kadar atıcılık faaliyetlerinde bulunan sporculara Fasıl 57 Ateşli Silahlar Yasası'nın 7'inci maddesinin 2'inci fıkrasının (B) bendi tahtında elden yazılarak Özel İzin Belgesi verildiğini, Kasım 2021 tarihinden itibaren bu belgenin e-devlet üzerinden KKTC Avcılık Federasyonu aracılığı ile alındığını, KKTC Avcılık Federasyonuna bağlı bir kuruma üye olmayan sporcuların bahse konu belgeyi alamadığını, avcılık ile ilgisi olmayan ve sadece atıcılık faaliyetinde bulunmak isteyen kişilerin aidat ödemeye ve/veya avcılık faaliyetinde bulunmaya zorlandığını bu durumun mağduriyet yarattığı yönünde idi.
Özel İzin Belgesi, geçerli Av Ruhsatı ve ateşli silah tasarruf ruhsatı bulunan kişilere Yasanın öngördüğü maksatlar için verilen taşıma iznini içeren belgedir.
Değiştirilmiş ve Birleştirilmiş şekliyle Fasıl 57 Ateşli Silahlar Yasası’nın 7’inci maddesinde Kayıtsız ve İzinsiz silah bulundurulması ile ilgili hükümler düzenlenmiştir. Söz konusu maddenin 2’inci fıkrasının (B) bendine göre;
Kapalı av mevsiminde, geçerli av ruhsatı ve ateşli silah tasarruf ruhsatı bulunan kişilere,
(a) Kayıt ve tasarruf belgesi kendi veya başka bir kişi adına çıkarılmış olan ateşli silahın ikamet değişikliği ve/veya tamir ve/veya devir ve/veya Polis Genel Müdürlüğüne teslim maksadıyla; veya
(b) Atıcılık ile ilgili federasyonun Lisanslı Atıcılarına veya Lisanssız Atıcılara, Trap-Skeet Atış Alanı ile Tabanca ve Tüfek Atış Poligonu Kurma ve İşletme Yasası uyarınca İzinlendirilmiş Atış Poligonlarında antreman veya yarışmalara katılmak maksadıyla,
Kaymakam, uygun görmesi halinde, yukarıda belirtilen amaçlar için bu Yasaya ekli Cetveldeki “Örnek B”de gösterildiği şekilde ve hangi amaç için taşınacağı açıkça belirtilen Özel İzin Belgesi verebilir.
KKTC Merkez Kaymakamı cevap yazısında Özel İzin Belgesinin Kaymakamlıklar tarafından verilen geçerli av ruhsatı bulunan kişilere İlçe Kaymakamlıkları ve Kaymakamlıklara bağlı Bucaklar tarafından verildiğini ifade etmiştir. KKTC Merkez Kaymakamı, KKTC İçişleri Bakanlığının Temmuz 2019 yılı itibarıyla ava ve ateşli silah işlemleri ile ilgili Ateşli Silahlar Otomasyon Sistemine geçtiğini, 2022 yılı itibarıyla Özel İzin Belgesinin elden yazılı olarak verilmediğini, elektronik ortamda verilmeye başlandığını belirtmiştir. İlaveten, KKTC Merkez Kaymakamı bahse konu belgenin alınması için Avcılık Federasyonuna bağlı bir kuruma üye olmanın gerekmediğini, lisanslı veya lisanssız atıcı sporcularının bireysel başvurmaları veya Atıcılık Federasyonunun kendi lisanslı sporcuları adına bireysel veya toplu halde başvurmaları halinde alınabileceğini ifade etmiştir.
Bu durumda Sayın Ediz Tunçel’in Özel İzin Belgesi alınamadığı iddiası gerçeği yansıtmamaktadır.
Sayın Ediz Tunçel KKTC Avcılık Federasyonuna üye olan kişilerin Av Ruhsatı için daha az ücret ödediğini, bu durumun avcılık ile ilgisi olmayan ve sadece atıcılık faaliyetinde bulunmak isteyen kişileri KKTC Avcılık Federasyonuna bağlı derneklere üye yapmak ve aidat ödemek zorunda bıraktığını, bu durumun eşitsizlik yarattığını iddia etmektedir.
Fasıl 57 Ateşli Silahlar Yasası’nın 7’inci maddesinin 2’inci fıkrasının (B) bendine göre Özel izin Belgesi alınabilmesi için geçerli av ruhsatı sahibi olmak koşullardan biridir. Değiştirilmiş ve Birleştirilmiş şekliyle 18/2009 sayılı Av ve Avla İlgili Yaban Hayatını Düzenleme Yasasının 9’uncu maddesinde av ruhsatı harç ve katkı payı ile ilgili kurallar düzenlenmiştir. Söz konusu maddenin 2’inci fıkrasına göre;
(2) (A) Bir Av Ruhsatı için ruhsatın çıkarılacağı tarihte yürürlükte olan asgari ücretin 1/25’i (yirmi beşte biri) miktarında harç ödenir.
(B) (a) Bu Yasa kurallarına uygun olarak Av Ruhsatı almak için müracaat eden kişiler, Av Ruhsatı harcına ek olarak asgari ücretin üçte biri (1/3) tutarında veya bağlı bulunduğu ve KKTC Avcılık Federasyonu'na üyeliği bulunan Avcılık Birliğinin yıllık üyelik belgesini ibraz etmesi halinde asgari ücretin on beşte biri (1/15) tutarında katkı payı öderler.
Ancak Bakanlar Kurulu, Komisyonun görüşlerini dikkate alarak ve Devlet Planlama Örgütü tarafından saptanan yıllık enflasyon oranını aşmamak koşuluyla, katkı paylarında on katına kadar artış veya indirim yapabilir.
(b) Katkı payı ile iki yüz elli boş av fişeği kovanı veya karşılığı olarak ödenen miktarlar, av hayvanı yetiştirilmesi, av hayvanlarının nesillerinin devam ettirilmesi, yaban hayatının korunması ve zararlılarla mücadele edilmesi projelerinde kullanılmak üzere Kaymakamlık veznesine yatırılır ve sadece Komisyon tarafından amacına uygun olarak kullanılır.
(c) Yatırılan katkı payı ile iki yüz elli boş av fişeği kovanı veya karşılığı olarak ödenen miktarlar karşılığında alınacak makbuz, ruhsat harcının ödenmesi sırasında Kaymakama ibraz edilir.
Yukarıda bulunan maddeden de anlaşılacağı üzere KKTC Avcılık Federasyonuna bağlı kuruluşlara veya avcılık derneklerine üyeliği bulunan kişiler, üyeliği bulunmayan kişilere göre daha az katkı payı ödemektedirler. Yasal mevzuatta bulunan bu düzenleme ücret farklılığı yaratmakta olup yalnızca atıcılık faaliyeti yapan şahıslara yönelik bir düzenleme olmadığı cihetle eşitsizlik yaratmamaktadır. Çünkü Anayasadaki eşitlik ilkesi statü eşitliği veya eşitler arasındaki eşitliği korumaktadır.
Tüm yukarıda belirtilenler ışığında Kuzey Kıbrıs Ulusal Atıcılık Eğitim ve İhtisas Derneğinin, KKTC Atıcılık Federasyonuna üye olduğu gerçeği de göz önüne alındığında ve KKTC Avcılık Federasyonunun ilgi derneğin müracaatını gerekçeli reddettiği ve ilgi derneğe yasal süre içerisinde cevap vermesi ile yasal yükümlülüğünü yerine getirdiği görülmektedir. Keza yapılan diğer iddia ise atıcılık faaliyetinde bulunan sporculara önceleri elden özel izin belgesi verildiği ancak şimdi e-devlet üzerinden Avcılık Federasyonu aracılığı ile verildiği iddiası ise gerçekleri yansıtmamaktadır.
Özel İzin Belgesinin Kaymakamlıklar tarafından verilen geçerli Av Ruhsatı bulunan kişilere İlçe Kaymakamlıkları ve Kaymakamlıklara bağlı Bucaklar tarafından verildiği, av ve ateşli silah işlemleri ile ilgili Ateşli Silahlar Otomasyon Sistemine geçilmesi nedeniyle 2022 yılı itibarıyla Özel İzin Belgesinin elektronik ortamda verilmeye başlandığı, bahse konu belgenin alınması için lisanslı veya lisanssız atıcı sporcularının bireysel başvurmaları veya Atıcılık Federasyonunun kendi lisanslı sporcuları adına bireysel veya toplu halde başvurmaları halinde alınabileceği görülmektedir. Dolayısı ile Sayın Ediz Tunçel’in KKTC Avcılık Federasyonuna üye yapılmadığı ve özel izin belgesi verilmediği iddiası gerçeği yansıtmamakta olup, idare yasal mevzuatı uygulamış ve hatalı davranmamıştır.
İlkan VAROL
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)