Sayın Okan Yörütmen, Lefke Yedidalga’da bulunan taşınmaz malının hudut tespiti ile ilgili olarak Tapu ve Kadastro Dairesi’ne başvuruda bulunduğunu ancak yapılan hudut tespiti çalışmasının sonucu hakkında bilgilendirilmediğini, talebine rağmen ölçüm raporlarının kendisine verilmediğini ve konuya ilişkin dilekçelerine yanıt alamadığını iddia ederek Dairemize müracaat etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve rapor hazırlanmıştır.
Sayın Okan Yörütmen’in başvurusu ile ilgili olarak başlatılan araştırmada, 3 Haziran 2024 tarihinde, OMB.0.00-03/00-24/90 sayılı yazımızla, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürü’nden bilgi talep edilmiştir. Sorularımızın yanıtlanmaması üzerine 3 Eylül 2024 tarihinde Tapu ve Kadastro Dairesi’ne OMB.0.00-03/00-24/123 sayılı anımsatma yazısı gönderilmiştir. Bu yazının da cevapsız bırakılması üzerine Tapu ve Kadastro Dairesi’ne 17 Mart 2025 tarihinde OMB.0.00-03/00-25/42 sayılı yazı gönderilmiştir. Daire Müdürü, 19 Mart 2025 tarihinde TDK.0.00-749-25/E.1622 sayılı yazı ile sorularımızı cevaplandırmıştır.
Bu vesile ile 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 21’inci maddesi tahtında, Kamu Görevlilerinin, Kamu Personelinin veya Kişi ve/veya Kişilerin yükümlülüklerinin ne olduğunun hatırlatılmasında yarar olduğu düşüncesindeyim. 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 21’inci maddesi uyarınca Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), Yasa uyarınca yaptığı soruşturmalarda bilgi verebileceğine, evrak ibraz edebileceğine inandığı herhangi bir Kamu Görevlisini Kamu Personelini veya diğer kişi ve/veya kişileri, Anayasada ve başka Yasalarda aksine kural olmadığı durumlarda böyle bir bilgiyi vermeye veya evrağı ibraz etmeye çağırma yetkisine sahiptir. Bu çerçevede 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 24’üncü maddesine göre yasal bir mazeret bulunmaksızın istenen belgeyi vermekte kusur edilmesi halinde bir suç işlenmiş olabileceği ve neticesinde yasal müeyyidelerle karşı karşıya kalınabileceği unutulmamalıdır.
Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)’ın hazırlayacağı raporlarda soruşturma açtığı hizmetle ilgili savunma alması, aldığı savunma ve görüşleri raporuna eklemesi 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın bir gereğidir. İdare, soruşturma konusu ile alakalı olarak kendisinden talep edilen bilgi ve belgeyi, tanınan süre içerisinde Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)’a iletmek zorundadır. İdarenin bu konudaki sorumluğunu yerine getirmemesi, Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)’ın hazırlayacağı raporun gecikmesine neden olur.
Yani özetle söylemek gerekirse Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)’ın kendilerinden talep ettiği bilgi ve belgeyi süresi içerisinde iletmeyen İdare, Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’nin işleyişini geciktirerek engel teşkil etmiş olur.
Sayın Okan Yörütmen, Lefke Yedidalga’da bulunan, Yeni480 Koçan Numaralı, Pafta No:S29-C-12-A-1-A, Ada/Blok: 112’de kain 13 numaralı parselin mal sahibidir. Sayın Yörütmen, Dairemize yaptığı müracaatta söz konusu taşınmazının hudut tespiti ile ilgili olarak Tapu ve Kadastro Dairesi’ne başvuruda bulunduğunu ancak yapılan hudut tespiti çalışmasının sonucu hakkında bilgilendirilmediğini, talebine rağmen ölçüm raporlarının kendisine verilmediğini ve konuya ilişkin 25 Aralık 2023 tarihli ve 31 Ocak 2024 tarihli dilekçelerine yanıt alamadığını iddia etmektedir.
Sayın Yörütmen başvurusunda, 10 Temmuz 2023 tarihinde Tapu ve Kadastro Dairesi Güzelyurt Şubesi’ne giderek söz konusu taşınmazının kuzey cephesinin hudut tespiti için başvuruda bulunduğunu ve bu amaçla D-402/23 sayılı dosya açıldığını belirtmektedir.
Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürü, Dairemize gönderdiği yazıda, Sayın Yörütmen’in bahse konu taşınmazı için D-402/23 no’lu hudut tespiti dosyasını açtığını doğrulamıştır. Sayın Müdürün süreçle alakalı değerlendirmesi şöyledir; “Kadastro memuru yerinde hudut tespiti çalışması yaptıktan hemen sonra komşu parsel sahibi Tuğçe Yiğitcan Çolak’ın dairemize 05.06.2023 tarih ve 2023-487 sayılı itiraz dilekçesi olduğunu ve Okan Yörütmen’e yapmış olduğu hudut tespitinin aplikasyon krokisini itiraz dilekçesinin sonuçlanmasından sonra sözlü olarak verebileceğini bildirmiştir.”
Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürü, 6 Mayıs 2024 tarihinde Tapu ve Kadastro Dairesi olarak, Fasıl 224 Taşınmaz Mal (Tasarruf, Kayıt ve Kıymet Takdiri) Yasası’nın verdiği yetkiye dayanarak, söz konusu parsellerle ilgili bir düzeltme yapmayı tasarladıklarını ve bu tasarıyı iadeli taahhütlü olarak taraflara gönderdiklerini kaydetmiştir. Sayın Müdür yazısının devamında “..otuz günlük süre içerisinde düzeltmenin yapılmasını engelleyen mahkeme kararları İstida İstinaf:2/2024 ve İstida İstinaf:3/2024 sayılı davalar tebliğ edildiğini” belirterek konunun mahkeme safhasında olmasından dolayı Daire’nin mahkeme kararı doğrultusunda işlemlerine devam edeceğini ifade etmiştir.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Anayasası’nın 76’ncı maddesi dilekçe hakkına ilişkindir. Söz konusu maddeye göre herkes, kendisi veya kamu ile ilgili dilek veya şikayetleri hakkında tek başına veya topluca yetkili makamlara yazı ile başvurma ve bunların süratle incelenmesi ve karara bağlanması hakkına sahiptir. Gerekçeye dayanacak kararın, en geç otuz gün içinde dilek ve şikâyet sahibine yazılı olarak bildirilmesi gerekir.
Benzer şekilde 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesi, özel kişilerin yetkili makamlardan istemde bulunmasına ilişkin usul ve kurallara açıklık getirmektedir. Söz konusu maddenin 1’üncü fıkrasına göre özel kişiler, kendileri veya kamu ile dilek ve şikayetleri hakkında, tek başına veya topluca, yetkili makamlara yazı ile başvurma ve idareden yetkisi içindeki bir konuda birel işlem yapmasını isteme hakkına sahiptir. Yasa’nın yine aynı maddesinin 3’üncü fıkrası uyarınca İdare, istemle ilgili kararını, en geç otuz gün içinde, gerekçeli olarak, başvuran kişiye veya kişilere yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür.
Tapu ve Kadastro Dairesi’nin başvuru tarihi itibarı ile otuz gün içerisinde Sayın Okan Yörütmen’e yanıt vermesi gerekirdi. Tapu ve Kadastro Dairesi’nin, Sayın Yörütmen’in dilekçelerini gerekçeli ve yazılı olarak cevaplandırmayarak Anayasa ve İyi İdare Yasası’nın ilgili hükümlerine aykırı hareket ettiği görülmektedir.
Yüksek Mahkeme Genel Sekreteri’nden İstida İstinaf:2/2024 ve İstida İstinaf:3/2024 sayılı davaların son durumu hakkında bilgi talep edilmiştir. Sayın Genel Sekreter’in 4 Ağustos 2025 tarihli, YMS.0.00-012/03-25/E.5424 sayılı yazı ile verdiği bilgiye göre, her iki dava da henüz neticelenmemiştir.
38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 13’üncü maddesinin 1’inci fıkrasına göre Anayasa ve Yasaların Mahkemelere verdiği görev ve yetkiler, Yüksek Yönetim Denetçisinin (Ombudsmanın) yetkisi dışındadır. Başka bir ifade ile söylemek gerekirse, Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Mahkemeler nezdinde görülmekte olan bir konu ile alakalı değerlendirme yapmaya yetkili değildir. Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)’ın görevi, yönetim hizmet veya eyleminin yürürlükteki mevzuata ve mahkeme kararlarına göre yapılıp yapılmadığı denetlemek ve soruşturmaktır. Hiç kuşkusuz, Tapu ve Kadastro Dairesi’nin İstida İstinaf:2/2024 ve İstida İstinaf:3/2024 sayılı davalar hakkında Mahkeme’nin vereceği karara uygun olarak işlem yapması gerekmektedir.
Sayın Okan Yörütmen’in başvurusuna ilişkin soruşturmamızı özetlemek gerekirse;
Sayın Okan Yörütmen’in yakınma konusu ile alakalı olarak Mahkemeye intikal etmiş iki dava bulunmaktadır ve her iki dava da bugün itibarı ile sonuçlanmış değildir. Tapu ve Kadastro Dairesi’nin Mahkeme’nin konuyla ilgili olarak açılmış davalar hakkında vereceği karara uygun olarak hareket etmesi gerektiği açıktır. Ancak bu aşamada Tapu ve Kadastro Dairesi’nin davalar neticelenmeden bağlantılı konularla ilişkili herhangi bir işlem yapmamasının hatalı olduğu söylenemez.
Ancak, Tapu ve Kadastro Dairesi Sayın Okan Yörütmen’in başvurusunu otuz gün içerisinde ve gerekçesinin ne olduğunu belirterek yanıtlamayarak Anayasa ve 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın hükümlerine aykırı hareket etmiştir.
İlkan VAROL
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)