Sayın Hilal Öykün Eroğlu, KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı, Turizm Tanıtma ve Pazarlama Dairesi tarafından düzenlenen Turist Rehberi Yetiştirme kursunu 2009 yılında tamamlayarak Turist Rehberi Belgesini aldığını, akabinde Kıbrıs Türk Rehberler Birliği’ne (KITREB) üye olduğunu, 2013 yılından itibaren aktif olarak Turist Rehberi olarak yaşamını idame ettirdiğini, 2020 yılından beridir de İhtiyat Sandığı ve Sosyal Sigorta yatırımlarını kendi namına yapan bir kişi olduğunu, Covid 19 Pandemisi sebebiyle çalışamadığını, 2021 yılı Hibe Sağlık Destek Programı Projesi çerçevesinde destek almak için KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı nezdinde girişimlerde bulunduğunu ancak bir sonuç alamadığını iddia ederek konunun Dairemiz tarafından soruşturulmasını talep etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor tanzim edilmiştir.
1/2008 sayılı Kıbrıs Türk Rehberler Birliği Yasası’nın amacı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde turist rehberlerinin eğitimini, mesleğin icra koşularını, denetleme ve mesleğin işleyişine yönelik esasları düzenlemektedir. Söz konusu Yasa Birliğin kuruluşu, organların nitelikleri, görev ve yetkileri ile çalışma usulleri, üyelerinin hak ve yükümlülükleri, gelir ve harcama bütçeleri, turist rehberliğine kabul, meslek içi eğitim, rehberlerin nitelik hak ve yükümlülükleri ve sektör kuruluşları ile işbirliği esaslarını kapsamaktadır. 1/2008 sayılı Kıbrıs Türk Rehberler Birliği Yasası’nın 9’uncu maddesinin 2’inci fıkrası uyarınca Bakanlık, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile müşterek çalışma yürüterek, turizm politikalarının belirlenmesi ve gerçekleştirilmesine katkıda bulunur.
Kıbrıs Türk Rehberler Birliği (KITREB) Başkanı Sayın Deren Öymen, ülkemizde 2020 yılında başlayan ve 2021 yılında da devam eden Pandemi nedeniyle mağduriyet yaşayan üyeleri için KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı ile görüştüklerini ve “Turizm Salgın Destek Programı Projesi” için müracaat kabul edecekleri ile ilgili bir duyuruyu KITREB’in Facebook sayfasından ve Whatsapp grubundan paylaştıklarını belirtmiştir
Kıbrıs Türk Rehberler Birliği nezdinde yaptığımız soruşturmada “Turizm Salgın Destek Programı Projesi” için yapılan başvuruların Kıbrıs Türk Rehberler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Sayın Dilem Emin Madali tarafından kabul edilip listelendiği ve söz konusu başvurular için Kıbrıs Türk Rehberler Birliği Yönetim Kurulu a) Özelde/ Kamuda çalışmıyor olmak, b) Şirket sahibi çalışanı olmamak, c)Emeklilik maaşı almamak kriterlerini koyarak bu şekilde listeleme yaptıkları tespit edilmiştir. Nitekim yapılan incelemede Kıbrıs Türk Seyahat Acenteleri Birliği üyesi olan bir KITREB üyesi listeden çıkartılırken, 01 Temmuz 2021 tarihinde Polis Memuru olarak atanan bir başka üye listeden kendi isteği ile çıktığı görülmüştür. Bununla birlikte Kıbrıs Türk Rehberler Birliği Başkanı Sayın Öymen, mezkur duyurunun Sayın Hilal Öykün Eroğlu’nun bilgisinde olmasına rağmen Kıbrıs Türk Rehberler Birliği’ne söz konusu Destek Programı kapsamında herhangi bir yazılı veya sözlü müracaatının olmadığını belirtmiştir.
Sayın Hilal Öykün Eroğlu, KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı’na “Turizm Salgın Destek Programı Projesi” kapsamında müracaat ettiğini ancak müspet bir sonuç alamadığını ileri sürmüştür. KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı Müsteşarı Sayın Serhan Aktunç, Sayın Hilal Öykün Eroğlu’nun, Turizm ve Çevre Bakanlığı’na “Turizm Salgın Destek Programı Projesi” kapsamında bir başvurusunun bulunmadığını belirtmiştir. Ancak, 2021 yılında Hibe Sağlık Destek Programı Projesi E.S(K-1)905-2021 sayı ve 07 Temmuz 2021 tarihli kararın iptal edilmesini müteakip yeni karar üretilmiş ve E.S(K-1)953-2021 sayılı karar ile yeni bir olanak sağlanmıştır. Sayın Aktunç Bakanlar Kurulu tarafından yayınlanan Listenin Kıbrıs Türk Rehberler Birliği’nin Bakanlığa sunduğu listedeki kişileri kapsadığını belirtmiştir. Ayrıca Sayın Aktunç, sözü edilen dilekçeye 27 Temmuz 2021 tarih ve TÇB.0.00-001/10-21/E.982 sayılı yazı ile cevap verdiklerini kaydetmiştir. Sayın Eroğlu’na gönderilen 27 Temmuz 2021 tarihli yazıda destek sağlanan kişilerin Kıbrıs Türk Rehberler Birliği tarafından hazırlanıp Bakanlıklarına gönderilen listeye göre yapıldığının altı çizilmiştir. Yine Turizm ve Çevre Bakanlığı nezdinde yaptığımız soruşturmada KITREB tarafından iki liste hazırlandığını, hazırlanan 25 Mart 2021 tarihli ilk listenin 37 kişiyi kapsadığını, akabinde mezkûr listenin gözden geçirilip 06 Mayıs 2021 tarihinde ikinci bir liste hazırlanıldığını ve bu listenin 43 kişiyi kapsadığı tespit edilmiştir. Sözü edilen 06 Mayıs 2021 tarihli revize edilmiş listeye sonradan 2 kişi daha eklendiği ancak bu kişilerin Bakanlar Kurulu kararı uyarınca maddi destek almadıkları görülmüştür. Ayrıca Sayın Eroğlu’nun, söz konusu dilekçesini Bakanlar Kurulu’nun “Turizm Salgın Destek Programı Projesi” kapsamında destek alabilecek kişilerin listesinin yayımlandığı tarihte ve/veya geç yaptığı ve bu nedenle de kapsam dışı kaldığı ileri sürülmüştür.
27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesine göre özel kişiler, kendileri veya kamu ile dilek ve şikâyetleri hakkında, tek başına veya topluca, yetkili makamlara yazı ile başvurma ve idareden yetkisi içindeki bir konuda birel işlem yapmasını isteme hakkına sahiptir. İdare, kendisine yazı ile başvuran kişi ya da kişilere, üzerinde tarih bulunan bir Alındı Belgesi verir. İstem, yetkili olmayan bir idareye yöneltilirse, kendisinden istemde bulunulan makam, istemi en geç beş iş günü içerisinde yetkili makama iletir ve istem sahibini yazılı olarak durumdan haberdar eder. İdare, istemle ilgili kararını, en geç otuz gün içinde, gerekçeli olarak, başvuran kişiye veya kişilere yazılı olarak bildirir. Otuz günlük süre, istemin yetkili makama ulaşmasından itibaren hesaplanır. İdare, bu süre içerisinde yazılı ve gerekçeli yanıt vermeyi ihmal ederse, bundan dolayı doğacak zararları bu Yasadaki kurallar çerçevesinde gidermekle yükümlüdür. Sayın Hilal Öykün Eroğlu’nun KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı’na yapmış olduğu dilekçe 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesi çerçevesinde değerlendirilmiştir.
2020 yılında ülkemizi de etkisi altına alan Covid 19 Pandemisinden ötürü sözü edilen yılın ikinci yarısında KKTC Hükümeti tarafından açıklanan destek paketi için KITREB’in oluşturduğu listede Sayın Eroğlu kaydının olduğunu ancak Gelir ve Vergi Dairesinde “Turist Rehberi” olarak kaydının bulunmasından dolayı farklı bir paket olan “işveren ve kendi nam ve hesabına bağımsız çalışan 5 kişi ve daha az işçi çalıştıran işyeri sahiplerine verilecek yardım paketinden yararlandığı tespit edilmiştir.
Netice itibariyle, Sayın Hilal Öykün Eroğlu’nun Kıbrıs Türk Rehberler Birliği’ne “Turizm Salgın Destek Programı Projesi” kapsamında zamanı içerisinde yazılı bir başvuruda bulunmamıştır. Sayın Eroğlu’nun, KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı’na yazmış olduğu dilekçesinin ise 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 15’inci maddesi çerçevesinde değerlendirildiği, usulüne uygun bir cevap verildiği ve bundan dolayı da KKTC Turizm ve Çevre Bakanlığı’nın herhangi bir hatası bulunmadığı görülmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)