Sayın Ahmet Eşsizer, Girne Zeytinlik Köyü’nde bulunan ve hissedarı olduğu arsanın, inşaat amacıyla parselasyon işlemi yapıldıktan sonra kamu yararı için bedelsiz olarak ayrılan yeşil alanın Girne Belediyesi’nin tasarrufuna verildiğini, söz konusu yeşil alanın veya ilgili bölümün çevresinin tellenerek kişiye özel bir bahçe görünümüne bürünmesinden rahatsızlık duyduğunu, bu durumu Girne Belediyesine aktardığını ancak bir netice alamadığını iddia ederek konunun soruşturulması için Dairemize başvuruda bulunmuştur.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
Sayın Ahmet Eşsizer Girne Belediyesi’ne bağlı Zeytinlik Köyü, Pafta/Harita XII.28.W1’de bulunan arazinin hissedarlarından biri idi. Söz konusu arazinin 2011 yılında inşaat amacıyla parselasyon işlemi yapılmış ve neticesinde mezkur alan, 9 arsa haline getirilmiştir. Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası’nın 9’uncu maddesinin 1(c) (vii) fıkrasına göre yetkili makamın inşaat amacıyla parsellenen alandan, kamu yararı için bedelsiz olarak, yeşil alan alma yetkisi vardır. Yeşil alan için alınacak alan tutarı, taksim edilecek alan büyüklüğünün yüzde onunu aşamaz. Kamu yararı için yetkili makam tarafından alınacak yeşil alanın mülkiyeti, ilgili yerel kuruluşa intikal eder ve Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğünce kütüklerde gerekli düzenlemeler yapılır. Girne Zeytinlik Köyü’nde kain Pafta/Harita XII.28.W1’deki taşınmaz malın parselasyon işlemi sonrasında ayrılan 9 arsadan bir tanesi, Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası’nın ilgili maddesine uygun biçimde, yeşil alan olarak kullanılmak üzere, 19 Eylül 2011 tarihinde, Tapu ve Kadastro Dairesi’nin 3133 numaralı Taşınmaz Mal Koçanı ile Girne Belediyesi’nin mülkiyetine geçmiştir.
Girne Belediyesi tarafından bölge nüfusunun düşük olduğu gerekçe gösterilerek söz konusu yeşil alanla ilgili olarak, Belediye mülkü olduğu tarihten 2017 yılına kadar hiçbir projelendirme yapılmamış ve söz konusu alanda herhangi bir düzenlemeye gidilmemiştir. Zaman içerisinde yeşil alan, moloz, hurda yığınları ve yeşil atıklarla dolmuştur. Nihayetinde 2017 yılının Kasım ayında mezkur yeşil alan, Sosyal Sorumluluk Projesi kapsamında Eziç İşletmeleri’nin katkısıyla temizletilerek ağaçlandırılmış ve etrafı telle çevrilmiştir.
Sayın Ahmet Eşsizer, söz konusu taşınmazın çevresi boyunca tellenenerek kapatılmasının, buranın yeşil alan olarak Belediye’ye devredilme amacına aykırı olduğu düşüncesindedir. Sayın Eşsizer’e göre söz konusu taşınmaz mal mevcut görüntüsü ile kamunun kullanımına açık bir yeşil alandan çok yan tarafındaki mülkün bir parçası gibi görünmektedir. Sayın Eşsizer, Girne Belediyesi’ne verdiği 26 Eylül 2018 tarihli dilekçesinde, yan taraftaki mülkte ikamet eden veya kullanan Eziç ailesinin kendi bahçe sınırlarındaki güneş enerjisi panellerini korumak amacıyla yeşil alanı telle kapattıklarını iddia etmiş, bunun yasaya aykırı bir uygulama olduğunu söyleyerek Belediye’nin bu telleri kaldırmasını talep etmiştir.
Girne İkinci Bölge Emirnamesi Girne Kazası sınırları içinde bulunan ve Zeytinlik Köyünün de dahil olduğu “Girne İkinci Bölge” olarak isimlendirilen bölgeyi kapsamaktadır. Emirnamedeki yeşil alan tanımı şu şekildedir; yeşil alan, toplumun yararlanmasına, dinlenmesine, gezmesine, eğlenmesine, çocukların oynamasına ayrılan ve bu amaçlarla kullanılan ve/veya Planlama Makamı tarafından belirlenecek koşullarla düzenlenebilen piknik alanları, park, kıyı alanları ve benzeri diğer alanları anlatır. Şikayete konu yeşil alanın bu tanıma ne kadar uygun biçimde düzenlendiği incelenmiştir. Söz konusu yeşil alan çevresi boyunca tel ile kapatılmış olup alana yalnızca kaldırım üzerindeki tel bir kapıdan giriş yapılabilmektedir. Söz konusu giriş kapısının üzerindeki levhada büyük harflerle “kapı” yazmaktadır. Ancak kapının önü, kaldırım boyunca çeşitli atıklarla doludur ve bu hali ile kapıdan içeriye girilmesi oldukça güçtür. Tellerin kaldırıma bakan cephesinde, iki adet levha vardır ve bu levhalardan birinde Girne Belediyesi’nin amblemi, diğerinde ise “Girne Belediyesi Yeşil Alan/ Bu alan Eziç’in katkıları ile düzenlenmiştir.” ibaresi bulunmaktadır. Tellenmiş alanda daha çok turunçgil fidanları ekilmiş olup mezkur yerde herhangi bir yürüyüş yolu ve/veya çocuk oyun alanı ve/veya insanların oturup dinlenebilecekleri ya da zaman geçirebilecekleri banklar bulunmamaktadır. Mevcut hali ile söz konusu yeşil alanın bir dinlenme ve/veya eğlenme ve/veya oyun oynama alanı olduğu söylenemez. Yapılan telleme ve turinçgil fidanları ekimi ile alan daha ziyade temizlenmiş bir bahçe görüntüsündedir ve/veya Eziç İşletmelerine ait özel bir taşınmaz mal gibi görünüm yaratılmıştır.
Söz konusu yeşil alan halihazırda Girne Belediyesi’nin kayıtlı taşınmaz malıdır ve özel ve/veya tüzel bir kişiye devredilmesi söz konusu değildir. Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası uyarınca kamu yararı için ayrılan yeşil alanları yerel yönetimlerin koruması ve geliştirmesi önem arz etmektedir. Girne’de olduğu gibi birçok yerde yeşil alanlar ve çocuk bahçelerinin sayısı çok sınırlıdır. Bu nedenle söz konusu yeşil alanın özel bir mülk olmadığını ve kamuya açık bir yer olduğu hususunu Girne Belediyesi daha belirgin bir şekilde örneğin “Belediye Parkı” diye adlandırarak ve/veya Girne Emirnamesi’ne uygun bir biçimde düzenleyerek çocukların veya toplumun kullanımına açması gerekir. Bu bağlamda Girne Belediyesi’nin söz konusu alanı tel ile çevreleyerek idari bir hata yaptığını ve/veya herhangi bir yasaya aykırı davrandığı söylenemez.
Şikayete konu yeşil alanda bölge halkının ihtiyacı doğrultusunda ve kamu kullanımına açık yeni bir düzenleme yapılması gerekmektedir. Kamu yararı için ayrılan yeşil alanın bir çocuk parkına dönüştürülmesi ya da söz konusu yeşil alana daha fazla kişinin yararlanabileceği banklar yerleştirilmesi ve giriş için birden fazla geçiş noktası oluşturulması yararlı olacaktır. Ancak yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar halihazırda yeşil alana girişin yapılabildiği tek nokta olan kapının önünün ve kaldırımın ivedi olarak temizlenmesi gerekmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)