Ombudsman Emine Dizdarlı Sayın Kemal Porat'ın raporunu yayınladı.
Sayın Kemal Porat, Dairemize yapmış olduğu başvuruda, kalbinde ileri derecede mitral kapak yetmezliği nedeni ile Ön Kurula girmek üzere 27 Eylül 2013 tarihinde Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesine çağırıldığını fakat Kurul toplantısına alınmadan, Hastanedeki doktorunun da katılımı sağlanmadan, Sağlık Kurulları Tüzüğü kurallarına uyulmadan hakkında karar üretildiğini, Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesinde görevli doktorları Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Erhan Babalık ile Kalp Damar Cerrahisi Uzmanı Op.Dr. Barçın Özcem tarafından mitral kapak operasyonunun açık kalp ameliyatı yerine minimal invazif yöntemle (küçük açıklıkla) yapılmasını uygun gördüğünü, söz konusu yöntem Devlet Hastanesinde uygulanmamasına rağmen Merkezi Sağlık Kuruluna sevk edilmeyerek tedavisinin Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesinde açık kalp ameliyatı ile yapılmasına karar verildiğini, bunun üzerine operasyonunu kendi imkan ve isteği ile Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesinde yaptırdığını, İtiraz Kuruluna başvurduğunu ancak Kurulun ilgili Tüzüğe uygun olarak toplanmadığını ve başvurusunu sonuçlandırmadığını iddia ederek Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesinde geçirdiği operasyon tutarının kendisine ödenmesi konusunda yardım talebinde bulunmuştur.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
Soruşturma kapsamında elde edilen bilgilere göre, Sayın Porat geçirdiği rahatsızlık sonucunda Kasım 2011 ve Şubat 2012 tarihlerinde Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesinde yatılı tedavi görmüştür. Bunu müteakip Sayın Porat Mart 2012 tarihinde İzmir’de bulunduğu bir sırada yeniden rahatsızlanarak İzmir 9 Eylül Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Bölümüne sevk edildi. Sayın Porat söz konusu hastanede iki hafta süreyle tedavi görerek taburcu olmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Servisinden verilen Çıkış Özeti belgesinde, trombolitik tedavi sonrasında intrakraniyal kanama geçirme hikayesi bulunan Sayın Porat’ın kalpte mitral kapakta vejetasyon saptandığı belirtilmiştir. Bu saptama üzerine, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki doktorları tarafından kendisine ameliyat olması gerektiği bilgisi verilmiştir.
KKTC Sağlık Bakanlığı Sayın Porat’ın durumunun görüşüleceği Kurul Toplantısına katılması için gerekli daveti yapması üzerine Sayın Porat 27 Eylül 2013 tarihinde 4. kattaki Kardiyoloji Servisine gittiğini ancak kendisinin Kurul Toplantısına alınmadığını, Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesindeki doktorları Sayın Dr. Cenk Conkbayır ve Sayın Dr. Gülsün Akansoy’un da hazır olmadıkları toplantıda dosyasının görüşüldüğünü ve açık kalp ameliyatı yapılarak kapak takılması kararının onaylandığını öğrendiğini ileri sürmüştür. Sayın Porat’ın Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesindeki doktorları Prof. Dr. Erhan Babalık ile Op. Dr. Barçın Özcem, “İlgili Makama” hitaben yazdıkları 27 Eylül 2013 tarihli yazıda, ileri derecede mitral kapak yetmezliği nedeniyle takip edilmekte olan hasta’ya mitral kapak operasyonu planladıklarını, hastanın yaklaşık bir yıl öncesinde ciddi sistemik enfeksiyon ve beyin kanaması öyküsü olduğu nedeniyle Sayın Porat’a küçük açıklıkla operasyon (minimally invasive) yöntemi ile kapağının tamirinin yapılacağını bu nedenle gerekli sevkin verilmesini talep ettiler. Sayın Porat, Lefkoşa Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Sağlık Kurulu’nun sevki olmadan tedavisini Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesinde yaptırmış ve tedavi ücretinin ödenmesi için İtiraz Kuruluna başvurmuştur.
12/1969 sayılı Hastaneleri Kontrol Yasası’nın 3’üncü maddesinin kendisine verdiği yetkiye istinaden yapılan Sağlık Kurulları Tüzüğünün 4. maddesi Ön Kurul’un Oluşumunu ve Kurulun Görevlerini düzenlemiştir. Söz konusu Yasa maddesi uyarınca Ön Kurul ilgili Klinik Şefi, Klinik Şefinin olmaması halinde ilgili serviste en kıdemli Uzmanın başkanlığında, hastanın müdavim doktoru, aynı uzmanlık dalında iki uzman doktor, yeterli sayıda uzman doktorun bulunmaması halinde en yakın branştan 2 uzman doktordan oluşur. Yine, Kurula sevk edilen hasta Kurul Toplantısında hazır bulunur. Ancak, hastalığı nedeniyle Kurula gelemediği durumlarda, hasta ya Hastaneye yatırılır veya Kurulda görevli bir hekim tarafından evinde ziyaret edilerek muayene edilir. K.K.T.C. Devlet Hastanelerinde tedavileri mümkün olmadığına karar verilen hastalar Ön Kurul tarafından Merkezi Sağlık Kuruluna sevk edilir. Söz konusu Tüzük incelendiğinde özel bir Hastanenin Sağlık Kurulundan sevk istemesini düzenleyen bir yasa maddesinin olmadığı görülmektedir.
KKTC Sağlık Bakanlığı eski Müsteşarı Sayın Ömer Gür Dairemize gönderdiği 10 Mart 2016 tarihli yazıda Sayın Porat’ın Ön Kurul toplantısında bulunması gerektiği halde bulunmadığını belirtmiştir. İlgili Tüzük uyarınca, Kurula sevk edilen hasta Kurul toplantısında hazır bulunması gerekir. Hastalığı nedeniyle Kurula gelemediği durumlarda ise, hasta ya Hastaneye yatırılır veya Kurul’da görevli bir hekim tarafından evinde ziyaret edilerek muayene edilir. Bu durumda Ön Kurul bir karar vermeden önce hastanın mutlaka Kuruldaki doktorlar tarafından veya en az bir Kurul doktoru tarafından görülmesi gerekmektedir.
KKTC Sağlık Bakanlığı tarafından hastanın müdavim doktorları ile Kurulun diğer üyelerine toplantı için yazılı çağrı yapılarak katılımlarının istenmiş ancak hastanın Yakın Doğu Hastanesindeki müdavim doktorunun İtiraz Kurulu toplantısına katılmadığını ve bu nedenle Kurul’un Sayın Porat’ın doktorunun da katılacağı başka bir günde konunun değerlendirilmesinin daha uygun olacağı nedeniyle durumunun görüşülmediğini bildirmiştir. KKTC Sağlık Bakanlığı eski Müsteşarı Sayın Kemal Deniz Dana ise Dairemize gönderdiği yazıda, Sayın Dr. Barçın Özcem’e 8 Mart 2016, 15 Mart 2016 ve 2 Kasım 2016 tarihleri için yazılı olarak toplantıya katılım çağrısı yapıldığını fakat söz konusu doktorun her iki çağrıya da kayıtsız kalarak katılmadığını ve bunun neticesinde hastanın durumunun değerlendirilemediğini bildirmiştir.
Sayın Porat Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesinde küçük açıklık (minimally invasive) yöntemi ile operasyonunun yapılmasından sonra durumunun değerlendirilmesi ve operasyon ücretinin ödenmesi için KKTC Sağlık Bakanlığına 3 Nisan 2015 tarihli dilekçesi ile başvuru yapmıştır.
KKTC Sağlık Bakanlığı Sayın Kemal Porat’ın tedavisi için ödenek verilmesi hususunda Bakanlar Kuruluna 196/2017 sayılı Önergeyi yapmış ve KKTC Bakanlar Kurulu Sayın Porat’a 24,500 Türk Lirası tedavi amaçlı katkı yapılmasını öngörmüştür. Bakanlar Kurulu’nun 10 Kasım 2017 tarih ve H(K-I)3552-2017 sayılı Kararında söz konusu katkının KKTC Sağlık Bakanlığının 2017 Mali Yılı bütçesi altında yer alan “Yurt İçi Tedavi Görenlere” kaleminden karşılanmasına karar vermiştir. Sayın Porat’ın Fatura ve bilgileri Maliye Bakanlığı’na gönderilmiş ancak ilgili Fatura 2014 tarihli olması nedeniyle ödeme yapılmamıştır.
Tetkik ve tedavisi KKTC Devlet Hastanelerinde yapılamayan hastalar Merkezi Sağlık Kurulu Raporu ile Türkiye veya KKTC Üniversite Hastanelerine tedavi için veya Bakanlığın protokol imzaladığı hastanelere Bakanlıkla anlaşmalı kuruluşlara gönderilir. Sayın Porat’ın Merkezi Sağlık Kurulu tarafından böyle bir sevki bulunmadığı ve/veya Tüzüğün öngördüğü prosedürün takip edilmediği açıktır. Bu durumda Sayın Porat’ın bu şartlar altında katkı alma olanağı bulunmamakta idi. Buna rağmen KKTC Sağlık Bakanlığı KKTC Bakanlar Kurulu’na Önerge yapmış neticesinde bir Karar alınmıştır. Bu durumda söz konusu Karar iptal edilmediği sürece halen geçerliliğini koruduğu cihetle ödenmesi gerekmektedir. Söz konusu Bakanlar Kurulu Kararı 12/1969 sayılı Hastaneleri Kontrol Yasası’nın ve Sağlık Kurulları Tüzüğü hükümlerine ve/veya kurallarına aykırı alınmış ise iptal edilmesi veya Kararın geri alınması gerekmektedir.
Emine Dizdarlı
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)