Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne başvuruda bulunan Sayın Serdinç Maypa, KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile Yangın ve Kaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinin 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesine aykırı bir şekilde sonuçlandığını iddia ederek konunun Dairemizce soruşturulmasını talep etmiştir.
Yapılan başvuru üzerine konu 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve rapor hazırlanmıştır.
Bu konunun daha sağlıklı değerlendirilebilmesi için 26 Temmuz 2023 tarih ve OMB.0.00-00/00-23/90 sayılı yazımız ile KKTC Maliye Bakanlığından, 26 Temmuz 2023 tarih ve OMB.0.00-00/00-23/91 sayılı yazımız ile KKTC Maliye Bakanlığı, Merkezi İhale Komisyonu Başkanlığından, 25 Ekim 2023 tarih ve OMB.0.00-11/00-23/142 sayılı yazımız ile KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı, Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesinden ve 25 Ekim 2023 tarih ve OMB.0,00-00-00/23/141 sayılı yazımız ile KKTC Maliye Bakanlığından konuyla ilgili bilgiler istenmiştir.
KKTC Maliye Bakanlığı Merkezi İhale Komisyonu Başkanlığından 7 Ağustos 2023 tarihli gelen cevap yazıda KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile Yangın ve Kaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinin şartnamesinin Merkezi İhale Komisyonu ve Devlet Emlak ve Malzeme Dairesinden Sayın Akın Demiray tarafından hazırlandığını, bahse konu ihaleye Alfa Sigorta Co.Ltd tarafından bir teklif geldiğini, başka bir teklif gelmediğini, ihalenin de Alfa Sigorta Co.Ltd.’e verildiğini belirtmiştir.
KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığı Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesi Müdürlüğünden 26 Ekim 2023 tarihli gelen cevap yazıda Alfa Sigorta Co.Ltd.’in güncel direktörler kurulu onay belgesine göre 25 Ocak 2022 tarihinde Sayın Alişan Şan’ın direktörlük ve sekreterlik görevinden alınmış olduğunu, Sayın Ömer Şan’ın sekreter ve Sayın Ekrem Egemen Soyuğur’un ise direktör olarak atandığını belirtmiştir.
KKTC Maliye Bakanlığından gelen 6 Kasım 2023 tarihli cevap yazıda KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Yaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinde teknik şartnamenin KKTC Maliye Bakanlığı Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi personeli Sayın Zeynep Hazar Topuz ile Sayın Akın Demiray tarafından, idari şartnamenin ise Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi personeli Sayın Çağda Ulupınar tarafından hazırlandığını, Merkezi İhale Komisyonu Başkanlığının kayıtlarına göre bahse konu ihaleye sadece bir şirket tarafından teklif verildiğini, bahse konu ihalenin 20/2013 sayılı Kamu İhale Yasası tahtında teklif veren tek şirket olan Alfa Sigorta Co.Ltd.’e verildiğini belirtmiştir.
20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesinde belirtilen sınırlandırma veya yasaklamaların daha iyi anlaşılabilmesi yani Yasa Koyucunun yasayı yaparken (yasa mecliste görüşülürken) ne murat ettiğinin daha iyi anlaşılabilmesi için 17 Ocak 2024 tarihinde KKTC Cumhuriyet Meclisine OMB.0.00-00-00/24/09 sayılı yazı yazılmış ve 20/2016 sayılı yasanın mecliste görüşülürken yapılmış olan konuşma tutanakları talep edilmişti. Ancak yasal süre içerisinde Cumhuriyet Meclisinden yasanın görüşme tutanakları tarafımıza gönderilmemiştir. Bilahare sözlü görüşmeler yapılarak tutanaklar talep edilmesine rağmen tutanaklar incelenmek üzere soruşturma maksatları için Ombudsmanlığa gönderilmemiştir. Aradan geçen bu sürenin akabinde KKTC Cumhuriyet Meclisine 5 Şubat 2025 tarihli ve OMB.0.00-00/00-25/23 sayılı anımsatma yazısı yazılmış ve 20/2016 sayılı yasanın meclis tutanakları yeniden istenmiştir. Yazılan anımsatma yazısı ışığında 12 Şubat 2025 tarihinde cevap yazısı gönderildi ve meclis tutanakları 14 Mart 2025 tarihinde elimize ulaşmıştır. Meclis tutanaklarında inceleme yapılmış ve bunun akabinde, ihale dosyasının da incelenmesi gerekliliği hasıl olmuştur. Bu çerçevede Maliye Bakanlığına 13 Mart 2025 tarihinde OMB.0.00-00/00-23/41 sayılı yazı yazılarak ihale dosyası talep edilmiş ve bahse konu ihale dosyası 14 Mart 2025 tarihinde tarafımıza ulaşmıştır. İhale dosyasında yapılan incelemede ihaleyi kazanan Alfa Sigorta Co. Ltd.’in diğer direktörler yanında dönemin Maliye Bakanı olan Sayın Alişan Şan’ın kardeşi Sayın Ömer Şan’ın hem direktör hem de sekreter olduğu ve %99 hisseye sahip olduğu görülmektedir.
Yine ihale dosyasında yapmış olduğumuz incelemede Alfa Sigorta Co.Ltd.’in KKTC Şirketler Mukayyitliğine verilen şirketin ana sözleşmesinin, tarihinin 1 Ekim 2024 olduğunu ve ana sözleşmede son sayfasında iştirakler listesinde 80.000 hissenin 39.680 adetinin Sayın Alişan Şan’a ve 39.680 adetinin Sayın Ömer Şan’a ait olduğu görülmektedir ve ayni zamanda işbu 1 Ekim 2024 tarihinde Şirketler Mukayyitliğine verilip onaylanan sözleşme ve iştirakler listesinin, 18 Ocak 2023 tarihinde tasdik memuru tarafından tasdiklendiğinin ve bu onaylı veya tasdikli sözleşme ve iştirakler listesinin de ihale dosyasına girdiğini de görmekteyiz.
Sayın Serdinç Maypa Dairemize yapmış olduğu başvuruda 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasasının 13’üncü maddesine aykırı bir şekilde KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Kaza Sigorta Hizmeti alınması ihalesinin Alfa Sigorta Co.Ltd.’e verildiğini iddia etmiştir.
İhaleye katılamayacak olanlar ve ihalelerden yasaklama 20/2016 Sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesinde düzenlenmiştir.
İhalelere Katılamayacak 13. (1) Aşağıda belirtilenler, bu Yasa
Olanlar ve İhalelerden kapsamındaki ihalelere katılamaz:
Yasaklama (A) İdari ve teknik şartnameleri hazırlayan veya
hazırlanmasına katkı koyan kişiler ile ihale
komisyonu üyelerinin eşleri ve üçüncü
dereceye kadar kan ve ikinci dereceye kadar
sıhri hısımları ile evlatlıkları ve evlat edinenleri
ile bunların ortak olduğu şirketler veya iktisadi
işletmeler.
KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Kaza Sigorta Hizmeti alınması ihalesinin Teknik ve İdari Şartnamesinin hazırlanmasının sorumluluğunu KKTC Maliye Bakanlığı ve/veya bakanlığa bağlı daireler ve/veya bu kurumlarda çalışanlar üstlenmiştir ve/veya bu kurum ve/veya kişiler tarafından hazırlanmıştır. Sayın Alişan Şan 23 Ocak 2022 Milletvekili Erken Genel Seçimlerinde Ulusal Birlik Partisi adına milletvekili seçilerek KKTC Cumhuriyet Meclisine girmiştir. Bilahare 12 Mayıs 2022 tarihinde Ulusal Birlik Partisi, Demokrat Parti ve Yeniden Doğuş Partisinin birlikte kurulan koalisyon hükümetinde Maliye Bakanlığı görevini üstlenmiştir. İhalenin verildiği şirketin direktörü olan dönemin bakanı Sayın Alişan Şan 25 Ocak 2022 tarihinden sonra direktörlük ve sekreterlik görevinden ayrılarak yerine Sayın Ekrem Egemen Soyuğur direktör olarak ve Sayın Ömer Şan sekreter olarak atanmıştır.
57/1977 Sayılı Bakanlıkların Kuruluş İlkeleri Yasası’nın 6’ıncı maddesinde bakanın tanımı yapılmaktadır.
Bakan 6. Bakan, bakanlık kuruluşunun politik sorumlusu ve en üst hiyerarşik amiridir.
Bakan, bakanlığının görev alanına giren konularda Bakanlar Kurulunun genel siyasetini ve programını yürütmek ve yasaların uygulanmasını sağlamakla sorumludur.
Bakanlığı, adlî, kazaî ve diğer idarî makamlar önünde ve üçüncü şahıslara karşı Bakan ya da yetkili kıldığı kişiler temsil eder.
20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesi “İhaleye Katılamayacak Olanlar ve İhaleden Yasaklama yan başlığını taşımakta olup, 13. maddenin (1)’inci fıkrasının (A) bendinde yasa gereği ihaleye katılamama hali, (B) bendinde ve (2)’inci fıkrasında ise Merkezi İhale Komisyonunun hakkında alacağı yasaklama kararı neticesinde ihaleye katılamama hali düzenlenmiştir.
KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Kaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinin ihale makamı KKTC Maliye Bakanlığıdır. Bahse konu ihalenin teknik ve idari şartnamelerini hazırlayanlar da KKTC Maliye Bakanlığı ve/veya bu bakanlığa bağlı daireler ve/veya bu kurumlarda çalışan kişilerdir. KKTC Maliye Bakanlığı görevini yürüten dönemin bakanının bahse konu ihalenin idari ve teknik şartnamelerini hazırlayan ve/veya hazırlanmasına katkı koyan kişiler arasında olduğu anlaşılmaktadır. KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan yangın ve kaza sigorta hizmeti alınması hakkında çıkılan ihalenin dönemin Maliye Bakanının kardeşinin sekreter olarak görev yaptığı bir şirket olan Alfa Sigorta Co.Ltd. 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesinde belirtilen ihaleye katılamayacak olanlar arasına girmektedir.
İhale Makamlarının veya ihale komisyonlarının, 20/2016 Sayılı Kamu İhale Yasası’na aykırı almış olduğu bütün kararlar veya ihale katılımcıları veya ihale süreci tarafları ve itirazlar, ihalenin geçersiz sayılması ve yargı yolu ile ilgili konular bahse konu yasanın on ikinci kısmında düzenlenmiştir.
ONİKİNCİ KISIM
İtirazlar, İhalenin Geçersiz Sayılması ve Yargı Yolu
İtirazlar 79. İhale makamlarının veya ihale komisyonlarının, bu Yasaya
aykırı almış olduğu bütün kararlar veya ihale katılımcıları veya
ihale süreci taraflarını zarara uğratan ihale kararları, İtiraz
Makamına bildirilebilir.
İtiraz Ücreti 80.(1) İtirazların işlenebilmesi için, itirazda bulunan ihale
katılımcıları, bu Yasanın 19’uncu maddesi uyarınca belirlenen
ihale bedelinin %0.5 (binde beş)’ine denk bir itiraz ücretini Gelir ve
Vergi Dairesine yatırır veya aynı tutardaki teminat mektubunu
ihale makamına sunar.
(2) İtiraz sahibi, itiraz sürecinin yürütülebilmesi için itiraz
ücretini yatırıldığını belgeler veya teminat mektubunu sunar.
İtiraz Makamının kararı sonucunda itiraz sahibinin haklı olması
halinde, söz konusu itiraz ücreti veya teminat mektubu itiraz
sahibine geri ödenir.
İtirazların 81.(1)Bu Yasa uyarınca ihale sürecinin yürütülmesi
Sunulması ile aşamasında ihale komisyonlarının ürettiği bir karardan ötürü
İlgili kurallar haklarının ihlal edildiğini iddia eden ve iptal edilen bir ihlalden
dolayı zarara uğrama riski olan ihale katılımcıları veya ihale
sürecine taraf olanlar itiraz dosyalayabilirler. İtirazın konusu
ihale duyuruları, ihale belgeleri veya bu Yasada belirtilen ve ihale
sürecinde onaylanmış olsun veya olmasın İhale Değerlendirme
Komisyonunca alınan kararlarla ilgili olabilir.
(2) İtirazlar, ihale komisyonlarının kararının bu Yasanın
45’inci maddesi uyarınca ihale katılımcılarına bildirildiği günden
itibaren 5 (beş) iş günü (bekleme süresi) içinde yapar. Bu Yasanın
45’inci maddesi uyarınca belirli bir duyuruya tabi olmayan
kararlarla ilgili, yeniden gözden geçirme talep eden itirazların
olması durumunda, bu süre ilgili kararın yayınlanmasının
ardından en az 5 (beş) iş günüdür.
(3) İtirazlar, İtiraz Makamı ve ihaleye taraf olan ihale
komisyonuna eş zamanlı olarak yapılır. İtiraz Makamı her
koşulda, ilgili İhale Değerlendirme Komisyonunu ve İhale
Makamını, itirazın yapılmasından itibaren 2 (iki) iş günü içinde
itiraz ile ilgili bilgilendirir ve itirazın ihaleyi kazanan taraf ile
ilgili olması halinde söz konusu ihale katılımcısını da
bilgilendirir.
(4) İtirazlar yazılı olarak yapılır ve aşağıdaki bilgileri içerir:
(A) İtiraz sahibinin adı, adresi ve diğer detaylar;
(B) İhale makamının adı, adresi ve diğer detaylar;
(C) İtiraz edilen ihale duyurusu, ihale belgeleri veya
kararın içeriği ve itirazda bulunan ihale katılımcısının bu Yasa
uyarınca ihale kararının bir hak ihlali veya çıkarlarına gelecek
bir zarar olarak değerlendirmesinin gerekçeleri;
(Ç) İtirazda bulunan ihale katılımcısı tarafından açık bir
şekilde ifade edilen ara önlem talepleri;
(D) İtiraz ücretinin ödenmiş olduğunu gösteren bir belge.
(5) İtirazın, (4)’üncü fıkrada belirtilen bilgi ve belgelerin
bazılarını içermemesi halinde, İtiraz Makamı itiraz eden tarafın
itirazını 3 (üç) iş gününden uzun olmayacak bir süre içinde
tamamlamasını talep eder.
(6) İtiraz sahibinin, (5)’inci fıkrada belirtilen talep üzerine
gerekeni yapmaması halinde, itiraz eksik olduğu gerekçesiyle
reddedilir.
İtirazların 82. (1) Hakkında itiraz olan ihale komisyonu, İtirazMakamının
Değerlendirilmesi kendisine yaptığı bildirim tarihinden başlayan 3 (üç) iş günü içinde,
İtiraz Makamına söz konusu itirazın değerlendirilmesi için gerekli
olan tüm belgeleri sunar.
(2) İtiraz Makamı, ilgili ihale komisyonundan daha fazla bilgi ve
belge isteme hakkını saklı tutar. Böyle bir durumda, ihale
değerlendirme komisyonu İtiraz Makamından ilgili talebi almasının
ardından gerekli belge ve bilgileri 2 (iki) iş günü içinde sunar.
(3)İtiraz Makamının, itirazın İtiraz Makamına iletilmesinin
ardından veya uygun olduğunda, (2)’nci fıkra uyarınca, ilgili ihale
komisyonunca ek bilgi ve belgeleri almasının ardından 10 (on) iş
günü içinde itirazı değerlendirir.
(4) Yukarıdaki (3)’üncü fıkrada belirtilen süre, özel olarak
gerekliliği doğrulanabilen durumlarda, 5 (beş) iş gününden fazla
olmayacak şekilde uzatılabilir ve itiraz sahibi ve ilgili ihale
komisyonu bununla ilgili bilgilendirilir.
(5) Bir itirazın dosyalandığı durumlarda, İtiraz Makamı, ilgili
tarafların daha fazla zarar görmesini engellemek üzere, ilgili ihale
komisyonu tarafından alınan herhangi bir kararın askıya alınması
veya uygulanması önlemleri de dahil öngördüğü çeşitli önlemler
alabilir.
(6) İtiraz Makamı, itiraz gerekçeleri kalkar kalkmaz aldığı ara
önlemleri iptal eder; aksi takdirde bu Yasanın 83’üncü maddesi
uyarınca itirazla ilgili kararın alındığı tarihte ara önlemler
geçerliliğini kaybeder.
(7) Bir ara emrinin alınmış olduğu ve ilgili ihale komisyonunun
ihale sürecini devam ettirdiği hallerde, aynı ihale sürecinde devam
ettirilen tüm faaliyetler geçersiz sayılır.
(8) Yukarıda belirtilen hükümler uyarınca, itirazın, ihale komisyonunun ihalenin verilmesi kararı ile ilgili olması halinde bu Yasanın 81’inci maddesinin (3)’üncü fıkrası uyarınca İhale Değerlendirme Komisyonunun itiraz bildirimi, bu Yasanın 77’üncü maddesindeki süre dolmamışsa dahi, kamu ihale sözleşmesinin imzalanmasını ve bu Yasanın 83’üncü maddesi uyarınca nihai karar alınıncaya kadar uygulanmasını derhal askıya alır. Bu hükme aykırı olarak imzalanan kamu ihaleleri, bu Yasanın 84’üncü maddesinde belirtilen koşullar altında geçersiz sayılır. İtiraz Makamı, her koşulda, zarar görebilecek çıkarlar ve söz konusu kamu çıkarları üzerindeki olası sonuçlarını göz önünde bulundurarak, olumsuz etkilerinin faydalarını aşabileceği durumlarda ihaleyi imzalamaya karar verebilir.
İtirazlarla İlgili 83.(1)İtiraz Makamı bir itirazı aşağıda açıklanan hallerde
Karar reddeder:
(A)İtirazın bu Yasanın 81’inci maddesinin (2)’nci fıkrası uyarınca
belirlenen süre içinde sunulmadığı halde;
(B) İtirazın bu Yasanın 79’uncu maddesine uygun olarak, yetkisi
olmayan bir iktisadi işletme tarafından yapılması halinde;
(C) İtirazın bir ihale duyurusu, ihale belgeleri veya bu Yasanın
81’inci maddesinin (1)’inci fıkrasında belirtildiği gibi bir karar
aleyhinde olmaması halinde;
(Ç) İtirazın bu Yasanın 81’inci maddesinin (4)’üncü ve (5)’inci
fıkralarında belirtilen gerekliliklere uymaması halinde;
(D) İlgili ihale komisyonunun, itiraz makamının talebi üzerine
almış olduğu kararını gözden geçirmesi halinde.
(2) İtiraz Makamı, itiraz sahibinden itirazından vazgeçme
isteğini bildiren yazılı bir bildirim alması halinde süreci
durdurabilir.
(3) İtiraz Makamı alacağı bir karar yoluyla:
(A) Yersiz olan itirazları reddedebilir.
(B) İtirazı yerinde bulup ihale sürecini ve alınan kararları kısmen
veya tamamen iptal edebilir, ihale değerlendirme komisyonunu
tesbit ettiği usulsüzlüklerle ilgili bilgilendirir ve söz konusu İhale
Değerlendirme Komisyonuna yeni bir ihale süreci başlatılmasını
veya yeni bir karar almasını veya gerçekleşen usulsüzlüklerin
ortadan kaldırılması için gerekenin yapılmasını talep edebilir.
(C) Yukarıdaki (B) bendi uyarınca alınan bir kararı takiben bu
Yasaya uygun olmayan bir karardan ötürü zarara uğrayan iktisadi
işletmelerin zararının ödenmesine karar verebilir.
(4) İtiraz Makamı, İhale Değerlendirme Komisyonunun,
yukarıdaki (3)’ncü fıkradaki kararla ilgili yaptığı uygulama
konusunda bir rapor hazırlamasını talep edebilir. İtiraz Makamı,
İhale Değerlendirme Komisyonunun, alınan kararı öngörülen süre
içinde uygulamadığını tespit ederse, Bakanlar Kuruluna ve
Başsavcılığa yazılı bilgi verir.
İhalenin ve/veya 84.(1) Bir kamu ihalesi bu Yasa uyarınca aşağıdaki hallerde
Sözleşmenin geçersiz sayılır:
Geçersiz (A) İhale makamlarının veya komisyonlarının, ihale duyurusunu
Sayılması bu Yasa hükümlerine göre yapmaması veya eksik yapması halinde;
(B) Bu Yasanın 77’nci maddesinin (3)’üncü fıkrasında sözü edilen 5 (beş) iş günlük bekleme süresine uyulmadığı hallerde ve 81’inci maddesinin (6)’ncı ve (7)’nci fıkralarında öngördüğü hallerde, bu tip ihlallerin itiraz eden ihale katılımcısını bir çözüm arama olanağından mahrum bırakması ve ihaleyi almak için bir yeniden değerlendirme talep etme şansını etkilemesi halinde.
(2) Yukarıdaki (1)’inci fıkranın (B) bendi uyarınca iptal edilen bir ihaleden kaynaklanan sözleşme yükümlülüklerinin geriye dönük iptali veya alternatif olarak hala yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerin iptal edilmesi kapsamını sınırlandırmak amacıyla, söz konusu kamu ihalesinin geçersiz olduğu İtiraz Makamı tarafından duyurulur.
(3) İhalenin tüm ilgili boyutları değerlendirdikten sonra, İtiraz Makamı, bu Yasanın 83’üncü maddesinin (3)’üncü fıkrasının (C) bendi ile uyumlu olacak şekilde itiraz sahibinin zararlarının tazmin edilmesine halel gelmeksizin karar verebilir.
Yargı Yolu 85. Anlaşmazlığa taraf olanlar, İtiraz Makamının aldığı herhangi bir karar aleyhinde, kararın bilgisine
gelmesinden itibaren 75 (yetmiş beş) gün içinde, yargı yoluna gidebilirler.
KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Kaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinde ihale ile ilgili ve/veya verilen kararla ilgili İtiraz Makamına bir başvuru yapılmamıştır ve/veya bu hususta herhangi bir bilgi ve/veya belge sunulmamıştır.
Yürütsel veya yönetsel bir yetki kullanan herhangi bir organ, makam veya kişinin bir kararının, işleminin veya ihmalinin, KKTC Anayasası’nın veya herhangi bir yasanın veya bunlara uygun olarak çıkarılan mevzuatın kurallarına aykırı olduğu veya bunları söz konusu organ veya makam veya kişiye verilen yetkiyi aşmak veya kötüye kullanmak suretiyle yapıldığı iddialarıyla ilgili kesin karar vermek münhasır yargı yetkisine sahip makam Yüksek İdare Mahkemesidir. Bu konuyla ilgili düzenleme KKTC Anayasası’nın 152’inci maddesinde düzenlenmiştir.
Madde 152
(1) Yüksek İdare Mahkemesi, yürütsel veya yönetsel bir yetki kullanan herhangi bir organ, makam veya kişinin bir kararının, işleminin veya ihmalinin, bu Anayasanın veya herhangi bir yasanın veya bunlara uygun olarak çıkarılan mevzuatın kurallarına aykırı olduğu veya bunların söz konusu organ veya makam veya kişiye verilen yetkiyi aşmak veya kötüye kullanmak suretiyle yapıldığı şikayeti ile kendisine yapılan başvuru hakkında, kesin karar vermek münhasır yargı yetkisine sahiptir.
(2) Böyle bir başvuru, sahip olduğu meşru bir menfaatı, bu gibi karar veya işlem veya ihmal yüzünden olumsuz yönde ve doğrudan doğruya etkilenen kişi tarafından yapılabilir.
(3) Söz konusu başvuru, karar veya işlemin yayınlanması tarihinden veya yayınlanmadığı takdirde veya bir ihmal halinde, başvuran kişinin bunu öğrendiği tarihten başlayarak yetmiş beş gün içinde yapılır.
(4) Böyle bir başvuru üzerine Yüksek İdare Mahkemesi, kararında:
(a) Söz konusu karar veya işlem veya ihmali, tamamen veya kısmen onaylayabilir; veya
(b) Söz konusu karar veya işlemin, tamamen veya kısmen, hükümsüz ve etkisiz olduğuna ve herhangi bir sonuç doğurmayacağına karar verebilir; veya
(c) Söz konusu ihmalin, tamamen veya kısmen yapılmaması gerektiğine ve yapılması ihmal olunan eylem veya işlemin yapılması gerektiğine karar verebilir.
(5) Bu maddenin (4). fıkrası gereğince verilen herhangi bir karar, Devlet içerisindeki bütün mahkemeleri ve bütün organları veya makamları bağlar. Karar, ilgili organ veya makam veya kişi tarafından uygulanır ve ona göre hareket edilir.
(6) Bu maddenin (4). fıkrası gereğince hükümsüz kılınan herhangi bir karar veya işlemin veya yapılmaması gerektiğine karar verilen herhangi bir ihmalin, kendisine zarar verdiği herhangi bir kişi, ilgili organ, makam veya kişi tarafından, istemi kendisini tatmin eder şekilde yerine getirilmediği takdirde, zararların tazmini veya kendisine başka bir tazminat verilmesi için dava açmak ve mahkeme tarafından saptanacak tam ve muhik bir tazminat almak ve söz konusu mahkemenin vermeye yetkili olduğu diğer tam ve muhik bir tazminat almak hakkına sahiptir.
KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Kaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinde ihale ile ilgili ve/veya verilen kararla ilgili Yüksek İdare Mahkemesinde açılmış bir dava yoktur ve/veya bu yönde herhangi bir bilgi ve/veya belge sunulmamıştır.
57/1977 Sayılı Bakanlıkların Kuruluş İlkeleri Yasası’nın 6’ıncı maddesinde bakanın tanımı yapılmaktadır.
Bakan 6. Bakan, bakanlık kuruluşunun politik sorumlusu ve en üst hiyerarşik amiridir.
Bakan, bakanlığının görev alanına giren konularda Bakanlar Kurulunun genel siyasetini ve programını yürütmek ve yasaların uygulanmasını sağlamakla sorumludur.
Bakanlığı, adlî, kazaî ve diğer idarî makamlar önünde ve üçüncü şahıslara karşı Bakan ya da yetkili kıldığı kişiler temsil eder.
KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Kaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinin ihale makamı KKTC Maliye Bakanlığıdır. Bahse konu ihalenin teknik ve idari şartnamelerini hazırlayanlar da KKTC Maliye Bakanlığı ve/veya bu bakanlığa bağlı daireler ve/veya bu kurumlarda çalışan kişilerdir. KKTC Maliye Bakanlığı görevini yürüten dönemin bakanının bahse konu ihalenin idari ve teknik şartnamelerini hazırlayan ve/veya hazırlanmasına katkı koyan kişiler arasında olduğu anlaşılmaktadır. KKTC’ye ait değerlerin korunması amacı ile 2023 yılını kapsayan yangın ve kaza sigorta hizmeti alınması hakkında çıkılan ihalenin dönemin Maliye Bakanının kardeşinin sekreter olarak görev yaptığı bir şirket olan Alfa Sigorta Co.Ltd.’e verilmesi 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (A) bendinde düzenlenen ve yasa gereği ihaleye katılamaması haline açıkça aykırı bir durum oluşturmaktadır.
KKTC Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitliğinden temin edilen 26 Ekim 2023 tarihli Alfa Sigorta Co.Ltd.’in direktörler kurulu listesinde Sayın Ömer Şan direktör olarak görülmektedir. Yine Ekonomi ve Enerji Bakanlığı tarafından gönderilen 26 Ekim 2023 tarihli yazıda ise Sayın Alişan Şan’ın 25 Ocak 2022 tarihinde direktörlük ve sekreterlik görevinden ayrıldığı ve yine Alfa Sigorta Co. Ltd.’de direktör olan Sayın Ömer Şan’ın ilaveten sekreterlik görevini de üstlendiği görülmektedir.
Keza yine ihale dosyasında yapılan incelemede Alfa Sigorta Co. Ltd. tarafından Merkezi İhale Komisyonuna yapılan müracaat ve ihaleye katılım dosyasında Alfa Sigorta Co. Ltd.’in ana sözleşmesi de bulunmaktadır. İlgili şirketin ana sözleşmesi tasdik memuruna 18 Ocak 2023 tarihinde onaylatılıp Merkezi İhale Komisyonuna ihale dosyası içerisinde verilmiştir. Onaylı (tasdikli) ana sözleşmenin son sayfasında iştirakçilerin listesinde Sayın Alişan Şan’ın ismi ve hisse miktarı bulunmaktadır. Yine ayni dosyadaki dönemin Maliye Bakanı Sayın Alişan Şan’ın çıkarıldığı iştirakçiler (hissedarlar) listesinde bulunmaktadır.
Merkezi İhale Komisyonunun işbu dosyayı incelerken Maliye Bakanı Sayın Alişan Şan’ın kardeşi Sayın Ömer Şan’ın ismini listede görememesinin ve 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (A) bendini uygulamamasının hiçbir makul izahı yoktur. Yani Merkezi İhale Komisyonu 20/2016 sayılı Yasa altında görevini ilgili yasanın 13’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (A) bendi altında incelemek zorunda olup, yapacağı incelemede dönemin Maliye Bakanı Sayın Alişan Şan’ın kardeşi Sayın Ömer Şan’ın isminin tespiti durumunda 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (A) bendi uyarınca ihaleye katılamama tespiti yapması gerekirdi.
KKTC’ye ait Değerlerin Korunması Amacı ile 2023 yılını kapsayan Yangın ve Kaza Sigorta hizmeti alınması ihalesinde, KKTC Maliye Bakanlığı Devlet Emlak Malzeme Dairesi Müdürlüğü tarafından 354/2022 İhale Numarasıyla çıkılan ihalenin KKTC Maliye Bakanlığı, Merkezi İhale Komisyonu Başkanlığının bahse konu ihalenin Alfa Sigorta Co. Ltd.e verilmesiyle ilgili kararı Alfa Sigorta Co.Ltd.’de sekreter olarak görev yapan Sayın Ömer Şan’ın dönemin Maliye Bakanının kardeşi olması, 20/2013 sayılı Kamu İhale Yasasının 13. maddesinin (1). fıkrasının (A) bendinde belirtilen ihalelere katılamayacak olanlar içerisinde olduğundan bahse konu ihalenin Alfa Sigorta Co.Ltd.’e verilmesi kararı 20/2016 sayılı Kamu İhale Yasası’nın 13’üncü maddesinin (1)’inci fıkrasının (A) bendine aykırıdır.
İlkan VAROL
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)