Sayın Oya Yılmaz adında kayıtlı bulunan Tapu ve Kadastro Dairesi, Taşınmaz Mal Koçanı No:459 Lefke Kazası, Bademliköy’de kain Pafta:529-D-10-C-2, Harita: XVIII/47 ve 48 Ada/Blok:106 Parsel No: 206/1 (Yeni 1) taşınmaz malını tellemek için Lefke Belediyesi’nden izin aldığını, söz konusu tellleme koşul olarak hudut boyunca seyreden su kanalının kenarından 5 ayağa kadar olan saha su kanalının bir kısmını oluşturduğu cihetle 5 ayak içerisinden yapılması gerektiği hususu Lefke Kaymakamlığı tarafından kendisine yazılı olarak bildirildiğini, kullanımında bulunan taşınmaz malın güney kısmında bahse konu su kanalına sınırı olan başka bir taşınmaz mal sahibinin su kanal sınırı (ark) içerisine ağaç ektiğini ve/veya söz konusu arkın işgal edildiğini, mezkur taşınmaz malı mülkiyetinde bulunduran şahıs ve/veya şahısların ayni yasal mevzuata şamil olduklarını, herkesin ayni muameleye tabi tutulmaları gerektiğini, Fasıl 224 Taşınmaz Mal (Tasarruf, Kayıt ve Kıymet Takdiri) Yasası’nın 16’ncı maddesinde belirtilen hükümlerin uygulanmadığını ve/veya ayırımcılık yapıldığını iddia ederek Dairemizden yardım talebinde bulunmuştur.
Yapılan başvuru üzerine konu , 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor tanzim edilmiştir.
Bu konu ile ilgili başlattığımız soruşturmada KKTC İçişleri Bakanlığı, Lefke Kaymakamı Sayın Sadi Güneş, 6 Nisan 2021 tarihli yazısında Sayın Oya (Özkorcan) Yılmaz’ın mal sahibi olduğu Lefke Kazası, Bademliköy’de kain Pafta/Harita No: XVIII/47 ve 48, 206/1 Parsel numaralı taşınmaz malının güney kısmında hem hudut olan taşınmaz malın, söz konusu su arkına sınırı olup olmadığına ilişkin Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’nün ölçümlerine ihtiyaç duyulduğunu, bu bağlamda Yeşilırmak Köyü’nde kain su arkının sınır tespitlerinin yapılabilmesi için 13 Ağustos 2021 ve 26 Ağustos 2021 tarihli iki yazı ile konuyu Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’ne ilettiğini, bunu müteakip Sayın Oya Yılmaz’ın kendi taşınmaz malını ve/veya Parsel 206/1’in sınırlarını ölçtürmek için özel tapu şirketi getirdiğini, söz konusu şirket tarafından yapılan ölçümlerde mezkur sınırın güney kısmının bahse konu su arkına temas ettiği tespit edildiğini, bunun üzerine Sayın Oya Yılmaz ile telefon yoluyla iletişim kurarak konu ile ilgili Hukuk Dairesi’nin görüşü beklendiğini, söz konusu görüş gelene kadar herhangi bir telleme yapmaması hususunda uyarıldığını ancak Hukuk Dairesi (Başsavcılık) görüşü Lefke Kaymakamlığı’na ulaşmadan Lefke Belediyesi Sayın Oya Yılmaz’a hatalı bir şekilde (haritada su arkının varlığı dikkate alınmadan) telleme izni verdiğini belirtmiştir.
KKTC Hukuk Dairesi (Başsavcılık) Güzelyurt Şubesi’nin 13 Ekim 2020 tarihli yazısına göre Yeşilırmak sakini Sayın Oya Yılmaz Pafta/Harita No:XVIII 47 ve 48’de kain Parsel 206/1’de telleme yaparken Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası madde 3 uyarınca Yetkili Makam olan Lefke Belediyesi’nden izin aldığını ancak bu izin Lefke Belediyesi tarafından verilirken Fasıl 96 Yollar ve Binalar Yasası’nın 9’uncu maddesi dikkate alınarak ve/veya mevcut bir su arkının varlığı gözetilerek koşul konularak verilmesi gerektiğini, söz konusu taşınmaz malda bir su arkı olması halinde Fasıl 224 Taşınmaz Mal (Tasarruf, Kayıt ve Kıymet Takdiri) Yasası 16’ıncı maddesine istinaden telleme konu kanalın kenarından 5 ayak içerisinde yapılması gerektiğini, bu hususları dikkate alarak Lefke Kaymakamlığı, KKTC Hukuk Dairesi, Güzelyurt Şubesi’nin görüşü doğrultusunda Sayın Oya Yılmaz’a 30 Ekim 2020 tarihli uyarı yazısını göndererek tellemenin 15 Kasım 2020 tarihine kadar yasal sınırlarına (kanal sınırından 5 metre geriye) çekilmesini talep etmiş ve söz konusu tellemenin yasal sınırlar içerisine çekilmemesi halinde ise yasal işlem başlatılacağı hususunu bildirmiştir.
KKTC İçişleri Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürü Sayın Berna Selengin 14 Nisan 2021 tarihli yazısında Lefke Kaymakamlığı’nın başvurusu üzerine hudut tespit dosyaları açılmış olmasına rağmen hudut tespitlerinin yapılamadığını, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’nün Harita Yenileme çalışması esnasında ilgili parsellerin ayrı ayrı iki köy hududu üzerinde olması nedeniyle tüm taşınmaz mal koçanlarının kayıtlarının incelendiğini, yapılan inceleme sonucunda bazı hudutlarda ve haritalarda Ark ibaresi bulunmadığından dolayı sürekli bir ark teşkil etmediği kanısına varıldığını, ilgili Köy Muhtarları ile ilk etapta yapılan görüşmeler neticesinde bahse konu su arkının mevcut olduğunu, bu sebebten dolayı yenileme haritalarının üzerinde gösterilmesine karar verdiklerini, bu karar doğrultusunda yeniden düzenleme yaparak ark ile temaslı olan kayıtlı mal sahiplerine bir ay süre ile KKTC İçişleri Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü tarafından gerekli ihbarların gönderileceğini, söz konusu ihbarların ilgili kişiler tarafından alınmaması durumunda tekrardan bir ay süre ile ikinci askı işlemi yapılacağını belirterek, ikinci askı işleminden sonra herhangi bir itiraz veya mahkeme kararı olmadığı takdirde Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’nün kayıtlarının düzeltileceğini ve bunun sonucunda Lefke Kaymakamlığı’nın hudut tespit dosyalarına ilişkin işlem yapabileceğini ileri sürmüştür.
Yukarıdan anlaşılacağı üzere, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’nün tasarrufunda bulunan harita kayıtlarında Bademliköy ve Yeşilırmak hudutları dahilinde bulunan su arkının gösterilmediği ve/veya bu konuda herhangi bir ibare bulunmadığından yenileme haritaları üzerinde tespit çalışılmaları başlamıştır. Söz konusu haritalar üzerine mezkur ark işlenerek ve/veya bu düzenlemenin yapılmasına olanak sağlayacak işlemlerin tamamlanmasının ardından Bademliköy-Yeşilırmak hudutları içerisinden geçen söz konusu su arkının yasal sınırları tespit edilebilecektir.
Netice itibariyle, KKTC İçişleri Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Müdürlüğü tarafından yapılacak harita yenileme çalışmalarının sonucunda Bademliköy ve Yeşilırmak hudutları dahilinde bulunan su arkının güzergahı doğrultusunda mezkur su arkı sınırını işgal ettiği tespit edilen tüm taşınmaz mal sahiplerine Lefke Kaymakamlığı tarafından yazılı uyarı yapılması, uyarılara riayet edilmemesi halinde yasal işlem başlatılması ve/veya gerekli olan yasal yaptırımların uygulanması gerekmektedir. Bu hususa ilaveten Bademliköy ve Yeşilırmak hudutları dahilinde bulunan su arkının, KKTC İçişleri Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü tarafından yapılacak harita yenileme çalışmaları sonucuna göre su arkının ve/veya derenin ıslah çalışmalarını yaparak su kayıplarını ve izinsiz müdahaleleri önlemesi gerekmektedir.
Bu çerçevede KKTC İçişleri Bakanlığı, Tapu ve Kadastro Dairesi Müdürlüğü’nün Bademliköy ve Yeşilırmak hudutları içerisinde bulunan su arkının resmi ve kesin harita hudut kayıtları ve/veya sınır düzenlemeleri tamamlanıncaya kadar Sayın Oya Yılmaz’ın telleme işleminin olduğu gibi kalmasına ve gerekli işlemler tamamlandıktan sonra gerekli ihbarların bölgede bulunan herkese gönderilmesi gerekmektedir. Bu nedenle daha önceden Sayın Oya Yılmaz’a gönderilen uyarı ve/veya ihbar yazısının mevsimsiz olduğu anlaşılmaktadır.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)