17 Mart 2016 tarihinde Dairemize başvuran Sayın Ömür Demir, Yeni Erenköy Belediyesinde görev yapmaktadır. Yeni Erenköy Belediyesi’nin maddi sıkıntı içerisine girmesi nedeniyle Belediye çalışanlarına maaşlarını ödeyemediğini, Belediye Personeli tarafından eylem ve grev yapıldığı, bunu müteakip birçok belediye personelinin görevlerinin eski Belediye Başkanı Sayın Mesut Yıkıcı tarafından değiştirildiğini, buna bağlı olarak Sayın Ömür Demir’in görevinin de 2016 yılının başında bir ay arayla iki kez değiştirildiğini, bu durum Belediye Meclis Üyelerinin bilgisine getirilmesine rağmen, Belediye Meclis Üyelerinin sessiz kaldıklarını, kendisine tebliğ edilen Görev Yetki Belgesine göre söz konusu görevleri Belediyeye ait AB ofisinde yerine getirmesinin istendiğini, ancak bu ofisin Belediye binasından ayrı bir yerde olduğunu, boş bir binada tek başına çalışmaya zorlandığını, görevlendirme belgesindeki görev, yetki ve sorumlulukları yerine getirebilmesi için personele ihtiyaç duyduğu halde kendisine personel verilmediğini ve psikolojik şiddete maruz kaldığını iddia ederek Dairemizden yardım talebinde bulunmuştur.
Yapılan başvuru üzerine konu, 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası kuralları çerçevesinde incelenmiş ve ekte sunulan rapor hazırlanmıştır.
27/2009 ve 26/2010 sayılı Değişiklik Yasası ile değiştirilmiş ve birleştirilmiş 65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası uyarınca Yeni Erenköy Belediye çalışanları İntibak Komisyonu tarafından uygun görülen kadrolara intibak ettirildi. İntibak Komisyonu söz konusu Yasanın geçici 1’inci maddesi tahtında Sayın Ömür Demir’i III’üncü Derece Su İşleri Memuru mevkisine, Barem 11’in 2’nci kademesine intibak ettirdi.
7 Ağustos 2014 tarihinde dönemin Belediye Başkanı Sayın Mesut Yıkıcı, Sayın Ömür Demir’i Teknik İşler ve Kontrol Şube Amirliğine vekaleten atadı.
65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası’nın 76’ncı maddesi bir göreve vekalet etme kurallarını düzenlemektedir. Mezkûr Yasa’nın 76’ncı maddesinin 3’üncü fıkrasına göre vekaleten atama Komisyon tarafından yapılır. Vekalet edecek bir Belediye Personelinin, vekaleten atanacağı kadronun aranan niteliklerine haiz olması gerekir. Sayın Ömür Demir’e verilen Görev Yetki Belgesinde Komisyon tarafından alınmış bir karar bulunmamaktadır. Sayın Ömür Demir, Teknik İşler ve Kontrol Şube Amirliğine vekaleten atandıktan sonra kadrosunda, hizmet sınıfında, derecesinde ve maaşında herhangi bir değişiklik olmamıştır. Belediye Meclisi Sayın Ömür Demir’e söz konusu işleri yürütebilmesi için imza yetkisi vermiştir.
Yukarıdan anlaşılacağı üzere, Sayın Ömür Demir’in Teknik İşler ve Kontrol Şube Amirliğine Belediye Başkanı tarafından atanması, Yasa’nın 76(3) maddesine aykırıdır.
İlgili dönemin Belediye Başkanı Sayın Mesut Yıkıcı, 5 Ocak 2016 tarihinde Sayın Ömür Demir’e bir yazı göndererek, 19 Ekim 2015 tarihinden itibaren Yeni Erenköy Belediyesinin projelerinin hazırlanması, takibi ve ihale işlemlerini yapmakla görevlendirildiğini ve söz konusu görevlerin Belediye’ye ait AB ofisinde yürütüleceğini bildirdi.
65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası’nın 7’nci maddesine göre Belediye Başkanı, Belediye personelinin atanmalarını, onaylanmalarını, asıl ve sürekli kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini (yükselmelerini), yer değiştirmelerini (nakillerini), çekilmiş sayılma (istifa), görevden uzaklaştırma veya göreve son verilme dahil tüm disiplin işlemlerini, bu Yasa çerçevesinde oluşturulacak Komisyonların ve/veya Komitelerin ve/veya Kurulların kararları çerçevesinde yürütmesi öngörülmektedir. Belediye Başkanı belirtilen bu işlemleri yaparken Belediye Meclisine bilgi vermekle yükümlüdür.
65/2007 sayılı Yasa çerçevesinde oluşturulacak Komisyon’un tanımı Yasa’nın Tefsir bölümünde ve/veya Yasa’nın 2’nci maddesinde yer almaktadır. Yasa’nın 2’nci maddesi tahtında “Komisyon” bu Yasa’nın 54’üncü maddesi uyarınca oluşturulan Atama ve Sınav Komisyonu’dur. Yine aynı Yasa’nın 55’inci maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca Atama ve Sınav Komisyonu’nun görevleri arasında Belediye personelinin atanmalarını, onaylanmalarını, asıl ve sürekli kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini, nakillerini, çekilmiş sayılmalarını (istifa) yapmak vardır. Atama ve Sınav Komisyonu’nun yetkileri ise ayni Yasa’nın 56’ncı maddesinde düzenlenmektedir. Söz konusu maddenin 1’inci fıkrası uyarınca Atama ve Sınav Komisyonu Belediye Başkanı’nın başvurusu üzerine, Belediye personelinin atanmalarını, onaylanmalarını, asıl ve sürekli kadrolara yerleştirilmelerini, terfilerini, yer değiştirmelerini, çekilmiş sayılmaları gibi konularda işlem yapmaya veya karar vermeye yetkilidir.
Bu durumda yukarıda belirtilen Yasa maddeleri tahtında Belediye Başkanı’nın Belediye personeli ile ilgili Atama ve Sınav Komisyonu’nun kararı olmaksızın tek başına veya resen vekaleten atama, nakil işlemi yapma veya Belediye personeli ile ilgili tek başına karar alma yetkisi yoktur. Sayın Ömür Demir’e verilen görevlendirme yazısında Atama ve Sınav Komisyonu’nun bir kararı yoktur ve/veya Atama ve Sınav Komisyonu’nun toplanıp bu yönde herhangi bir karar aldığına dair teyit edici herhangi bir bilgi, belge veya karar yoktur.
Atama ve Sınav Komisyonu’nun kararı olmadan söz konusu işlemler Belediye Başkanı tarafından yapılamazdı veya resen yapılamazdı. Atama ve Sınav Komisyonu söz konusu işlemleri Belediye Başkanı’nın başvurusu üzerine başlatması gerekirdi. Bu durumda Belediye Başkanı Sayın Mesut Yıkıcı söz konusu atama ve nakil işlemlerini yaparak yetkisini aşmıştır. Bu nedenle de Belediye Personel Yasası’nın ilgili maddelerine ve genel hukuk ilkelerine aykırı davranmıştır.
Yeni Erenköy Belediyesi Belediye Başkanı Sayın Mesut Yıkıcı muhtelif tarihlerde Sayın Demir’e “Görev Yetki Belgesi” diye adlandırılan üç yazı tebliğ etmiştir. Bu yazıların birincisi 5 Ocak 2016 tarihli olup, mezkûr yazıda Sayın Ömür Demir’in 19 Ekim 2015 tarihinden itibaren Yeni Erenköy Belediyesi’nin projelerinin hazırlanması, takibi ve ihaleye çıkılması sorumlulukları ile görevlendirildiği ve söz konusu görevlerin Belediye’ye ait AB ofisinde gerçekleştirileceği belirtilmektedir. İkinci 1 Şubat 2016 tarihli yazıda ise Sayın Ömür Demir Belediye bünyesinde bulunan Bayındırlık – İmar ve Projeler Şubesine bağlı projeler ve su kanalizasyon biriminde her türlü projeyi hazırlamak
ve ihalelerin takibini yapmakla görevlendirildiği belirtilmiştir. Bu yazıya ilaveten Belediye Başkanı yine 1 Şubat 2016 tarihli üçüncü bir yazı ile, Sayın Demir’i Bayındırlık- İmar Şubesinde su ve kanalizasyon biriminde su kuyularının kontrol ve su üretim miktarlarını hazırlamak, su şebekelerinin güncel durumlarını bütün köyler bazında raporlayıp günlük olarak Şube Amirine veya Sorumlusuna sunmak, su dağıtımını eşit ve adil bir şekilde vatandaşa ulaşımını sağlamakla görevlendirildi. Yine Sayın Ömür Demir’e söz konusu çalışmalarının Belediyenin AB ofisinde gerçekleştirileceği bildirildi.
5 Ocak 2016 ve 1 Şubat 2016 tarihli Görev Yetki Belgesi diye adlandırılan yazılardan da anlaşılacağı üzere Sayın Demir’in “Görev Yetki Belgesinde” belirtilen görevleri AB ofisinde yürütmesi öngörülmüştür. Bu konuda Dairemiz tarafından yapılan soruşturmada Sayın Ömür Demir’in görevlerini yerine getirmek üzere gönderildiği AB ofisinin Belediye’ye ait bir bina olmadığı, söz konusu binanın Yeni Erenköy Kooperatifi Kredi Şirketine ait olduğu, mezkûr binada Su ve Kanalizasyon Birimi yazan bir tabela dışında binanın boş olduğu ve/veya mezkûr binada böyle bir birimin olmadığı, söz konusu birime bağlı çalışan Belediye personeli bulunmadığı ve binanın Sayın Demir’e verilen “Görev Yetki Belgesinde” belirtilen amaçlar için kullanılmadığı tespit edilmiştir.
Yine Sayın Mesut Yıkıcı, Sayın Ömür Demir’i görevlendirirken ve/veya Sayın Ömür Demir’e görev değişikliğini bildirirken göreve başlama tarihini ileriye yönelik değil geriye yönelik olarak işleme koymuştur. Gerek Anglo Saxon gerekse Kara Avrupasında uygulanmakta olan yönetim hukukundaki temel veya genel ilkelere göre yönetsel kararların ileriye yönelik olması gerekir. Kabul edilen genel hukuk ilkelerine göre yönetsel kararlar geriye dönük değil, ileriye yönelik olmalıdır. Yönetsel kararların geriye dönük değil de ileriye yönelik olması kazanılmış hakları korumaktadır. Bu nedenle Belediye Başkanı’nın aldığı kararların temel hukuk ilkelerine ters ve/veya aykırı olduğu açıkça görülmektedir.
Sayın Ömür Demir 7 Ağustos 2014 tarihinden itibaren söz konusu Belediye’de Teknik İşler ve Kontrol Şube Amirliğine vekalet etmekte idi. Bu görevine ilaveten Belediye Meclisi Sayın Demir’e 15 Ocak 2015 tarihinden itibaren gerekli gördüğü durumlarda imza atma yetkisi vermiştir. Bunun neticesinde Sayın Ömür Demir’in kadrosunda, hizmet sınıfında, derecesinde ve maaşında herhangi bir değişiklik olmamıştır. Yapılan soruşturmada Sayın Demir’in görevlerini layıkıyla yaptığı veya yerine getirdiği ve Belediyede çalıştığı süre içerisinde hakkında herhangi bir şikayet olmadığı tespit edilmiştir.
Sayın Ömür Demir’in görevinin kısa süre içerisinde birkaç kez değiştirilmesi, eski görevine ait tüm sorumlulukların elinden alınması, tek başına Belediye binasından ayrı bir yerde boş bir binada çalışmaya gönderilmesi, görev değişikliği nedeniyle kendisine verilen görev, yetki ve sorumlulukları yerine getirebilmesi için maiyetinde personel çalıştırması gerekirken kendisine personel verilmemesi ve Sayın Mesut Yıkıcı’nın bunları sistematik bir şekilde yapması Sayın Ömür Demir’in işyerinde maruz kaldığı psikolojik şiddet iddialarının bir göstergesidir. Belediye Başkanı’nın söz konusu kişiyi iş yerinden bezdirmek veya iş yaşamından dışlamak amacı ile kasıtlı olarak bu şekilde davrandığı sonucuna varılması gerekmektedir. Günümüzde bu tür davranışlar “mobbing” olarak adlandırılır ve maalesef “mobbing” çalışma yaşamında birçok işyerinde var olan fakat görmezden gelinen bir husustur.
İlgili dönemde Yeni Erenköy Belediyesi maddi sıkıntı içerisine girmiş ve yaşadığı bu maddi sıkıntı nedeniyle toplam 360 çalışanına birkaç aylık maaşlarını
ödeyemeyecek duruma gelmiştir. Maaşlarını alamayan çalışanlar greve gitmiş ve/veya maaşlarının Belediye tarafından ödenmesi için eylem yapmışlardır. Sayın Ömür Demir’in mezkûr grevlere katılmış olması nedeniyle Belediye Başkanı tarafından böyle bir uygulamaya maruz kaldığı konusunda kesin bir bulguya rastlanmamakla birlikte sistematik olarak yapılan bezdirme hareketlerinin tarihlerinin grevlerden sonraki tarihlere tekabül etmesi bunu destekler niteliktedir.
Bu tür davranışa maruz kalan Sayın Ömür Demir, Belediye Meclisine veya Yeni Erenköy Belediye Meclisi Üyelerine başvurmasına rağmen Belediye Meclis Üyeleri konuya sessiz kaldılar ve/veya Sayın Ömür Demir’in yaşadıklarını görmezden geldiler. 51/1995 sayılı Belediyeler Yasası’nın 36’ncı maddesi tahtında Belediye’nin organları Belediye Meclisi’nden ve Belediye Başkanı’ndan oluşmaktadır. Yasa’nın 37(1)(A) maddesi uyarınca Belediye Meclisi Belediyenin genel karar organıdır. Bu nedenle Belediye Meclisi’nin, Sayın Ömür Demir’in başvurusunu değerlendirip bir karara varması gerekirdi. 27/2013 sayılı İyi İdare Yasası’nın 5’inci maddesi tahtında Belediye Meclis Üyelerinin hukuka uygun davranma yükümlülüğü bulunmaktadır ve kendi iç düzen kurallarına da uymakla yükümlüdürler. Belediye Meclisi, Sayın Ömür Demir’in çalışma hayatında maruz kaldığı uygulamaları ve/veya işlemleri göz ardı ederek hatalı davrandılar.
Sayın Mesut Yıkıcı istifa ettikten sonra, Başkan Vekili olarak görev yapan Sayın Mehmet Kadı, Sayın Ömür Demir’in Belediye binasındaki eski odasına dönmesini sağlamıştır. Ancak söz konusu kişi halen kadrosuna uygun bir görevde çalıştırılmamaktadır. Yeni Erenköy Belediyesi Başkan Vekilinin Sayın Ömür Demir’e kadrosuna uygun bir görev vermesi gerekmektedir. Yeni Erenköy Belediyesinde ve keza Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ndeki tüm Belediye’lerde, Belediye Personeli ile ilgili yapılan benzer işlemlerin ve/veya görevlendirme ve
nakil işlemlerinin 65/2007 sayılı Belediye Personel Yasası ve 51/1995 sayılı Belediyeler Yasası’na uygun yapılması ve Belediye Başkanı veya Başkanları tarafından resen alınan kararların Belediye Meclisinin süzgecinden geçirilerek denetlenmesi gerekmektedir.
Emine DİZDARLI
Yüksek Yönetim Denetçisi
(Ombudsman)